"Ngành NN&MT cần tiếp tục đổi mới, hành động quyết liệt hơn, hiệu quả hơn"

Sáng 12/11, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường (1945-2025) và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I.

Tổng Bí thư Tô Lâm dự và phát biểu tại lễ kỷ niệm.

"Ngành Nông nghiệp và Môi trường có vị trí chiến lược đặc biệt"

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh ngành Nông nghiệp và Môi trường có vị trí chiến lược đặc biệt, gắn bó mật thiết với đất đai, sông ngòi, rừng núi, làng quê, thành thị, biển đảo… với đời sống của hơn 100 triệu người dân Việt Nam. Đây là ngành quản lý những nguồn tài nguyên sống còn của đất nước như đất, nước, không khí, rừng, khoáng sản, đa dạng sinh học và môi trường sinh thái. Mỗi tấc đất, mỗi dòng sông, mỗi cánh rừng, mỗi vùng biển không chỉ là không gian sinh tồn và phát triển sinh kế, mà còn là thành tố của chủ quyền quốc gia.

Vì vậy, Tổng Bí thư nêu rõ phát triển nông nghiệp, bảo vệ tài nguyên và môi trường không chỉ là nhiệm vụ kinh tế, mà còn là nhiệm vụ chính trị, văn hóa, xã hội, an ninh - quốc phòng.

Đặc biệt, theo Tổng Bí thư, việc hợp nhất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Bộ Tài nguyên và Môi trường để hình thành Bộ Nông nghiệp và Môi trường thể hiện tư duy phát triển mới là quản lý tổng hợp tài nguyên, phát triển nông nghiệp theo hướng thống nhất, liên kết hữu cơ.

Tổng Bí thư chỉ rõ, công tác đo đạc bản đồ, điều tra địa chất, quản lý rừng, biển, đa dạng sinh học đạt được nhiều tiến bộ. Công tác bảo vệ môi trường chuyển từ bị động xử lý sang chủ động phòng ngừa, kiểm soát. Việt Nam đã có những cam kết và hành động mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, thể hiện trách nhiệm của chúng ta trước cộng đồng quốc tế và đối với các thế hệ tương lai. Phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo đang trở thành xu hướng chủ đạo trong chiến lược phát triển quốc gia.

Suốt 80 năm qua, ngành Nông nghiệp và Môi trường đã luôn đồng hành cùng dân tộc và trở thành trụ cột của nền kinh tế, là nền tảng của sinh kế và nay tiếp tục là nhân tố quan trọng trong công cuộc phát triển điển hình quốc gia trong kỷ nguyên phát triển mới. Tổng Bí thư cho rằng những thành tựu to lớn đó là kết tinh của trí tuệ, công sức và tâm huyết của các thế hệ cán bộ, công chức, công nhân, nông dân, trí thức, doanh nghiệp Việt Nam, cùng với sự quan tâm, lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước.

Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư biểu dương những thành tích mà toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Nông nghiệp và Môi trường đã đạt được thông qua các phong trào thi đua yêu nước trong giai đoạn 2020-2025, cũng như trong suốt 80 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển của ngành.

Bên cạnh những kết quả rất đáng tự hào, Tổng Bí thư cũng lưu ý cần nhìn thẳng vào thực tế: ngành Nông nghiệp và Môi trường đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn, đặc biệt là những mâu thuẫn, đan xen giữa phát triển kinh tế, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.

Tổng Bí thư chỉ rõ những khó khăn, thách thức, đó là tài nguyên thiên nhiên đang suy giảm nhanh chóng, sức chịu tải của môi trường ở nhiều nơi đã tới hạn. Đất đai - tư liệu sản xuất đặc biệt của quốc gia, vẫn còn bị sử dụng lãng phí, manh mún, thiếu quy hoạch tổng thể; khoáng sản vẫn bị thất thoát, khai thác chưa bền vững, tài nguyên nước suy giảm cả về trữ lượng và chất lượng.

Nhiều dòng sông, nguồn nước ngầm đang bị ô nhiễm và cạn kiệt; đa dạng sinh học tiếp tục suy giảm. Ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm không khí, nguồn nước, chất thải rắn ở các đô thị, khu công nghiệp, làng nghề vẫn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đời sống nhân dân.

Tác động của biến đổi khí hậu và thiên tai cực đoan ngày càng khốc liệt, gây thiệt hại lớn về người và tài sản, đặc biệt tại các vùng đồng bằng, ven biển, miền núi. Hạn hán, xâm nhập mặn, bão, lũ, sạt lở đất xảy ra với tần suất và cường độ ngày càng cao, khó dự báo, đe dọa trực tiếp đến an ninh lương thực cũng như an ninh sinh thái quốc gia.

Nông nghiệp nước ta vẫn phát triển chưa thật sự bền vững, giá trị gia tăng còn thấp, đời sống của nông dân còn khó khăn, khoảng cách giữa nông thôn và đô thị còn lớn. Thể chế và năng lực quản lý còn nhiều bất cập. Hệ thống pháp luật về đất đai, tài nguyên, môi trường còn chồng chéo, thiếu đồng bộ...

