Hai lần Tổng thống Mỹ thăm Việt Nam qua lời kể của sĩ quan cảnh vệ

Từ khi Việt Nam - Mỹ bình thường hóa quan hệ ngoại giao, đến nay đã có 4 Tổng thống Mỹ thăm chính thức Việt Nam. Đặc biệt trong 10 năm quan hệ Việt Nam - Mỹ thiết lập Đối tác toàn diện, Việt Nam đã có 3 lần đón tiếp 2 đời Tổng thống Mỹ, đó là ông Barack Obama và ông Donald Trump.

Ngoài thành công trong công tác ngoại giao, Việt Nam còn tạo được ấn tượng mạnh với bạn bè khu vực và quốc tế về sự an toàn. Hình ảnh ông Obama giản dị ngồi ăn bún chả trong quán, xung quanh là những người dân Hà Nội; hay việc Hà Nội được lựa chọn là địa điểm tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên lần 2 đã minh chứng cho sự an toàn tuyệt đối tại Việt Nam.

Thành công trên có phần đóng góp đặc biệt quan trọng của Bộ Tư lệnh Cảnh vệ - Bộ Công an. Đây là lực lượng nòng cốt, chủ công trong công tác đảm bảo an ninh, an toàn cho nguyên thủ các nước sang thăm và làm việc tại Việt Nam.

Phóng viên báo Dân trí đã có cuộc trao đổi với Đại tá Trần Xuân Thịnh (Trưởng phòng Bảo vệ sự kiện đặc biệt quan trọng và khách quốc tế Bộ Tư lệnh Cảnh vệ) và một số sĩ quan bảo vệ tiếp cận Tổng thống Obama và Tổng thống Donald Trump để nghe những câu chuyện trong công tác bảo đảm an toàn an ninh cho 2 chính khách đặc biệt này.

Yêu cầu an ninh của Mỹ rất cao

Theo Đại tá Trần Xuân Thịnh, để đảm bảo an ninh, an toàn cho các chính khách nước ngoài sang thăm, làm việc tại Việt Nam, Bộ Tư lệnh Cảnh vệ phải chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng và các đơn vị nghiệp vụ của Công an và Quân đội, từ đó lên phương án, kế hoạch cụ thể; giao nhiệm vụ rõ ràng cho từng lực lượng tham gia công tác đảm bảo an ninh, an toàn trong suốt thời gian đối tượng cảnh vệ hoạt động tại Việt Nam.

Tuy nhiên, căn cứ tình hình thực tế, mỗi đoàn sẽ có sự chuẩn bị khác nhau. Đối với đoàn khách là Tổng thống Mỹ, Đại tá Thịnh nhấn mạnh đoàn khách này có tính chất "đặc biệt" và việc đảm bảo an ninh là "hết sức quan trọng".

Việc này thể hiện ngay từ khâu chuẩn bị, khi từ trước ngày chuyến thăm diễn ra vài tháng, nước bạn đã cử các đoàn tiền trạm gồm lực lượng an ninh, lễ tân Nhà Trắng sang làm việc với Bộ Ngoại giao Việt Nam thống nhất các chương trình hoạt động của Tổng thống Mỹ tại Việt Nam; làm việc với cơ quan an ninh Việt Nam để bàn bạc phương án, kế hoạch bảo vệ.

"Hai bên làm việc với trên tinh thần hỗ trợ lẫn nhau, trong đó lực lượng Cảnh vệ Việt Nam và các đơn vị của Bộ Công an chịu trách nhiệm chính trong công tác đảm bảo an ninh, an toàn cho Tổng thống trong suốt thời gian hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam, an ninh Mỹ là lực lượng phối hợp...

Để đảm bảo nhiệm vụ này đòi hỏi các lực lượng phải tiến hành khảo sát kỹ càng các tuyến đường dự kiến Tổng thống đi qua, lựa chọn khách sạn nơi Tổng thống nghỉ...", Đại tá Thịnh chia sẻ.

