PhotoStory

Nhà máy tuyển quặng sắt gần 160 tỷ đồng ở Hà Tĩnh thành bãi phế thải

Thực hiện: Xuân Sinh

(Dân trí) - Nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang (Hà Tĩnh) được đầu tư gần 160 tỷ đồng nhưng chỉ hoạt động được vài năm rồi đóng cửa. Hơn 10 năm qua, dự án này biến thành bãi phế thải bỏ hoang và chưa được xử lý.

Nhà máy tuyển quặng sắt gần 160 tỷ đồng ở Hà Tĩnh thành bãi phế thải - 1

Nhà máy tuyển quặng Vũ Quang, ở xã Thọ Điền (huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh) của Công ty Cổ phần (CP) Gang thép Hà Tĩnh được xây dựng vào năm 2008 trên diện tích 19ha, có tổng số vốn đầu tư hơn 158 tỷ đồng. Tháng 5/2009, nhà máy đi vào hoạt động với công suất ước tính 500.000 tấn quặng mỗi năm, mục đích chủ yếu là cung cấp nguyên liệu cho nhà máy thép Vạn Lợi (Khu kinh tế Vũng Áng, thị xã Kỳ Anh).

Để xây dựng Nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang, có gần 100 hộ dân phải nhường 20ha đất đai cho dự án. Dự án được kỳ vọng sẽ tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động địa phương, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội tại huyện miền núi Vũ Quang.

Nhà máy tuyển quặng sắt gần 160 tỷ đồng ở Hà Tĩnh thành bãi phế thải - 2

Tuy nhiên, từ năm 2010, dự án nhà máy Vạn Lợi bị "chết yểu" vì thiếu vốn, khiến nguyên liệu mà nhà máy sản xuất ra không thể tiêu thụ. Thời điểm ấy, nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang vẫn hoạt động cầm chừng, 2 năm sau thì chính thức ngừng hoạt động. Đến năm 2017, UBND tỉnh Hà Tĩnh có quyết định thu hồi đất, chấm dứt hiệu lực giấy phép khai thác khoáng sản đã cấp cho Công ty CP gang thép Hà Tĩnh.

Nhà máy tuyển quặng sắt gần 160 tỷ đồng ở Hà Tĩnh thành bãi phế thải - 3

Suốt 10 năm bỏ hoang, nhà máy đã trở thành đống đổ nát, hoang tàn, xung quanh cỏ dại mọc um tùm. Tại các khu vực nhà xưởng, dây chuyền sản xuất, máy móc, thiết bị chuyên dụng "đắp chiếu" và bị hư hỏng, hoen gỉ, bong tróc. Và dường như dự án này đã bị lãng quên.

Nhà máy tuyển quặng sắt gần 160 tỷ đồng ở Hà Tĩnh thành bãi phế thải - 4

Dự án ngừng hoạt động giữa chừng khiến người dân mất đất sản xuất, trong khi không tạo được công ăn việc làm như tính toán ban đầu. Đặc biệt, điều đáng lo ngại hơn là hiện còn 80.000 tấn quặng chất đống từ năm 2010 đến nay đã rỉ sét.

"Nếu nhà máy không thể hoạt động trở lại thì cũng nên sớm có quyết định tháo dỡ, di dời và vận chuyển số quặng còn lại đi nơi khác. Chúng tôi sống bên đống quặng này cũng cảm thấy bất an", một người dân sống cạnh dự án cho biết.

Nhà máy tuyển quặng sắt gần 160 tỷ đồng ở Hà Tĩnh thành bãi phế thải - 5

Lãnh đạo Nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang cho biết, nhà máy chỉ còn một số bảo vệ để trông coi tài sản tại dự án. Còn ban giám đốc điều hành nhà máy mỗi người đã chuyển việc một nơi.

Nhà máy tuyển quặng sắt gần 160 tỷ đồng ở Hà Tĩnh thành bãi phế thải - 6

"Mục đích của dự án này là cung cấp nguyên liệu cho nhà máy liên hợp Gang thép Vạn Lợi của Công ty CP Gang thép Hà Tĩnh. Tuy nhiên, do nhà máy liên hợp Gang thép Vạn Lợi chưa xong nên không bán được nguyên liệu, dẫn tới tồn kho, buộc nhà máy phải dừng hoạt động", vị này nói và cho biết hiện phía chủ đầu tư cũng chưa có hướng xử lý đối với số tài sản tại dự án này.

Nhà máy tuyển quặng sắt gần 160 tỷ đồng ở Hà Tĩnh thành bãi phế thải - 7

Ông Nguyễn Đăng Nhàn, Chủ tịch UBND xã Thọ Điền - cho biết, thời gian qua, chính quyền địa phương nhiều lần đề xuất lên cấp trên xem xét kêu gọi các nhà đầu tư khác làm dự án để sinh lợi, tạo công ăn việc làm cho người dân nhưng vẫn chưa có kết quả.

"Bây giờ nếu trả lại mặt bằng để phục vụ sản xuất nông nghiệp sẽ gặp khó khăn và cần nhiều kinh phí cải tạo, vì khu vực này nhiều địa điểm đã được đổ bê tông. Chúng tôi rất mong muốn sẽ sớm có quyết định về dự án này", ông Nguyễn Đăng Nhàn cho biết.

Nhà máy tuyển quặng sắt gần 160 tỷ đồng ở Hà Tĩnh thành bãi phế thải - 8

Một lãnh đạo UBND huyện Vũ Quang - cho biết, việc dự án ngừng hoạt động cũng một phần ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, xã hội của địa phương, cũng như môi trường sống của người dân. Huyện cũng có đề xuất tỉnh cần có hướng xử lý sớm đối với dự án cũng như khối tài sản này để tránh thất thoát cũng như bảo vệ môi trường.

Tháng 5/2007, Tổng Công ty Khoáng sản & Thương mại Hà Tĩnh (Mitraco Hà Tĩnh), Công ty TNHH Vạn Lợi, Công ty CP Mangan (thuộc Mitraco Hà Tĩnh) góp vốn thành lập Công ty CP Gang thép Hà Tĩnh với số vốn điều lệ 200 tỷ đồng.

Tháng 6/2007 Công ty CP Gang thép Hà Tĩnh làm chủ đầu tư dự án Nhà máy liên hợp Gang thép Vạn Lợi trên diện tích đất gần 26ha tại phường Kỳ Thịnh, thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh) với tổng vốn công bố hơn 1.700 tỷ đồng. Dự kiến đến tháng 8/2010, nhà máy thép này sẽ xuất xưởng tấn phôi thép thương phẩm đầu tiên.

Giai đoạn 2007-2010, khi dự án thi công được một số hạng mục thì đình trệ cho tới ngày nay.

Cuối tháng 7/2015, Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh ra quyết định chấm dứt hoạt động, thu hồi giấy chứng nhận đầu tư dự án. Đến cuối năm 2018, Chi cục thi hành án dân sự thị xã Kỳ Anh phối hợp với các đơn vị liên quan cưỡng chế, kê biên định giá toàn bộ tài sản gần 109 tỷ đồng để trả lại tiền cho các ngân hàng. Toàn bộ tài sản sau đó được bán với giá 205 tỷ đồng.

Tháng 4/2020, Công an tỉnh Hà Tĩnh đã khởi tố vụ án hình sự liên quan đến sai phạm trong hoạt động ngân hàng và tổ chức tín dụng làm thất thoát hàng nghìn tỷ đồng của nhà máy thép Vạn Lợi.