Mổ xẻ dự án nhiệt điện "ngốn" trăm tỷ của Vinashin

Cáo trạng của VKS cho biết, vào năm 2001, Vinashin mua tàu MV Rayna của Campuchia với giá 1,22 triệu USD với mục đích sẽ phá dỡ bán sắt vụn, nhưng sau khi kiểm tra thấy còn chất lượng có thể sử dụng nên lại đề nghị xin Chính phủ đồng ý cho phép đại tu nâng cấp thành tàu siêu trường siêu trọng mang tên Bạch Đằng Giang, sử dụng vào việc kinh doanh vận tải chở tàu hút bùn sang Iraq.

Tiếp đến, Trần Quang Vũ và kế toán trưởng Công ty Nam Triệu là Nguyễn Thị Hạnh lúc đó đã vay bổ sung thêm số tiền 106 tỷ đồng để thực hiện việc nâng cấp tàu; nhưng vì chi phí quá cao nên Công ty Nam Triệu không tiếp tục thực hiện dự án mà lại đi bán… vỏ thân tàu.

Theo đó, Công ty Nam Triệu ra giá bán đấu giá khởi điểm tàu Bạch Đằng Giang là 149 tỷ đồng nhưng không có đơn vị nào đồng ý mua. Vì vậy Trần Quang Vũ đã chỉ đạo phá dỡ tàu để bán thanh lý vỏ tàu cho Công ty Hoàng Thành với giá 66,1 tỷ đồng để thu hồi vốn, trong khi giá trả cao nhất tại phiên đấu giá là 75 tỷ đồng.

Theo điều tra của cơ quan chức năng, tàu Bạch Đăng Giang vẫn đang thuộc quyền sở hữu của Tập đoàn Vinashin nên việc Công ty Nam Triệu tự định giá, quyết định thanh lý cũng như việc nhượng bán tàu là không đúng thẩm quyền vì Công ty Nam Triệu chỉ được giao quản lý, sử dụng. Hơn nữa, Công ty Nam Triệu đã không thực hiện việc bán công khai con tàu theo đúng trình tự pháp luật về đấu giá tài sản và sau khi thu hồi tiền về lại không trả nợ mà đưa đi sử dụng sai mục đích.

Trong phần xét hỏi tại toà, HĐXX và các luật sư đề cập nhiều nguyên nhân của việc “xẻ thịt” tàu Bạch Đằng Giang thành nhiều phần để bán, gây thiệt hại nghiêm trọng hơn là việc bán cả con tàu. Lý giải tại tòa, đại diện Công ty Nam Triệu cho hay, tổng số tiền bán tàu Bạch Đằng Giang là hơn 83 tỷ đồng bao gồm cả 66 tỷ đồng bán vỏ chiếc tàu.

Cũng tại toà, HĐXX đã truy xét xung quanh việc ngốn tiền tỷ lớn thứ 2 là thương vụ nhà máy nhiệt điện Sông Hồng của cựu Chủ tịch Vinashin với tổng thiệt hại là 316,5 tỷ đồng, bao gồm: thiệt hại về chi phí đầu tư thực hiện dự án 244,3 tỷ đồng; lãi vay phát sinh được tính đến ngày 31/7/2010 (thời điểm khởi tố vụ án) 72,1 tỷ đồng.

Từ năm 2003, nguyên Chủ tịch Vinashin Phạm Thanh Bình đã ký quyết định góp vốn để thành lập Công ty Cổ phần CNTT Hoàng Anh Vinashin (Công ty Hoàng Anh) do Nguyễn Văn Tuyên làm giám đốc, với vốn điều lệ ban đầu là 10 tỷ đồng, sau đó tăng lên 130 tỷ đồng, Vinashin giữ 51% cổ phần tương đương 61,2 tỷ đồng.

Đến đầu năm 2006, để thực hiện đầu tư dự án xây dựng nhà máy nhiệt điện công suất 110MW, Nguyễn Văn Tuyên và Nguyễn Tuấn Dương, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư Cửu Long đã cũng nhau bàn bạc và thống nhất.

Tháng 3/2007, Phạm Thanh Bình đã ký quyết định phê duyệt dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hồng tại xã Mỹ Trung, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định, nâng công suất lên 185MW và nâng tổng mức vốn đầu tư lên 1.481.9 tỷ đồng, giao cho công ty Hoàng Anh làm chủ đầu tư, công ty Cổ phần tư vấn chế tạo lắp máy Cửu Long (Công ty con của công ty Cửu Long) làm đơn vị tư vấn lập dự án.

Lộ trình thực hiện dự án, Công ty Hoàng Anh đã sử dụng tổng số hơn 233 tỷ đồng cho dự án. Cụ thể, chi phí thực hiện: hơn 32 tỷ đồng, tiền đặt cọc và cho Công ty Cửu Long vay để thực hiện dự án là 201 tỷ đồng cùng với 20 tỷ đồng công ty này vay trực tiếp từ Vinashin để chi phí cho việc thực hiện dự án.

Nhằm mục đích giải ngân các khoản tiền nói trên, Nguyễn Văn Tuyên đã chỉ đạo Đỗ Đình Côn, khi đó là kế toán trưởng Công ty Hoàng Anh, lập khống các giấy tờ khoản chi như: Biên bản giao nhận vật tư, phiếu nhập, xuất kho… và Trịnh Thị Hậu - nguyên TGĐ VFC - đã chấp nhận hồ sơ chưa đầy đủ tính pháp lý, giải ngân “siêu tốc” cho Công ty Hoàng Anh.

Chỉ rõ việc làm sai trái, ngày 21/5/2007, Bộ Công nghiệp có công văn thẩm tra nêu rõ: Không có cơ sở pháp lý để phê duyệt dự án, thiết bị công nghệ của dự án lạc hậu, yêu cầu chủ dự án nhiệt điện Sông Hồng phải tuân thủ các quy định pháp luật về quản lý đầu tư.

Đến ngày 15/6/2007 Bộ Công nghiệp tiếp tục có công văn yêu cầu UBND tỉnh Nam Định đình chỉ dự án xây dựng nhà máy nhiệt điện Sông Hồng. Và sau đó nguyên Chủ tịch Vinashin Phạm Thanh Bình đã chính thức phải ký quyết định đình chỉ việc thực hiện dự án vào ngày 28/12/2007.

Lý giải việc phê duyệt dự án không có trong quy hoạch phát triển hệ thống lưới điện quốc gia, không lập báo cáo đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư đối với dự án nhóm A, bị cáo Bình biện minh rằng: “Lúc đầu tôi ký duyệt thì dự án vẫn thuộc nhóm B, vì đây là dự án độc lập trong thời điểm trước tháng 8/2006 chưa có quy định phải báo cáo Chính phủ. Sau khi ký chính thức nâng công suất của nhà máy điện lên thì mới thuộc nhóm A và lúc này bị cáo ký duyệt là sai”.

Còn bị cáo Nguyễn Tuấn Dương - người đã giúp cho Nguyễn Văn Tuyên và Công ty Hoàng Anh thực hiện sai một số quy định của Nhà nước về thủ tục đầu tư, giấy phép xây dựng, khởi công xây dựng dự án, vay và sử dụng  số tiền 20 tỷ đồng của Tập đoàn khi dự án đã bị đình chỉ - thì một mực chối tội khi bị quy là đồng phạm với các bị can Phạm Thanh Bình, Nguyễn Văn Tuyên.

Quốc Đô - Q.N