Quá trình làm việc, Bộ Tư lệnh Cảnh vệ sẽ tiếp nhận những thông tin, yêu cầu, điều kiện về việc đảm bảo an ninh của Sở Mật vụ Mỹ. Từ đó, lực lượng an ninh Việt Nam sẽ xem xét, nghiên cứu, đánh giá để có phương án bảo vệ phù hợp, "khớp" nhất với lực lượng nước bạn, tránh sự mâu thuẫn mà vẫn đảm bảo mục tiêu chung là sự an toàn của Tổng thống.

Lấy ví dụ, Đại tá Thịnh cho biết phía Mỹ có yêu cầu rất cao, một trong số đó là vấn đề giao thông. An ninh nước bạn đề nghị phải cấm tất cả các phương tiện trên tuyến đường mà Tổng thống đi qua, kể cả hướng xuôi và ngược chiều.

Tuy nhiên, yêu cầu này bị từ chối, bởi quan điểm của Bộ Tư lệnh Cảnh vệ là "đảm bảo an ninh nhưng hạn chế thấp nhất sự gây xáo trộn trong hoạt động xã hội của người dân". Vì vậy, việc tổ chức cấm đường phải phù hợp với điều kiện của Việt Nam.

Một trong những nguyên tắc đặc biệt quan trọng của lực lượng an ninh, bảo vệ mục tiêu, theo Đại tá Thịnh, là phải chủ động nắm chắc tình hình, dự báo các tình huống có thể xảy ra, từ đó lên phương án xử lý, giải quyết.

"Phải dự kiến rất nhiều tình huống, các tình huống trên đường, tình huống ở khách sạn... Ví dụ, đặc thù cơ sở hạ tầng giao thông tại Việt Nam chưa thực sự tốt, lưu lượng phương tiện, mật độ giao thông cao.

Nếu tình huống xảy ra là tuyến đường chính ùn tắc, chúng ta phải tính toán phương án cho các tuyến đường dự phòng, nhằm đảm bảo lộ trình của đoàn đúng thời gian", vị lãnh đạo Phòng Bảo vệ sự kiện đặc biệt quan trọng và khách quốc tế nói.

"Đảm bảo an ninh cho Tổng thống Mỹ do lực lượng cảnh vệ là nòng cốt, bảo vệ trực tiếp. Tuy nhiên, tham gia công tác này còn có sự phối hợp của rất nhiều lực lượng khác của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng. Các đơn vị cùng tham gia theo chức năng nhiệm vụ, thực hiện các công việc cần thiết để phát hiện, loại trừ tất cả các nguy cơ, yếu tố gây mất an toàn cho chuyến thăm", Đại tá Trần Xuân Thịnh nói.

"Bún chả Obama"

Trong chuyến thăm của Tổng thống Obama hồi tháng 5/2016, cuối ngày làm việc đầu tiên, Tổng thống Obama đã dùng bữa tại quán bún chả Hương Liên (phố Lê Văn Hưu, Hà Nội) cùng đầu bếp Anthony Bourdain. Thực đơn khi đó là một suất bún chả đầy đủ, đi kèm là chai bia Hà Nội. Xung quanh, khoảng hơn 10 thực khách khác là người Việt Nam, mọi hoạt động của người dân vẫn được diễn ra bình thường.

Sau khi đầu bếp Anthony Bourdain thanh toán 6 USD cho bữa tối, Tổng thống Obama bước ra ngoài đường, bắt tay, vẫy tay chào hàng chục người dân Việt Nam một cách thân thiện, thoải mái.

Hình ảnh trên gây ấn tượng mạnh với bạn bè quốc tế về sự hiếu khách cũng như sự an toàn của đất nước Việt Nam.

"Đó là chương trình phát sinh", Trung tá Hà Văn Minh (sĩ quan tiếp cận Tổng thống Obama) nói. Giải thích thêm, Trung tá Minh cho biết bên cạnh những hoạt động chính đã có lịch trình, kế hoạch cụ thể, sẽ có nhiều hoạt động phát sinh đòi hỏi sĩ quan tiếp cận như anh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phải chủ động phối hợp với an ninh nước bạn để nắm bắt.

"Ngoài thực hiện theo nhiệm vụ được giao theo kế hoạch, tôi còn phải luôn nắm bắt tình hình để kịp thời biết được các hoạt động phát sinh ngoài chương trình chính thức của Tổng thống. Từ đó kịp thời báo cáo chỉ huy đơn vị và lãnh đạo Bộ Tư lệnh có phương án bảo vệ. Hoạt động ăn bún chả tại phố Lê Văn Hưu của Tổng thống Obama là một trong những tình huống phát sinh như vậy", Trung tá Minh kể.