“Những hạn chế về thể chế, về tài nguyên, môi trường, biến đổi khí hậu, cùng với những bất cập nội tại của nông nghiệp, nông thôn, đang trở thành những điểm nghẽn lớn cản trở mục tiêu phát triển nhanh và bền vững. Đây không chỉ là vấn đề kinh tế, kỹ thuật, mà còn là vấn đề chính trị, xã hội, an ninh và đạo lý phát triển, đòi hỏi chúng ta phải có tầm nhìn chiến lược, hành động mạnh mẽ, quyết liệt hơn trong giai đoạn mới”, Tổng Bí thư nói.

Phải tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách và các nền tảng chiến lược trong giai đoạn mới

Trước những yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, khi thời cơ và thách thức đang đan xen, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh ngành Nông nghiệp và Môi trường cần tiếp tục đổi mới, hành động quyết liệt hơn, hiệu quả hơn, đóng góp xứng đáng vào thành công của Đại hội XIV của Đảng, góp phần xây dựng đất nước phát triển phồn vinh, bền vững.

Trong đó, Tổng Bí thư lưu ý việc tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách và các nền tảng chiến lược trong giai đoạn mới. Nâng cao chất lượng tổng kết thực tiễn, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương của Đảng về “nông nghiệp, nông dân, nông thôn”, về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu vào hệ thống pháp luật.

Tiếp tục hoàn thiện đồng bộ, khả thi các luật về đất đai, tài nguyên nước, khoáng sản và bảo vệ môi trường, bảo đảm đồng bộ, hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Thiết lập cơ chế kiểm soát quyền lực chặt chẽ, minh bạch trong quy hoạch, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, khai thác tài nguyên không để thất thoát, tham nhũng, lợi ích nhóm.

Xây dựng hệ thống dữ liệu đồng bộ về đất đai, tài nguyên nước, rừng, khí tượng thủy văn và đa dạng sinh học; phát triển bản đồ số ngành, cơ sở dữ liệu đất đai thống nhất trên phạm vi toàn quốc.

Tổng Bí thư yêu cầu đưa khoa học - công nghệ vào trung tâm của sản xuất nông nghiệp, từ giống cây trồng, vật nuôi, công nghệ sinh học, tự động hóa đến truy xuất nguồn gốc, và thương mại số. Khuyến khích các mô hình liên kết nhà khoa học, doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân cùng tham gia, gắn kết giá trị gia tăng với cơ sở sản xuất, không dừng lại ở hô hào, phong trào.

Quy hoạch, quản lý và sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên. Bảo vệ môi trường sống, xem tài nguyên là tài sản quốc gia phải được quản lý chặt chẽ, phân bổ hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả và bền vững.

“Tài nguyên nước là yếu tố sống còn đối với an ninh lương thực, an ninh sinh thái và an ninh quốc gia, cần được quản lý chặt chẽ, điều tiết công bằng. Phải phục hồi các hệ sinh thái sông, hồ, nguồn nước ngầm, kiểm soát ô nhiễm, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt tại vùng đồng bằng sông Cửu Long, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và ven biển”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Song song với nâng cấp hệ thống thủy lợi, đê điều, hồ chứa; ứng dụng công nghệ để dự báo, phòng chống sạt lở, hạn mặn; phục hồi rừng phòng hộ, rừng đầu nguồn, bảo tồn đa dạng sinh học, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ phải xử lý dứt điểm các điểm nóng ô nhiễm môi trường tại các đô thị lớn, khu công nghiệp, làng nghề, các dòng sông.

Cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính; phát huy sức mạnh của nhân dân, doanh nghiệp; xử lý dứt điểm các điểm nghẽn, thủ tục phức tạp, chồng chéo trong quản lý đất đai, tài nguyên, môi trường.

Ngành nông nghiệp cần chuyển từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, từ tăng sản lượng sang nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả; đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, phát triển mạnh nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, ứng dụng công nghệ cao.

Đối với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đạo nhanh chóng hoàn thiện tổ chức, vận hành thông suốt, nâng cao hiệu quả quản lý; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức liêm chính, chuyên nghiệp, tận tụy, công tâm, trách nhiệm với dân.

“Tôi tin tưởng rằng ngành Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, đổi mới mạnh mẽ tư duy, hành động quyết liệt, hiệu quả; dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; đoàn kết, nỗ lực cao nhất để đóng góp xứng đáng vào thành công chung của đất nước”, Tổng Bí thư kỳ vọng.

Tại buổi lễ, Tổng Bí thư kêu gọi toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong ngành, các nhà khoa học, doanh nghiệp, hợp tác xã và bà con nông dân cả nước tiếp tục đoàn kết, sáng tạo hơn nữa, thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra; xây dựng thành công mô hình “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”. Đồng thời quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường sinh thái; gìn giữ từng dòng sông, tấc đất, từng cánh rừng, từng ngọn núi, vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc.

Nhân dịp này, Tổng Bí thư Tô Lâm đã trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường có thành tích xuất sắc trong tăng trưởng GDP ngành Nông nghiệp và Môi trường, đóng góp lớn cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội bảo vệ Tổ quốc.