Nhà siêu mỏng, siêu méo lại xuất hiện tại TPHCM

TPHCM đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ về hạ tầng giao thông với hàng loạt dự án trọng điểm được hoàn thành hoặc khởi công, góp phần cải thiện đáng kể giao thông nội đô và tăng cường liên kết vùng. Tuy nhiên, đi kèm với sự phát triển này là sự xuất hiện ngày càng nhiều của những ngôi nhà "siêu mỏng, siêu méo" trên các tuyến đường mới mở rộng.

Hiện tượng này đặc biệt rõ nét tại các tuyến đường như Bùi Đình Túy, Chu Văn An (quận Bình Thạnh cũ), Cách Mạng Tháng Tám (quận 10 cũ), Phạm Văn Đồng (đoạn qua Bình Thạnh, Gò Vấp cũ)...

Đơn cử, trên đường Chu Văn An (đoạn từ ngã 5 Bình Hòa đến Phan Chu Trinh, dài 600m), dù dự án mở rộng từ 7m lên 23m mới khởi công đầu năm nay và dự kiến hoàn thành trong 10 tháng, nhưng nhiều căn nhà đã lộ rõ hình hài "siêu mỏng" với chiều sâu chỉ khoảng 1,5-2m.

Thậm chí, một số ngôi nhà sau khi sửa chữa còn biến thành dạng "siêu méo", với góc nhà từ ranh giải tỏa vào đến vách tường tạo thành góc nhọn, chiều ngang chỉ vỏn vẹn một gang tay.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra trên đường Phạm Văn Đồng (đoạn qua quận Gò Vấp, Bình Thạnh cũ) sau khi được chỉnh trang, mở rộng. Nhiều căn nhà "siêu mỏng, siêu méo" với chiều sâu chỉ khoảng 1m, bề ngang 2-3m, diện tích sàn vài mét vuông vẫn tồn tại.

Ngay cả trên những con đường đã mở rộng nhiều năm như Hậu Giang, Hồng Bàng (quận 5 cũ) hay dọc kênh Tân Hóa, vẫn còn tồn tại những căn nhà mỏng dính, chiều ngang chỉ 1-2m, cao 2-3 tầng, nằm lọt thỏm giữa khu dân cư đông đúc.

Đáng lo ngại hơn, dọc theo khu vực kênh Tân Hóa, một số căn nhà còn có dấu hiệu bị nghiêng, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho người dân và cộng đồng.

TPHCM đã từng khuyến khích việc nhập các thửa đất nhỏ thành thửa đất lớn và hợp khối các công trình kiến trúc để tạo bộ mặt đô thị khang trang hơn. Tuy nhiên, việc hợp thửa vẫn chưa phổ biến do còn nhiều vướng mắc.

Để giải quyết vấn đề nhà "siêu mỏng, siêu méo", Tiến sĩ khoa học, kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn đã đề xuất áp dụng mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD). Mô hình này lấy hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch đô thị, tập trung dân cư tại các tuyến giao thông huyết mạch, nhà ga và bến đỗ.

Theo mô hình TOD, Nhà nước có thể thu hồi các khu nhà ở lụp xụp hai bên đường theo giá thị trường, tạo quỹ đất sạch để đấu giá cho nhà đầu tư. Cơ chế này không chỉ giúp Nhà nước có nguồn thu ngân sách đáng kể mà còn góp phần chỉnh trang đô thị.

Hà Nội cũng từng đối mặt với tình trạng nhà "siêu mỏng, siêu méo" sau khi mở rộng hạ tầng giao thông. Năm 2024, thành phố đã ban hành quy định về các trường hợp không đủ điều kiện tồn tại khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và mục đích quốc phòng, an ninh.

Theo quy định này, đối với đất ở, thửa đất sau thu hồi không đủ điều kiện tồn tại nếu có ít nhất một cạnh tiếp giáp tuyến đường giao thông và có diện tích đất nằm ngoài chỉ giới đường đỏ dưới 15m2, kích thước mặt tiền hoặc chiều sâu so với chỉ giới xây dựng dưới 3m. Hoặc thửa đất sau thu hồi không có lối đi và có diện tích đất nhỏ hơn diện tích tối thiểu được phép tách thửa. Đối với đất khác, thửa đất có diện tích nằm ngoài chỉ giới đường đỏ dưới 50m2 sẽ không đủ điều kiện tồn tại.