(Dân trí) - Khi giá trị nhung hươu ngày một tăng cao, nhiều người dân các xã phía tây tỉnh Hà Tĩnh mạnh dạn đầu tư trang trại chăn nuôi hươu và chế biến nhung giúp thoát nghèo, vươn lên làm giàu.
Cỏ voi - Nguồn thức ăn chính của hươu sao
Sinh ra và lớn lên trong gia đình có truyền thống nuôi hươu sao, chàng trai Nguyễn Thái Hòa, chủ trang trại Nhung hươu Sơn Quang (xã Sơn Giang, Hà Tĩnh) nhận thấy giá trị kinh tế hươu sao mang lại nên đã quyết định xây dựng mô hình chăn nuôi hươu sao tập trung. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển thị trường, chế biến nhung để nâng cao giá trị.
Từ năm 1979, ông nội Hòa đã sớm nhận thấy giá trị từ hươu sao mang lại và là một trong những người tiên phong đầu tư làm chuồng trại, mua giống để nuôi hươu sao. Đến đời bố của Hòa cũng tiếp tục kế thừa nghề nuôi hươu sao. Tuy nhiên, cả ông nội và bố chủ yếu nuôi nhỏ lẻ, tận dụng thức ăn là các sản phẩm nông nghiệp sẵn có nên thu nhập không cao.
“Nhận thấy, các sản phẩm từ hươu sao mang lại giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt là nhung hươu có thể mang hiệu quả kinh tế cao nên năm 2010, tôi quyết định huy động nguồn lực của gia đình và vay thêm vốn để đầu tư mở trang trại nuôi hươu. Ban đầu, tôi chỉ đủ vốn mua 5 con hươu để nhân đàn với mong muốn giúp gia đình nâng cao thu nhập…”, Hòa chia sẻ.
Là một cán bộ đoàn tại thôn Đông Phố (xã Sơn Giang) năng nổ, nói là làm, lại có sẵn kiến thức, kinh nghiệm chăm nuôi hươu học được từ ông nội và bố, Hòa đầu tư mở làm chuồng nuôi hươu đảm bảo mùa đông ấm, mùa hè mát, có hệ thống xử lý chất thải.
Đặc biệt, để chủ động nguồn thức ăn cho hươu, Hòa đã chuyển toàn bộ diện tích đất nông nghiệp kém hiệu quả sang trồng cỏ voi. Phân hươu sau khi ủ, xử lý được sử dụng để bón cho cỏ voi nên đảm bảo môi trường luôn sạch, giảm chi phí đầu tư thức ăn cho hươu.
Hòa cho biết, địa bàn xã Sơn Quang (cũ) nay sáp nhập thành xã Sơn Giang là cái nôi về chăn nuôi hươu sao của huyện Hương Sơn (cũ). Gia đình lại có truyền thống nuôi hươu nên anh có nền móng kiến thức cơ bản về việc nuôi hươu sao từ kiến thức thực tế, kinh nghiệm lâu năm về chăm sóc nuôi dưỡng và chọn giống hươu sao để mang lại hiệu quả cao.
Cùng với đó, điều kiện thổ nhưỡng ở xã Sơn Quang (cũ) rất thuận lợi cho việc chăn nuôi hươu sao như: Diện tích đất trồng rộng lớn, phì nhiêu nên thuận lợi trồng hoa màu và cỏ, lá làm thức ăn cho hươu ăn đủ dinh dưỡng. Thứ hai, là điều kiện địa hình khí hậu nơi đây có thể làm chuồng trại chăn nuôi rộng rãi thoáng mát về mùa hè, ấm về mùa đông.
Con hươu sao nhiều năm gắn bó với mảnh đất nơi đây và điều kiện thời tiết, thổ nhưỡng thuận lợi cho hươu sinh trưởng và cho ra đời những con giống chất lượng cũng như lộc nhung đạt giá trị dinh dưỡng cao. “Hươu là loại vật nuôi ít mắc các bệnh truyền nhiễm, có sức đề kháng tốt. Đây chính là những điều kiện thuận lợi để tôi quyết định khởi nghiệp bằng nghề nuôi hươu quy mô lớn”, Hòa cho hay.
Bên cạnh những thuận lợi thì quyết định khởi nghiệp với mô hình nuôi hươu sao của Hòa cũng gặp không ít khó khăn như: Chọn được nguồn giống đảm bảo chất lượng, số lượng lớn. Thứ hai là nguồn vốn đầu tư rất cao, có thời điểm giá hươu giống lên mức 60 triệu đồng/con. Thứ 3 là khó khăn về thị trường, thời gian đầu làm trang trại đầu ra chưa ổn định, giá cả bấp bênh, không mang lại thu nhập để bù vào vốn đầu tư khá lớn….
Sau thời gian đầu tư, đến nay, trang trại nuôi hươu của Hòa đã được rộng lên 500m2, tổng đàn hươu từ 40 con, có thời điểm lên tới 60 con. Trong đó, có 20 con hươu đực lấy nhung và khoảng 15 con hươu mẹ sinh con, còn lại là hươu giống con. Tiếng lành đồn xa, thương hiệu hươu giống và nhung hươu của anh Hòa ngày càng được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn. Ngoài cung cấp hươu giống, nhung hươu, anh còn chế biến nhung hươu để nâng cao giá trị và bảo quản, vận chuyển nhung hươu tốt hơn.
