Thủ tướng: Thực trạng Vinashin có trách nhiệm của Chính phủ

Chính sách tiền tệ đã góp phần tăng trưởng và kiểm soát lạm phát, cơ bản đảm bảo được các mục tiêu đã đề ra từ đầu năm: Tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 20%, dư nợ tín dụng tăng khoảng 25%. Tỷ giá được điều hành linh hoạt hơn theo nguyên tắc thị trường; Thực hiện điều hành lãi suất cho vay theo cơ chế thỏa thuận và theo hướng giảm dần; Tăng cường giám sát bảo đảm an toàn các tổ chức tín dụng; Kiểm soát nợ xấu dưới 3%.

Tính đến hết tháng 9/2010, thị trường chứng khoán đạt mức vốn hóa khoảng 31,6% GDP.

Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2010 ước tăng 19,1%, gấp hơn 3 lần so với kế hoạch. Nhập khẩu được kiểm soát chặt chẽ hơn, tổng kim ngạch nhập khẩu ước tăng 16,5%. Nhập siêu cả năm khoảng 13,5 tỷ USD, dưới 20% tổng kim ngạch xuất khẩu, thấp hơn tỷ lệ nhập siêu năm 2009.

Tuy nhiên, theo Thủ tướng, năng suất chất lượng sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp; cơ cấu kinh tế chuyển dịch chậm. Phát triển nguồn điện chưa đáp ứng kịp nhu cầu. Khu vực doanh nghiệp nhà nước giữ một phần lớn vốn, tài sản và đất đài, tài nguyên quốc gia nhưng hiệu quả đầu tư và tăng trưởng chưa tương xứng; quản lý nhà nước và thực hiện quyền chủ sở hữu đối với doanh nghiệp nhà nước còn nhiều bất cập.

Thể chế kinh tế thị trường chưa đồng bộ; bao cấp về giá điện, giá than còn kéo dài, không khuyến khích tiết kiệm năng lượng và hạn chế việc huy động vốn đầu tư của các thành phần kinh tế vào phát triển nguồn điện.

Quản lý giá một số mặt hàng nhất là giá sữa, giá thuốc chữa bệnh chưa tốt. Các chi ngân sách còn lãng phí, nhập siêu cao, cán cân thanh toán tổng thể vẫn còn thâm hụt, dự trữ ngoại tệ giảm, lãi suất cho vay còn cao. Sự phối hợp  giữa chính sách tài chính và chính sách tiền tệ còn chưa đồng bộ.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, chế độ tiền lương chưa hợp lý, nhất là khu vực hành chính công. Công tác khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhận dân vẫn còn không ít khó khăn, yếu kém; quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm chưa tốt…

“Thực trạng này có trách nhiệm của Chính phủ, của các Bộ liên quan trong việc quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu. Chính phủ đã nghiêm túc kiểm điểm, xác định nguyên nhân và đề ra kế hoạch cụ thể để xử lý, chấn chỉnh các hoạt động của Tập đoàn”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Chủ nhiệm UB Kinh tế của Quốc hội, Hà Văn Hiền cho rằng, nhập siêu tuy đạt mức dưới 20% nhưng giá trị vẫn là 13,5 tỷ USD, tăng 5% so với năm 2009. Nhập siêu kéo dài trong nhiều năm đã làm sụt giảm nguồn dự trữ ngoại hối, tăng nợ quốc gia và gây sức ép giảm giá đồng nội tệ.

Tăng trưởng GDP vẫn dựa nhiều vào yếu tố vốn và lao động, còn đóng góp của năng suất, các yếu tố tổng hợp chưa cao, phản ánh chất lượng tăng trưởng chưa được cải thiện.

Đáng chú ý, do thắt chặt tiền tệ, dư nợ tín dụng, đặc biệt tín dụng bằng VND tăng thấp, lãi suất tăng cao, phần lớn các doanh nghiệp rất khó khăn về vốn cho sản xuất, kinh doanh.

Quản lý nhà nước và thực hiện quyền chủ sở hữu đối với doanh nghiệp nhà nước nói chung và tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước nói riêng bộc lộ rõ sự bất cập, chưa thay đổi kịp với chuyển biến của nền kinh tế thị trường, cơ chế kiểm tra, thanh tra giám sát, kiểm toán và quản lý tài chính nội bộ doanh nghiệp còn kém hiệu quả.

Việc Tập đoàn công nghiệp tàu thủy (Vinashin) rơi vào tình trạng mất cân đối nghiêm trọng, đứng trước nguy cơ phá sản là hậu quả của quá trình Tập đoàn đã đầu tư dàn trải, thiếu hiệu quả, chưa thực sự tuân theo quy luật thị trường và do công tác kiểm tra, kiểm soát còn hạn chế, chưa phát hiện kịp thời những quyết định sai trái về đầu tư, sử dụng vốn của lãnh đạo Tập đoàn.

Trong điều hành chính sách quản lý thị trường đã bộc lộ nhiều bất cập. Thị trường vàng, ngoại tệ diễn biến phức tạp, tình trạng ngoại tệ thanh toán hàng hóa, dịch vụ trên lãnh thổ Việt Nam diễn ra khá phổ biến.