Cô giáo của những đứa trẻ “ba không” giữa lòng hồ Trị An
(Dân trí) - Suốt 7 năm, mỗi cuối tuần, cô Nguyễn Thị Kim Lan lại vượt hơn 120km đến xóm chài giữa hồ Trị An (Đồng Nai) để dạy chữ cho những đứa trẻ “ba không”: không nhà, không giấy tờ, không cơ hội đến trường.
Xóm vạn chài trên hồ Trị An, thuộc xã Thanh Sơn (Đồng Nai), từ lâu đã là nơi trú ngụ của những phận đời lênh đênh, mưu sinh theo con nước. Đa phần họ là Việt kiều từ Campuchia trở về, không đất đai, không nghề nghiệp ổn định, cuộc sống gắn liền với những buổi giăng câu, thả lưới.
Giữa khung cảnh ấy, hình ảnh cô giáo Nguyễn Thị Kim Lan (Trường mầm non Họa Mi 3, TPHCM) đã trở nên quen thuộc. Mỗi cuối tuần, lượt đi và lượt về cô phải vượt hơn 250km bằng xe máy để mang con chữ đến với những đứa trẻ tại lớp học tình thương đặc biệt này.
Lớp học tình thương trên lòng hồ Trị An được Đại đức Thích Chơn Nguyên, trụ trì chùa đạo tràng Liên Sơn, thành lập vào năm 2018. Thầy Nguyên kể, ý tưởng mở lớp xuất phát từ những lần thầy đến thăm và làm thiện nguyện, chứng kiến nhiều đứa trẻ ngày ngày lênh đênh trên hồ mà không biết chữ.
"Cô Lan đã gắn bó với lớp học tình thương suốt nhiều năm qua. Mỗi tuần, bất kể ngày lễ, Tết, cô đều chạy xe máy từ TPHCM về Đồng Nai để dạy học, rồi ngược trở về thành phố để tiếp tục công việc. Chính sự tận tâm và cống hiến thầm lặng của những người cộng sự như cô đã tiếp thêm cho tôi rất nhiều động lực để duy trì lớp học, thầy Nguyên chia sẻ.
Vào mùa xả lũ, nước hồ dâng cao, hành trình đến lớp của cô và trò càng thêm gian nan. Cô Kim Lan, một người phụ nữ thành phố, đã quen với việc chèo xuồng, lội nước. Nhiều đứa trẻ mới 5 tuổi cũng tự chèo xuồng con, chênh vênh giữa sóng nước để đến lớp.
Một sáng cuối tuần tháng 11, phóng viên Dân trí đã có mặt tại lớp học đặc biệt này. Hơn 20 học sinh, từ 6 đến 30 tuổi, cùng nhau học tập. Cô Lan như "con thoi", luân phiên dạy toán, tiếng Việt tùy theo độ tuổi và trình độ từ lớp 1 đến lớp 5.
Thấy Ngọc (áo khoác cam) có vẻ mệt mỏi, cô Lan dừng bài giảng, ân cần hỏi thăm sức khỏe em sau một tuần ốm. Ngọc mới 9 tuổi, cùng chị gái bám víu con chữ giữa cuộc sống thiếu thốn, khi cha mẹ lênh đênh đánh lưới trên hồ.
Những đứa trẻ ở lòng hồ Trị An thường gắn với cuộc đời "ba không": không nhà cửa ổn định, không giấy tờ tùy thân, và không cơ hội đến trường. Cô Kim Lan chia sẻ, cơ duyên đến với lớp học bắt đầu từ một chuyến thiện nguyện, khi cô chứng kiến cảnh những đứa trẻ ngồi lặng lẽ trên bè, thiếu thốn đủ bề. "Sau chuyến đi đó, tôi suy nghĩ và trăn trở suốt. Cuối cùng, tôi quyết định đồng hành cùng sư thầy để góp phần nuôi dạy các em", cô Lan tâm sự.
Bà Nguyễn Thị Lời (60 tuổi, áo cam), từng nhiều năm mưu sinh ở Biển Hồ (Campuchia), nay đã cùng gia đình mười người trở về sinh sống ở vùng lòng hồ quê hương. Buổi trưa, bà cùng một số phụ huynh khác tranh thủ đến lớp phụ để chuẩn bị bữa ăn cho các bé.
Nhắc đến cô Kim Lan, bà Lời kể với sự quý mến như nói về một người em trong nhà. Mỗi cuối tuần, ngoài việc mang theo sách vở cho lớp, cô Lan còn chuẩn bị bánh kẹo, quà vặt cho cả phụ huynh và các em nhỏ.
“Nhìn tụi nhỏ được học chữ, được ăn ngon, tôi mừng lắm”, bà Lời xúc động.
Mỗi ngày, các bé đến lớp từ 8h. Buổi trưa, các em dùng bữa ngay trên bè với những phần cơm do thầy Thích Chơn Nguyên và các nhà hảo tâm chuẩn bị, sau đó nghỉ ngơi để tiếp tục buổi học chiều.
Ngoài việc dạy chữ, cô Lan còn là người mẹ chung của lũ trẻ. Tiếng cô gọi các em đi ngủ trưa, tiếng tụi nhỏ ríu rít đáp lại đã trở thành âm thanh thân thuộc, ấm áp mỗi cuối tuần.
Nhờ sự quan tâm của các nhà hảo tâm, cơ sở vật chất của lớp học đã được cải thiện đáng kể. Các em bắt đầu được làm quen với máy tính, internet, còn cô giáo kiêm luôn "nghề phụ" sửa máy mỗi khi thiết bị trục trặc. "Tôi cố gắng làm được nhiều nhất có thể cho các con. Cái gì chưa biết thì học, làm riết rồi cũng quen", cô Lan tâm sự.
Nhìn lại hành trình đã qua, cô Lan từng nhiều lần muốn dừng lại vì sức khỏe và áp lực công việc. Nhưng nhờ sự động viên của gia đình, bạn bè và đặc biệt là những ánh mắt, nụ cười hạnh phúc của lũ trẻ, cô Lan lại có thêm sức mạnh để tiếp tục bước tiếp.
Kết thúc buổi chiều cuối tuần, cô Lan chào tạm biệt các bé để kịp quay về TPHCM trước khi trời tối, cùng với lời hẹn về những món quà, chiếc bánh sẽ mang theo trong tuần học tiếp theo.
Dù con đường đến lớp học tình thương xa xôi, cách trở, đặc biệt là đoạn xuyên rừng Mã Đà heo hút, nhưng suốt 7 năm qua, những khó khăn ấy vẫn không thể ngăn cản hành trình gieo mầm xanh của cô giáo Nguyễn Thị Kim Lan.