Hòa cho biết: “Mỗi năm, một con hươu đực cho một cặp nhung, trọng lượng bình quân khoảng 1,2 kg /cặp nhung. Giá nhung tươi dao động ở mức 1,2 triệu đồng/kg. Giá mỗi con hươu con khoảng 20 triệu đồng. Tổng doanh thu từ trang trại hươu của gia đình tôi khoảng 400 trăm đến 600 triệu đồng/ năm. Từ đó giúp gia đình nâng cao thu nhập, có tiền xây nhà khang trang, mua sắm ô tô,….”.
Là thủ lĩnh đoàn ở địa phương, Hòa luôn nhiệt tình hỗ trợ các đoàn viên thanh niên trong thôn, trong xã những kiến thức, kinh nghiệm cũng như con giống để phát triển chăn nuôi hươu sao để nâng cao thu nhập, thoát nghèo và vươn lên làm giàu.
Hòa cho biết, trên địa bàn huyện Hương Sơn (cũ) có nhiều trang trại nuôi hươu sao và cơ sở chế biến các sản phẩm từ hươu, nhung hươu đem lại doanh thu lớn, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động và giúp người dân nơi đây thoát nghèo, vươn lên làm giàu.
Sản phẩm nhung hươu cũng như con giống hươu sao thương hiệu Hương Sơn được cung cấp ra cho bà con cả nước và sản phẩm nhung hươu được bày bán trên sàn thương mại điện tử cũng như xuất khẩu ra nước ngoài giúp nâng cao giá trị hươu sao. Từ đó, giúp rất nhiều nông dân tại vùng quê này thoát nghèo và vươn lên làm giàu.
Ngoài anh Hòa, trên địa bàn xã Sơn Giang cũng có nhiều thanh niên khác bỏ phố về quê để lập thân, lập nghiệp từ chính sản vật nổi tiếng của địa phương. Anh Trần Xuân Tin (thôn Đông Phố, xã Sơn Giang) là một điển hình. Từng có thu nhập ổn định khi làm việc tại một phòng khám nha khoa răng hàm mặt ở tỉnh Đắk Lắk, nhưng vào năm 2011, anh quyết định bỏ việc về quê để nuôi hươu sao.
Trở về quê, anh Tin được bố mẹ giao lại 15 con hươu để chăn nuôi. Anh Tin muốn nhân đàn, mở rộng quy mô nhưng khó khăn lớn nhất là thiếu nguồn vốn. Vì thế, anh tự nhân đàn hươu: Hươu mẹ đẻ ra hươu con, anh Tin sẽ giữ lại nuôi không bán, có tiền bán nhung hươu, anh lại dùng số tiền đó để mua thêm hươu giống về nuôi. Đến nay, anh Tin đã mở rộng quy mô trang trại lên hơn 100 con hươu, mang về doanh thu hơn 2 tỷ đồng/năm. Nhờ nghề nuôi hươu mà anh có tiền sửa sang lại nhà cho bố mẹ, mua ô tô…
Gia đình chị Nguyễn Thị Thu Hiền (xã Sơn Giang), ngoài mở rộng quy mô chăn nuôi hươu, chị còn đầu tư hơn 1 tỷ đồng mở cơ sở chế biến nhung hươu. Năm 2019, cơ sở của chị có 4 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao, gồm: nhung hươu tươi, nhung hươu khô tán bột, nhung hươu khô thái lát, rượu nhung hươu.
"Ngoài đưa sản phẩm bán trên các sàn thương mại điện tử, chúng tôi cũng quảng bá, giới thiệu khi tham gia hội nghị xúc tiến thương mại cho các tỉnh thành trên cả nước. Nhờ vậy, thương hiệu nhung hươu Hương Sơn được nhiều người biết đến, doanh số bán hàng cũng cao hơn. Doanh thu hiện nay đạt hơn 10 tỷ đồng/năm", chị Hiền cho biết.
Chia sẻ về bí quyết để nuôi hươu đạt hiệu quả cao, Hòa cho biết, khâu đầu tiên là chọn nguồn giống tốt khỏe mạnh, bố mẹ thuần chủng cho năng suất cao. Cùng với đó, hệ thống chuồng trại đảm bảo thoáng mát về mùa hè, ấm về mùa đông, vệ sinh sạch sẽ.
Hươu cần được chăm sóc đầy đủ về dinh dưỡng, thức ăn xanh, vào mùa cho nhung và hươu sinh sản cần bổ sung thêm thức ăn tinh. Đặc biệt, cần theo dõi đàn hươu thường xuyên để phòng ngừa cũng như bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho đàn hươu đảm bảo sức khỏe tốt nhất để hươu phát triển và lên lộc nhung.
Ảnh/Video: Vân Khánh
Thiết kế: Tuấn Huy
