Tàu gỗ cổ phát lộ ở Hội An

Tàu gỗ cổ phát lộ trở lại ở biển Hội An: Đề xuất khảo cổ khẩn cấp

Hoài Sơn

(Dân trí) - Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An, thành phố Đà Nẵng, đang căn cứ theo điều kiện thời tiết và đề xuất phương án có thể khai quật khẩn cấp.

Liên quan đến con tàu gỗ nghi là tàu cổ, phát lộ trở lại trên bãi biển Tân Thành, phường Hội An Tây (thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam cũ, nay thuộc thành phố Đà Nẵng), ông Quảng Văn Quý, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An, đã có những trả lời liên quan đến việc khảo cổ hiện vật này.

Ông Quý cho biết, tạm thời trung tâm sẽ phối hợp với chính quyền địa phương khoanh vùng, bảo vệ hiện trường phát hiện con tàu gỗ xuất hiện trở lại trên bãi biển Hội An.

Tàu gỗ cổ phát lộ trở lại ở biển Hội An: Đề xuất khảo cổ khẩn cấp - 1

Phần lớn xác tàu đang bị cát vùi lấp vào sáng 10/11 (Ảnh: Hoài Sơn).

Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An đã có văn bản báo cáo Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch thành phố Đà Nẵng lập thủ tục khảo cổ con tàu để phục vụ công tác nghiên cứu, trưng bày sau này.

Ông Quý cho biết, đến nay tuy chưa có kết quả xác định niên đại tuyệt đối về con tàu, các dữ kiện cho thấy khả năng cao tàu có niên đại giữa cuối thế kỷ XIV đến thế kỷ XVI.

Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An đang căn cứ theo điều kiện thời tiết và đề xuất các cấp có thẩm quyền phương án có thể khai quật khẩn cấp.

Cơ quan chức năng nói về việc tàu gỗ cổ phát lộ trở lại ở biển Hội An (Video: Hoài Sơn).

Ông Quý nhận định, khó khăn, thách thức lớn nhất là các nhà nghiên cứu phải khảo cổ học dưới nước, việc này đòi hỏi phải có những thiết bị rất khác so với khảo cổ học trên cạn.

Ngoài ra, kỹ thuật bảo quản xác tàu sau khi khai quật xong đòi hỏi cơ quan chuyên môn phải có nguồn lực lớn.

“Một số chuyên gia có nhận định nếu hiện vật cổ ở dưới biển trong thời gian lâu sẽ ngấm lượng muối rất lớn. Do đó quá trình “rã muối” để bảo quản hiện vật cũng là một thách thức, đòi hỏi kỹ thuật cao”, ông Quý nhận định.

Như Dân trí đã thông tin, sáng 8/11, nhiều người dân ở phường Hội An Tây, thành phố Đà Nẵng đã đổ xô ra bãi biển Tân Thành để ngắm hình hài con tàu gỗ nghi là tàu cổ xuất hiện trở lại trên bãi biển.

Tàu gỗ cổ phát lộ trở lại ở biển Hội An: Đề xuất khảo cổ khẩn cấp - 2

Ông Quảng Văn Quý, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An, kiểm tra hiện trạng con tàu (Ảnh: Hoài Sơn).

Lần đầu tiên con tàu được phát hiện vào ngày 26/12/2023. Vị trí phát hiện tàu nằm sát bờ biển với đất liền, cách UBND phường Cẩm An, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam (cũ) khoảng 400m.

Năm 2024, Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa thế giới Hội An phối hợp với chuyên gia đến từ Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM) nghiên cứu và đã có báo cáo ban đầu.

Theo báo cáo, con tàu gỗ bị đắm có kích thước lớn, cấu trúc kết hợp giữa truyền thống đóng tàu Đông Nam Á với Trung Quốc.

Đáng chú ý, các nhà khoa học nhận định đây có thể là một bảo vật tàu cổ vì được phát hiện trong trạng thái gần như nguyên vẹn.

Tàu gỗ cổ phát lộ trở lại ở biển Hội An: Đề xuất khảo cổ khẩn cấp - 3

Phần đuôi con tàu còn nổi lên trên mặt cát vào sáng 10/11 (Ảnh: Hoài Sơn).

Sau báo cáo này, cơ quan chuyên môn đã đề xuất có giải pháp bảo vệ hiện trường, lập kế hoạch khai quật để tiếp tục nghiên cứu. Tuy nhiên khi công việc đang được triển khai thì cát lại vùi lấp làm con tàu mất dấu.

Đến sáng 8/11, người dân địa phương đã phát hiện thân tàu xuất hiện trở lại.

Tuy nhiên, đến ngày 10/11, hiện trạng con tàu đã thay đổi rất nhiều so với ngày 8/11 khi hơn một nửa xác tàu đã bị vùi lấp trong cát.