Khu công nghiệp lâu đời nhất Việt Nam trước ngày di dời

Khu công nghiệp (KCN) Biên Hòa 1, TP Biên Hòa, Đồng Nai được hình thành từ năm 1963 với tên gọi Khu kỹ nghệ Biên Hòa. Đây là KCN được hình thành đầu tiên tại miền Nam và cũng là KCN lâu đời nhất Việt Nam. Sau năm 1975, Khu kỹ nghệ Biên Hòa đổi tên thành KCN Biên Hòa 1.

Cuối tháng 2, UBND tỉnh Đồng Nai vừa phê duyệt đề án Chuyển đổi công năng khu công nghiệp (KCN) Biên Hòa 1 thành khu đô thị - thương mại - dịch vụ và cải thiện môi trường.

Trước đó, năm 2008, Đồng Nai đề xuất Chính phủ thực hiện chuyển đổi công năng của KCN Biên Hòa 1 nhằm mục tiêu bảo vệ môi trường nước sông Đồng Nai. Ngày 7/10/2009, Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương chuyển đổi công năng KCN Biên Hòa 1 thành khu đô thị thương mại dịch vụ Biên Hòa 1.

Cuối tháng 1/2021, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chấp thuận đưa KCN Biên Hòa 1 ra khỏi quy hoạch phát triển các KCN Việt Nam. Tuy nhiên, do vướng mắc về các chính sách và thiếu kinh phí thực hiện nên dự án kéo dài đến nay đã hơn 15 năm.

Hiện nay, theo ghi nhận tại KCN Biên Hòa 1, nhiều công ty đã di dời sang khu công nghiệp mới. Các nhà máy còn lại đã cũ kỹ, xuống cấp, hư hỏng theo thời gian. Theo lộ trình, các công ty đang tiếp tục di dời đến hết năm 2025.

KCN Biên Hòa 1 là địa điểm sản xuất của nhiều công ty nổi tiếng trên thị trường. Theo UBND tỉnh Đồng Nai, lộ trình di dời các doanh nghiệp để thực hiện đề án chuyển đổi công năng KCN Biên Hòa 1 sẽ hoàn thành trước tháng 12/2025.

Hiện KCN Biên Hòa 1 có 76 doanh nghiệp đang hoạt động với hơn 21.000 lao động. Trong đó, lao động làm trong doanh nghiệp FDI là trên 6.000 người và làm việc tại các doanh nghiệp trong nước hơn 15.000 người.

Đề án Chuyển đổi công năng KCN Biên Hòa 1 thành Khu đô thị thương mại dịch vụ Biên Hòa 1 có 2 dự án, gồm: Dự án Khu vực trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh, quy mô khoảng 44 ha và dự án Khu đô thị dịch vụ Biên Hòa 1 có diện tích hơn 286 ha.

Mục tiêu của đề án là xây dựng khu đô thị - dịch vụ - thương mại mới văn minh, hiện đại và phát triển bền vững, tạo bộ mặt mỹ quan đặc trưng cho khu vực nói riêng và TP Biên Hòa nói chung. Đồng thời, cải thiện môi trường, hạn chế ô nhiễm môi trường nước của hệ thống sông Đồng Nai. Trong ảnh là trụ sở Kiểm toán nhà nước khu vực III mới xây dựng ở KCN Biên Hòa 1. 

Một nhà máy trong KCN Biên Hòa 1 đã hoạt động lâu năm, hiện trở nên cũ kỹ, lạc hậu. Do nằm trong lộ trình di dời nên các nhà máy không còn được đầu tư, sửa chữa, nâng cấp. 

Nhiều hạng mục, xí nghiệp, mái ngói, ống khói các xưởng sản xuất đã cũ kỹ, xuống cấp. 

Hiện nhiều nhà máy, xí nghiệp đã di dời sang khu công nghiệp khác. Dự kiến trong thời gian tới, các nhà máy sẽ lần lượt di dời sang các khu công nghiệp Giang Điền, Trảng Bom và Long Thành. 

Về vấn đề tái định cư, UBND tỉnh giao UBND TP Biên Hòa phối hợp với các đơn vị chuẩn bị khu tái định cư cho người dân trong ranh KCN Biên Hòa 1 trong quý IV/2024.

"Kế hoạch giải tỏa có từ nhiều năm trước và hầu hết bà con đồng thuận, nhưng chúng tôi vẫn chưa biết thời gian di dời. Người dân trong khu phố vẫn thấp thỏm, khi nào nhà nước thông báo rồi tính tiếp", bà Lê Thị Tám (55 tuổi), chia sẻ.

Việc di dời các doanh nghiệp tại KCN Biên Hòa 1 được chia thành 2 giai đoạn. Giai đoạn 1: hoàn thành trước tháng 12, bao gồm doanh nghiệp nằm trong phần diện tích khu 1 (hơn 75 ha) ở phía Nam KCN, tiếp giáp cầu An Hảo, xa lộ Hà Nội và khu trung tâm hành chính - chính trị tỉnh Đồng Nai. Giai đoạn 2 gồm các doanh nghiệp nằm trong phần diện tích còn lại sẽ hoàn thành di dời trước tháng 12/2025.