Cận cảnh siêu dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng ở TPHCM trễ hẹn hơn 4 năm

Khởi công từ năm 2016, siêu dự án chống ngập với tổng mức đầu tư gần 10.000 tỷ đồng của TPHCM dự kiến hoàn thành năm 2018. Tuy nhiên, hơn 4 năm qua dự án này phải tạm ngừng thi công nhiều lần, trễ hẹn ngày hoàn thành dù tiến độ công việc đã đạt hơn 90%.

Dự án ngăn triều gồm 6 cống : Cây Khô, Mương Chuối, Phú Xuân (huyện Nhà Bè), Bến Nghé (quận 1), Tân Thuận (quận 7), Phú Định (quận 8).

Giữa năm 2018, chủ đầu tư dự án giải quyết ngập do triều khu vực TPHCM, có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1) thông báo tạm ngừng thi công khi đã hoàn thành được khoảng 70% tiến độ công việc. Đơn vị này đưa ra nguyên nhân là chính quyền thành phố chưa ký xác nhận báo cáo thanh toán giải ngân để thực hiện tái cấp vốn.

Ngay sau đó, các vấn đề vướng mắc đã được UBND TPHCM xử lý. Tuy nhiên, dự án tiếp tục phải tạm dừng để thành phố giải quyết dứt điểm các vấn đề phát sinh trong quá trình tạm dừng thi công và những vướng mắc liên quan đến đơn vị tư vấn giám sát hợp đồng.

Cống Mương Chuối (huyện Nhà Bè) là cống có diện tích lớn nhất và chặn ngang con sông cùng tên. Cống dài hơn 200m, gồm 4 cửa van ngăn triều đã được lắp, đạt khoảng 96% tiến độ công trình.

Cống Tân Thuận (quận 7) đặt ngay khu vực cửa kênh Tẻ giao với sông Sài Gòn.

Với thiết kế cửa van nặng 230 tấn và âu thuyền nằm bên trái cửa van đã cơ bản hoàn thiện.

Cống Tân Thuận được lắp đặt hệ thống máy bơm công suất lớn để bơm đẩy nước đổ ra sông nhằm điều tiết mực nước khi mưa lớn kết hợp triều cường. 

Tuy nhiên, gần 2 năm nay công trình tạm ngừng thi công, một số hạng mục của các máy bơm này có hiện tượng rỉ sét vì "đắp chiếu" lâu ngày. 

Tháng 8/2020, cống Phú Xuân (huyện Nhà Bè) đã được đơn vị thi công lắp 2 cửa van nặng 212 tấn. Thời gian sau đó cũng tạm ngừng các hoạt động thi công cho tới nay.

Khu vực nhà quản lý cống và một số hạng mục hai bên bờ kè vẫn chưa được hoàn thiện.

Trong khi đó, cống Bến Nghé (quận 1) khác biệt với các cống còn lại là được lắp cửa van nặng 434 tấn, hình vòng cung chìm 40m để hài hòa không gian xung quanh. 

Hiện cống Bến Nghé cũng trong tình trạng "đắp chiếu" nằm chờ, đã tạm dừng thi công gần 2 năm qua. Một số hạng mục như phòng điều hành cống, trạm bơm đã được rào chắn xung quanh.

Cống Cây Khô là cống có vị trí xa trung tâm thành phố nhất, nằm trên rạch cùng tên ở khu vực huyện Bình Chánh và Nhà Bè. Cống ngăn triều từ hai con sông Soài Rạp và sông Cần Giuộc đổ vào trung tâm thành phố.

Trong khi đó, cống Phú Định (quận 8) cũng được lắp xong một cửa van hồi cuối năm 2020 và dừng thi công từ thời điểm đó tới nay.

Tháng 2/2019, dự án được tái khởi động sau quá trình vào cuộc quyết liệt của UBND TPHCM, nhằm giải quyết các vướng mắc còn tồn tại. Thời điểm đó, nhà đầu tư đưa ra mốc thời gian hoàn thành dự án vào quý 1 năm 2020, nhưng dự án tiếp tục phải dừng thi công vào tháng 11/2020.

Tháng 4/2021, Thủ tướng đã ký Nghị quyết 40 nhằm gỡ vướng cho siêu dự án chống ngập của TPHCM. Dù đã được Chính phủ gỡ vướng nhưng từ thời điểm đó đến nay, siêu dự án chống ngập vẫn "dậm chân tại chỗ".

Ngoài ra, siêu dự án này còn có những khó khăn, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng và nguồn vốn khiến tiến độ hoàn thành dự án lùi lại nhiều lần.