Tàu gỗ cổ phát lộ ở Hội An
  1. Dòng sự kiện:
  2. Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV
  3. Bão Phượng Hoàng

Tàu cổ trên biển Hội An làm bằng gỗ tốt, cho phép thực hiện hải trình dài

Hoài Sơn

(Dân trí) - Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa Hội An, thành phố Đà Nẵng đã khảo sát và ghi nhận các chi tiết của con tàu gỗ nghi là tàu cổ phát lộ trên biển Hội An.

Ngày 10/11, Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa Hội An cho biết đã báo cáo Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch thành phố Đà Nẵng về việc phát lộ di vật tàu đắm tại khu vực bãi biển phường Hội An Tây (thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam cũ, nay thuộc thành phố Đà Nẵng).

Theo Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa Hội An, di vật tàu đắm nằm tại phường Hội An Tây đã được UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) thống nhất chủ trương khai quật vào ngày 7/2/2024.

Tàu cổ trên biển Hội An làm bằng gỗ tốt, cho phép thực hiện hải trình dài - 1

Con tàu cổ phát lộ trên bãi biển phường Hội An Tây vào sáng 9/11 (Ảnh: Hoài Sơn).

Năm 2024, Trung tâm đã phối hợp với Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TPHCM, Bảo tàng tỉnh Quảng Nam (nay là Bảo tàng Đà Nẵng) thực hiện và hoàn thành khảo sát về di vật tàu đắm này.

Kết quả bước đầu cho thấy tàu có kích thước lớn, cấu trúc mạnh mẽ, được làm từ loại gỗ có độ bền cao và khả năng chịu lực tốt là gỗ bằng lăng, kiền kiền và gỗ thông. Tàu có dùng chất ngăn chặn sự xâm nhập của nước.

Cấu trúc tàu cho phép thực hiện những hải trình dài ngày như hoạt động thương mại trên biển hoặc hải chiến.

Vì một số lý do khách quan, kết quả xác định niên đại tuyệt đối bằng Carbon-14 của tàu chưa cho kết quả.

Tàu cổ trên biển Hội An làm bằng gỗ tốt, cho phép thực hiện hải trình dài - 2

Hình hài con tàu lúc hiện rõ, lúc lại bị nước che lấp, theo sự lên xuống của thủy triều (Ảnh: Hoài Sơn).

Tuy nhiên, dựa trên các yếu tố như vị trí con tàu phát lộ từng nằm sâu trong đất liền, đặc điểm cấu trúc, kỹ thuật thi công cùng vật liệu tàu, các nhà nghiên cứu cho rằng có sự tương đồng với các con tàu truyền thống biển Đông, từng được phát hiện trong vùng biển Đông Nam Á.

“Có thể nhận định khả năng cao tàu có niên đại cuối thế kỷ XIV đến thế kỷ XVI”, Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa Hội An nhấn mạnh.

Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa Hội An cho biết sau lần phát lộ đầu tiên vào cuối năm 2023, di vật tàu gỗ bị bồi lấp sâu dưới lớp cát biển. Cuối tháng 10, do chịu ảnh hưởng của cơn bão Fengshen (bão số 12), mưa lũ, sóng lớn đã khiến bờ biển sạt lở nghiêm trọng và làm phát lộ lại con tàu.

Sáng 8/11, Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa Hội An đã khảo sát và ghi nhận các chi tiết của xác tàu. Chiều rộng tàu đo được hơn 5m, chiều dài phần lộ ra đo được 17,4m; kích thước tàu có thể dài hơn do còn một phần bị vùi lấp dưới cát. Các chi tiết như ván, vách ngăn cũng xuất hiện khá rõ.

Theo mực nước thủy triều hàng ngày, con tàu lúc lộ rõ, lúc lại bị nước biển che lấp. Trung tâm đã có một số biện pháp bảo vệ tàu tạm thời như cắm biển cấm vào.

Tàu cổ trên biển Hội An làm bằng gỗ tốt, cho phép thực hiện hải trình dài - 3

Cơ quan chức năng phong tỏa khu vực con tàu xuất hiện (Ảnh: Hoài Sơn).

Trước tình hình bờ biển sạt lở nghiêm trọng, di vật thường xuyên chịu tác động của cát, nước biển và các yếu tố thời tiết bất lợi, gây ra tình trạng hư hại nếu không có biện pháp bảo quản. Do đó, trung tâm đề xuất thực hiện các thủ tục để tổ chức khai quật khẩn cấp và bảo quản bước đầu di vật này.