Vào dịp đầu xuân, mỗi quốc gia trên thế giới lại có những phong tục đón Tết khác nhau. Nhưng tựu chung lại, bất cứ truyền thống cũng được người dân gửi gắm niềm hy vọng về một năm mới bình an, thịnh vượng.

Tết Nguyên đán là Tết cổ truyền của người Việt. Dẫu trải qua bao biến động của lịch sử, nhưng nhiều phong tục đẹp trong ngày Tết vẫn được lưu giữ từ đời này sang đời khác. Tùy từng vùng miền và quan niệm về tín ngưỡng, tôn giáo có thể khác nhau, nhưng điểm chung vẫn là thái độ tích cực nhìn về năm mới.

Từng khoảng thời gian của giai đoạn đón Tết và sau Tết sẽ tương ứng với những chuỗi hoạt động chính như: tiễn ông Táo về trời; gói bánh chưng bánh tét; chưng hoa ngày Tết (đào, mai, quất); bày mâm ngũ quả; thăm viếng mộ tổ tiên, mời vong linh tổ tiên về ăn Tết cùng con cháu; cúng đêm giao thừa; xông đất; chúc tết mừng tuổi ông bà, cha mẹ, họ hàng, con cháu, bạn bè; xuất hành đầu năm; đi lễ chùa đầu năm; hái lộc đầu xuân...

Những phong tục mang tính linh thiêng ấy đều xuất phát từ niềm hy vọng của mỗi cá nhân, từng gia đình cầu mong về một năm mới tốt lành, may mắn, dồi dào sức khỏe và gặt hái nhiều thành công.

Bên cạnh nhiều tập tục ý nghĩa, người Việt xưa còn vui xuân mới bằng nhiều hoạt động có tính cộng đồng như thi đấu vật, chọi trâu, bơi thuyền, chơi đu cùng nhiều trò chơi dân gian khác. Tất thảy đều thể hiện tình đoàn kết, gắn bó cộng đồng, giữ gìn bản sắc văn hóa qua nhiều đời.

Tết Nguyên đán hay Tết Âm lịch là những ngày lễ tết quan trọng nhất trong năm đối với người Trung Quốc. Tuy đã bỏ lại nhiều tập tục dân gian cổ xưa cho phù hợp với nếp sống hiện đại, nhưng ngày Tết cổ truyền vẫn rất ý nghĩa với người dân nước này. Nhiều nét truyền thống cũ được người đời sau gìn giữ và kế thừa, tạo nên màu sắc của ngày Tết có sự giao thoa giữa cái cũ và mới.

Để chuẩn bị cho ngày lễ trọng đại này, người Trung Quốc thường trang hoàng nhà cửa với màu đỏ chủ đạo như treo câu đối đỏ, đèn lồng đỏ, dán giấy đỏ, treo chữ Phúc ngược với ngụ ý "Phúc đáo" (Phúc đến nhà). Đến Trung Quốc vào dịp Tết Nguyên đán, du khách sẽ thấy tràn ngập màu sắc ấm nóng này.

Bữa cơm đoàn viên vào đêm Giao thừa là thời khắc rất quan trọng với mọi thành viên gia đình. Ai ở đâu xa quê cũng cố về đoàn tụ trong ngày họp mặt lớn nhất của năm.

Mâm cơm ngày Tết không thể thiếu món bánh sủi cảo vốn là món ăn truyền thống của người Hoa. Đây là món ăn may mắn trong dịp năm mới vì những chiếc sủi cảo có hình dáng giống thỏi tiền vàng từng dùng vào thời phong kiến. Nhiều gia đình còn cho tiền xu vào trong bánh rồi hấp lên. Nếu ai ăn trúng chiếc bánh có nhân chứa tiền xu, được coi sẽ gặp may mắn cả năm.

Bên cạnh đó còn có món cá (ngụ ý dư thừa của cải), mỳ trường thọ (sợi mỳ dài với mong ước sức khỏe sống lâu) cùng nhiều món truyền thống khác.

Cũng trong dịp này, mọi người sẽ ghé thăm để trò chuyện về một năm cũ đã qua, gửi tặng nhau "hong bao" (phong bì lì xì màu đỏ) và không quên chúc những lời may mắn. Ở một số địa phương, ngày Tết sẽ kết thúc vào Tết Nguyên tiêu ngày 15/1 âm lịch. Vào dịp này, người dân có truyền thống cùng nhau đi ngắm đèn lồng, xem đua thuyền rồng, ăn bánh trôi nước...

