Tâm điểm
Nguyễn Thị Bích Hậu

Những vấn đề đặt ra từ phổ điểm thi tốt nghiệp THPT

Điểm thi tốt nghiệp THPT và phổ điểm năm nay có ý nghĩa quan trọng vì đây là kết quả kỳ thi của lứa học sinh đầu tiên áp dụng chương trình giáo dục phổ thông 2018. Ngoài ra, nhiều người cũng chờ đợi công bố điểm thi sau những xôn xao về việc đề thi của một số môn như Toán, tiếng Anh được cho là khó hơn so với nhiều năm trước.

Theo công bố từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, có thể thấy điểm trung bình các môn tốt nghiệp THPT năm nay từ 4,78 đến 7,72. Trong đó, môn Toán thấp nhất, còn Công nghệ Nông nghiệp cao nhất.

Với 9 môn có ở kỳ thi tốt nghiệp THPT năm ngoái (theo chương trình 2006) và năm nay, môn Toán biến động mạnh hơn cả, điểm trung bình giảm từ 6,45 xuống 4,78. Kế đó là môn Hóa, điểm trung bình giảm 0,62 điểm so với năm trước, xuống mức 6,06 điểm. Các môn còn lại có điểm trung bình giảm từ 0,05 đến 0,56. Riêng Vật lý là môn duy nhất tăng, từ 6,67 lên thành 6,99 điểm.

Năm nay, cả nước có hơn 15.300 bài thi đạt điểm 10, tăng hơn 4.400 so với năm ngoái. Trong đó, môn Địa lý có tới hơn 6.900 bài thi đạt 10; Vật lý có 3.930 điểm 10; Lịch sử có 1.518 điểm 10; Giáo dục kinh tế và Pháp luật có 1.451 điểm 10… Hai môn được coi là đề khó: Tiếng Anh có 141 điểm 10; Toán có 513 điểm 10. Văn là môn duy nhất chỉ có 2 em được điểm 10…

Từ các kết quả trên, có thể thấy một điểm rõ nét là đề thi năm nay có tính phân hóa cao, giúp các đại học dễ tuyển sinh hơn khi căn cứ vào điểm thi tốt nghiệp THPT.

Thêm vào đó, năm nay cũng tránh được hiện tượng mưa điểm 10 tập trung vào một số môn thi. Phổ điểm môn Toán, môn tiếng Anh của kỳ thi năm nay được một số chuyên gia coi là “đẹp” khi có đỉnh rơi vào điểm giữa từ điểm 5 đến điểm 10, hai dốc chia đều sang hai bên, thể hiện mức điểm phân tán đều.

Những vấn đề đặt ra từ phổ điểm thi tốt nghiệp THPT - 1

Ví dụ như phổ điểm Toán năm nay không còn xô lệch về bên phải, mà gần với phân bổ chuẩn hơn, theo đại diện tổ phân tích phổ điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trong khi phổ điểm môn tiếng Anh được coi là loại bỏ được dạng "hình yên ngựa", nghĩa là biểu đồ phổ điểm có hai đỉnh, một đỉnh ở phần điểm thấp và một ở phần điểm cao như các năm trước. Phổ điểm môn tiếng Anh năm nay chỉ có một đỉnh với điểm trung vị là 5,25.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT không chỉ để đánh giá các năm học trong chương trình trung học, mà là toàn bộ 12 năm kể từ tiểu học lên trung học. Phổ điểm cho thấy đề thi có sự phân hóa tốt, tuy nhiên cũng gợi lên một số băn khoăn. Đơn cử như môn Toán chỉ có 12% thí sinh đạt từ 7 điểm trở lên là một tỷ lệ thấp, trong khi có tới 8% các em chỉ đạt 2,5 điểm trở xuống, và điểm trung bình chỉ đạt 4,78. Thiết nghĩ ngành Giáo dục nên phân tích rõ điểm trung bình môn Toán giảm mạnh như vậy do đâu? Phần nào do các em học sinh, phần nào do thầy cô giảng dạy, phần nào liên quan đề thi và liệu có phần nào do chương trình hay không?

Tương tự như vậy với môn tiếng Anh, năm nay chỉ có hơn 351.000 thí sinh dự thi, bằng khoảng 1/3 các năm trước, do môn này vào nhóm "tự chọn". Nghĩa là các em khi chọn tiếng Anh làm môn thi tốt nghiệp đều có sự chủ động trên cơ sở ít nhiều tự tin ở học lực và yêu thích môn học này. Tuy nhiên, tỷ lệ 38% các em có điểm dưới trung bình là vấn đề cần lưu ý để tiếp tục có giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh trong nhà trường, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang hướng đến đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Một vấn đề cũng được đặt ra là tương quan giữa các môn thi trong cùng một nhóm. Ví dụ cùng là môn khoa học tự nhiên, nhưng phổ điểm môn Toán và môn Vật lý có sự ngược chiều, trong khi kết quả thi Toán điểm trung bình khá thấp thì điểm trung bình thi Lý lại bật tăng. Cụ thể, với 347.599 thí sinh thi Vật lý, chỉ có 34.029 thí sinh điểm dưới trung bình, chiếm tỷ lệ 9,79% (con số này năm ngoái là 16,3%).

Số thí sinh đạt từ điểm 7 trở lên ở môn Vật lý là 186.531 thí sinh, chiếm tỷ lệ 53,6%. Mức điểm nhiều thí sinh đạt được nhất là 7,5. Cả nước có 3.929 điểm 10 môn vật lý, tăng vượt trội so với năm 2024 (55 điểm 10). Số điểm 10 môn Vật lý chỉ đứng sau môn địa lý, cao gấp 7,6 lần môn toán và gấp 6,2 lần môn hoá học.

Tóm lại, phổ điểm thi tốt nghiệp THPT năm nay có thể giúp các đại học tuyển sinh thuận lợi hơn, nhưng cũng đặt ra một số vấn đề cần xem xét vì điểm thi phản ánh chất lượng dạy và học ở các môn học liên quan. Điểm thi có tính phân hóa mạnh năm nay cũng là lời nhắc nhở với các em học sinh đang học THPT cần nỗ lực học hành để vượt qua kỳ thi tốt nghiệp phía trước.

Tác giả: Bà Nguyễn Thị Bích Hậu tốt nghiệp Đại học sư phạm Hà Nội ngành Ngôn ngữ và Văn chương; có 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực báo chí. Bà là tác giả các cuốn sách giúp các bậc cha mẹ chuẩn bị cho con học tập trong nước và du học, lấy học bổng thành công như Đồng hành du học cùng con, Du học cho con nhà nghèo, Du học đừng để tiền mọc cánh, Cẩm nang chọn trường công, trường tư hay trường quốc tế...

Chuyên mục TÂM ĐIỂM mong nhận được ý kiến của bạn đọc về nội dung bài viết. Hãy vào phần Bình luận và chia sẻ suy nghĩ của mình. Xin cảm ơn!