Sức mạnh của công khai sao kê
Cách đây một tháng, khi Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN) công bố các trang sao kê ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do cơn bão Yagi gây ra, dư luận cả nước đã thấy được tấm lòng hảo tâm rất đáng trân trọng của nhiều doanh nghiệp với các khoản đóng góp lớn. Bên cạnh đó, có những khoản ủng hộ tuy nhỏ nhưng cũng khiến dư luận xúc động, vì đó là số tiền ăn sáng tiết kiệm được mà các em học sinh nhỏ dành tặng cho các bạn ở vùng lũ lụt.v.v..
Tại cuộc họp báo chiều 18/10, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQVN Đỗ Văn Chiến cho biết việc công bố sao kê tất cả các khoản đóng góp của người dân như trên là "việc làm chưa từng có", nhưng đã "nhận được sự đồng thuận rất lớn của nhân dân", qua đó giúp số người ủng hộ và kinh phí đóng góp tăng lên.
Ông Chiến cũng cho biết là đã yêu cầu "tất cả các gia đình, tổ chức và cá nhân nhận được thụ hưởng phải niêm yết công khai tại trụ sở UBND xã và thực hiện công khai, minh bạch cả hai đầu tiếp nhận và phân bổ".
Cụ thể, tại các địa phương, từ số tiền tiếp nhận được, Ban Vận động cứu trợ các tỉnh, thành phố sẽ phân bổ nguồn lực tới cấp huyện, cấp xã và niêm yết danh sách cá nhân được thụ hưởng tại trụ sở UBND trên địa bàn cũng như công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng để nhân dân cùng giám sát.
Có thể thấy việc làm "chưa từng có" của MTTQVN với tinh thần công khai, minh bạch đã phát huy tác dụng tích cực, người đóng góp cảm thấy được trân trọng và yên tâm hơn khi biết rõ đồng tiền đóng góp đã đến nơi cần đến; đồng thời cũng giúp ngăn chặn hoặc hạn chế khả năng xảy ra tiêu cực, sử dụng sai mục đích đồng tiền mang nặng tình nghĩa đồng bào.
Việc tiếp nhận nguồn lực giúp đỡ đồng bào các địa phương bị thiệt hại do bão lũ chỉ là một trong rất nhiều hoạt động tương tự của MTTQVN và của các tổ chức, cá nhân khác nhau thực hiện trên toàn quốc. Nguồn lực đóng góp tự nguyện thông qua các kênh khác nhau đã phát huy hiệu quả to lớn trong việc hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. Nhiều số phận, cảnh đời gặp chuyện không may mắn đã được hỗ trợ, cứu giúp kịp thời.
Để phát huy cách làm của MTTQVN, tính công khai, minh bạch cần được đặc biệt tăng cường trong hoạt động từ thiện, hoạt động hỗ trợ khắc phục khó khăn của các tổ chức, cá nhân ở cả hai chiều là vận động và tiếp nhận tất cả các khoản quyên góp cũng như phân bổ, giải ngân, sử dụng số tiền đã quyên góp được. Ở đây tôi xin kiến nghị mấy việc như sau:
(i) Không chỉ MTTQVN, tất cả các đầu mối tiếp nhận nguồn lực hỗ trợ ở trung ương đều cần có hình thức công khai thông báo đầy đủ, kịp thời và chi tiết tất cả các khoản hỗ trợ đã tiếp nhận; việc phân bổ và số tiền giải ngân cụ thể đến các địa phương…
(ii) Các địa phương công khai danh sách tổ chức, cá nhân nhận nguồn lực hỗ trợ, nhằm đảm bảo mọi sự đóng góp lớn nhỏ phải được sử dụng đầy đủ, đúng mục đích và được giám sát chặt chẽ, để không ai/cơ quan/đoàn thể nào được sử dụng riêng cho mình "một cắc, một đồng" do dân đóng góp.
Phát huy sức mạnh của sự công khai, minh bạch, tôi tin rằng việc vận động ủng hộ khắc phục khó khăn do thiên tai, hoàn cảnh đặc biệt sẽ ngày càng được người dân hưởng ứng mạnh mẽ, rộng rãi và hiệu quả hơn.
Tác giả: Ông Ngô Tiến Long là nhà ngoại giao đã nghỉ hưu; nguyên là Cục trưởng Cục Cơ yếu Bộ Ngoại giao. Ông cũng từng là Phó Tổng Biên tập báo Quốc tế (nay là Báo Thế giới & Việt Nam).
Chuyên mục TÂM ĐIỂM mong nhận được ý kiến của bạn đọc về nội dung bài viết. Hãy vào phần Bình luận và chia sẻ suy nghĩ của mình. Xin cảm ơn!