Cũng giống như người Việt, Hàn Quốc đón Tết Nguyên đán cổ truyền vào ngày mồng 1 tháng giêng âm lịch với tên gọi Seollal. Bên cạnh tết Trung thu thì đây là ngày lễ quan trọng nhất trong năm của người Hàn Quốc, không chỉ đánh dấu sự chuyển giao năm cũ - năm mới, mà còn là dịp để con cháu trong nhà tụ họp, tỏ lòng thành kính với tổ tiên, ông bà, cha mẹ.

Vào ngày 30 Tết, các gia đình cùng nhau dọn vệ sinh nhà cửa sạch sẽ. Buổi tối trước giao thừa, mọi người sẽ tắm nước nóng để tẩy trần, mặc trang phục Hanbok truyền thống để cử hành nghi lễ thờ cúng tổ tiên. Trẻ nhỏ thể hiện sự tôn trọng với người lớn bằng nghi thức bái lạy, chúc thọ và nhận được tiền lì xì cùng những lời chúc đầu năm.

Sau nghi lễ, mọi người cùng nhau thưởng thức nhiều món ăn truyền thống như mandu (bánh bao Hàn Quốc), dduk guk (súp bánh gạo cắt lát mỏng), galbijjim (sườn bò kho) hay japchae (miến trộn).

Seollal còn là dịp để các thành viên trong nhà cùng nhau tham gia nhiều hoạt động vui chơi gắn kết. Trò chơi phổ biến nhất là "yutnori" tương tự như trò chơi cá ngựa ở Việt Nam, với các bước di chuyển phụ thuộc vào kết quả tung 4 thanh gỗ. Ngoài ra, người Hàn Quốc còn có nhiều trò chơi dân gian khác như đá cầu, chơi ném tên, bập bênh.

Tết cổ truyền Losar thường trùng với Tết Nguyên đán của Việt Nam, nhưng người Bhutan không cúng giao thừa, không có tục lệ xông đất hay mừng tuổi năm mới. Ngày lễ này sẽ diễn ra trong vòng 15 ngày và 3 ngày đầu tiên của năm là thời gian quan trọng nhất.

Vào những ngày cuối năm cũ, các gia đình lại tất bật dọn dẹp nhà cửa, bày biện lễ cúng tổ tiên. Những mâm cơm thịnh soạn gồm nhiều loại hoa quả, thực phẩm tươi ngon là cách người dân tạ ơn thần linh và tổ tiên đã ban cho cuộc sống no ấm trong năm cũ. Tới ngày 30 Tết, mọi thành viên trong nhà sẽ chuẩn bị cho lễ Puja Losar diễn ra vào sáng mùng 1.

Là quốc gia theo đạo Phật nên vào dịp năm mới, người dân thường tới tu viện để cầu nguyện. Họ ghi lại những lời nguyện ước lên các lá cờ treo khắp mọi nơi, luôn có niềm tin lạc quan vào năm mới. Và đặc biệt, trong dịp Tết Losar, người dân sẽ không sát sinh động vật.

Một trong hai dịp lễ Tết lớn nhất trong năm của người Mông Cổ là Tết Âm lịch hay còn gọi là Tết Tsagaan Sar. Đây không chỉ là thời điểm báo hiệu kết thúc mùa đông dài lạnh lẽo, đón chào mùa xuân ấm áp, còn là khoảng thời gian gia đình sum vầy bên nhau, cùng nhìn lại một năm cũ đã qua.

Để chuẩn bị cho ngày Tết quan trọng này, người dân sẽ dọn dẹp nhà cửa, rửa sạch chuồng trại, mặc quần áo mới để đón năm mới "sạch sẽ".

Trước lễ giao thừa, nam giới trong nhà thường thực hiện nghi lễ trang trọng là lên ngọn núi gần đó để cầu nguyện. Sau đó, mỗi người sẽ chọn hướng đi được cho là hợp với mình để xuất hành. Trong 3 ngày Tết, họ chỉ mặc trang phục dân tộc. Các thành viên cùng nhau quây quần trò chuyện, thưởng thức những món ăn truyền thống thường là những sản phẩm làm từ sữa, thịt cừu, thịt ngựa.

Nội dung: Việt Hà

Thiết kế: Thủy Tiên