"Khi nắm được thông tin Tổng thống Obama sẽ dùng bữa tại quán bún chả Hương Liên, tôi đã nhanh chóng báo cáo với lãnh đạo Phòng, lãnh đạo Bộ Tư lệnh để có phương án bảo vệ. Trên cơ sở thông tin nắm được, Bộ Tư lệnh Cảnh vệ đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ; đồng thời chủ động phối hợp với Công an TP Hà Nội và nhiều đơn vị chức năng khác khẩn trương triển khai các biện pháp bảo vệ.

Bữa tối của Tổng thống Mỹ diễn ra hết sức thoải mái và an toàn. Phía an ninh Mỹ đánh giá cao công tác bảo vệ của lực lượng Cảnh vệ tại hoạt động này", Trung tá Minh nói.

"Từ khi hạ cánh ở sân bay Nội Bài (Hà Nội), bắt đầu chuyến thăm chính thức Việt Nam đến khi kết thúc chuyến thăm và đáp chuyên cơ về Mỹ tại sân bay Tân Sơn Nhất (TPHCM), Tổng thống Obama đặc biệt ấn tượng về một đất nước yên bình, sự thân thiện, mến khách của người dân Việt Nam. Điều này khác hẳn với các quốc gia khác.

Vì vậy, trước khi lên chuyên cơ về nước, Tổng thống Obama còn bày tỏ mong muốn sẽ được trở lại Việt Nam để thưởng thức món cà phê sữa và nghe nhạc của Sơn Tùng MTP", Đại tá Trần Xuân Thịnh chia sẻ.

Cái bắt tay bất ngờ của Tổng thống Donald Trump

Trong các đời Tổng thống Mỹ, chỉ riêng ông Donald Trump có tới 2 lần sang thăm Việt Nam. Lần đầu tiên là để tham dự Hội nghị cấp cao APEC 2017 tại Đà Nẵng vào tháng 11/2017 và sau đó là Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên tháng 2/2019.

Nói về chuyến thăm thứ 2 của ông Trump, Trung tá Lê Bá Hằng (sĩ quan bảo vệ tiếp cận) cho rằng sự kiện này đã nâng tầm vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Trong sự kiện này, lực lượng cảnh vệ Việt Nam phải cùng lúc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ đoàn Mỹ và Triều Tiên. "Mức độ an ninh của 2 đoàn là tương đương nhau. Phải đảm bảo tuyệt đối an toàn cho cả 2 đoàn", Trung tá Hằng kể.

Được cử là sĩ quan tiếp cận bảo vệ Tổng thống Trump năm 2019, Trung tá Lê Bá Hằng có dịp làm việc trực tiếp với một sĩ quan an ninh Mỹ bảo vệ ông Trump. Hai sĩ quan đã cùng phối hợp bàn bạc, cùng nhau "họp giao ban" cuối ngày, cùng tìm hiểu sở thích, sở trường, hoạt động đi lại của Tổng thống Trump để từ đó có những biện pháp bảo vệ linh hoạt, hợp lý.

Với sự chuyên nghiệp, Trung tá Lê Bá Hằng luôn giữ thái độ, sự tập trung tuyệt đối "bằng nhau" giữa tất cả các "đối tượng cảnh vệ", dù là Tổng thống Mỹ hay bất kỳ chính khác nào khác.

Dù vậy, Trung tá Hằng vẫn có những ấn tượng riêng với Tổng thống Donald Trump. Theo vị sĩ quan, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ bảo vệ tiếp cận ông Trump, anh nhận thấy sự thân thiện, tình cảm, gần gũi của vị Tổng thống một cường quốc, khác xa với những cảm nhận ban đầu.

"Trước khi kết thúc chuyến thăm, ông Trump chủ động bắt tay tôi, mời tôi vào chụp ảnh kỷ niệm chung một cách tình cảm, thân tình", Trung tá Hằng nói và cho biết khi đó anh rất vui và bất ngờ. Đó cũng là một trong những kỷ niệm đẹp trong cuộc đời binh nghiệp của anh