Ukraine sắp triển khai "bãi mìn trên không" độc nhất vô nhị

Một bức tường UAV mới, lần đầu tiên xuất hiện trên thế giới, được thiết kế để đánh chặn những vũ khí nguy hiểm nhất của Nga sắp được triển khai tại Ukraine, theo lời nhà sản xuất, công ty sản xuất quốc phòng của châu Âu, Atreyd.

Bức tường này gồm hàng chục UAV cỡ nhỏ, được thiết kế để đánh chặn và phá hủy đạn tấn công đang bay tới, “giống như một bãi mìn UAV trên không”, theo người sáng lập ẩn danh của Atreyd.

Atreyd cho biết hệ thống đã được chuyển đến Ukraine và dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong vài tuần tới. Người sáng lập công ty nói rằng việc triển khai này sẽ đánh dấu lần đầu tiên trên thế giới một hệ thống phòng thủ kiểu này được đưa vào thực chiến, giúp Ukraine có thêm một lớp bảo vệ mới trước các đợt không kích ngày càng dữ dội của Nga.

Ban đầu, hệ thống sẽ được dùng để bảo vệ các thành phố và cơ sở hạ tầng trọng yếu khỏi UAV cảm tử của Nga, nhưng sau đó có thể được triển khai gần tiền tuyến để đánh chặn bom lượn, loại vũ khí có sức hủy diệt cao và rất khó bị đánh chặn.

Hai mối đe dọa lớn nhất mà Ukraine hiện phải đối mặt là UAV cảm tử và bom lượn của Nga. Đây là các loại vũ khí giá rẻ, dễ sản xuất hàng loạt, gây quá tải cho hệ thống phòng không và có sức công phá mạnh.

UAV cảm tử, đặc biệt là loại Shahed của Nga, được sử dụng hằng đêm trong các cuộc tập kích nhằm vào thành phố và hạ tầng dân sự Ukraine. Đôi khi, hàng trăm chiếc được phóng trong một đợt, khiến hệ thống phòng không Ukraine bị quá tải.

Bom lượn là loại bom thông thường được gắn thêm bộ điều khiển đặc biệt, biến chúng thành vũ khí dẫn đường chính xác, có thể phóng từ khoảng cách xa ngoài tầm với của phòng không Ukraine. Với diện tích phản xạ radar nhỏ, thời gian bay ngắn và quỹ đạo phi đạn đạo, chúng cực kỳ khó bị đánh chặn.

NATO, sau khi theo dõi sát mối đe dọa này, đã tổ chức một “Thử thách Đổi mới” vào tháng 3 cho các công ty quốc phòng Ukraine và phương Tây tìm giải pháp chống loại vũ khí đó. Atreyd, với ý tưởng “bức tường UAV”, đã lọt vào vòng chung kết.

Bức tường được tạo thành từ nhiều UAV điều khiển góc nhìn thứ nhất (FPV) cất cánh từ các bệ phóng cố định sau khi radar phát hiện mối đe dọa. Mỗi UAV chạy bằng pin, mang theo đầu nổ nhỏ, được bố trí thành nhiều lớp, cách nhau một khoảng nhất định.

Khi bay lên, chúng tạo thành một “tấm màn” trên không: các UAV sẽ phát nổ gần đạn tấn công đang bay tới để vô hiệu hóa mối đe dọa, khiến mảnh vỡ rơi xuống đất.

“Atreyd là lớp phòng thủ cuối cùng”, người sáng lập nói.

Hệ thống dùng trí tuệ nhân tạo để điều chỉnh cấu trúc bức tường sao cho phù hợp với quỹ đạo của vũ khí đang đến. Thiết kế hướng đến chi phí thấp, chỉ vài nghìn USD cho mỗi lần đánh chặn, và các UAV chưa phát nổ có thể quay lại bệ phóng để tái sử dụng.

Atreyd cho biết bức tường UAV có thể hoạt động ngay cả khi bị gây nhiễu GPS, nhờ vào bản đồ 3D cài sẵn của khu vực phụ trách, một tính năng quan trọng trong bối cảnh chiến trường Ukraine tràn ngập tác chiến điện tử và gây nhiễu tín hiệu.

Các UAV có thể bay ở độ cao vài nghìn mét và được trang bị công nghệ nhận dạng để tránh bắn nhầm vào vũ khí cùng bên. Dù có thể vận hành hoàn toàn tự động, con người vẫn có thể can thiệp hoặc kích hoạt công tắc “ngắt đánh chặn” khi cần thiết.

Một binh sĩ có thể điều khiển 100 UAV, không cần kỹ năng đặc biệt hay kinh nghiệm bay. Họ chỉ cần được huấn luyện vận hành hệ thống và sử dụng công tắc ngắt khi khẩn cấp.

Atreyd khẳng định hệ thống đạt tỷ lệ thành công 100% trong các cuộc thử nghiệm, nhưng việc triển khai tại Ukraine sẽ là lần đầu tiên nó được thử nghiệm trong điều kiện chiến đấu thực tế.

Người sáng lập Atreyd không tiết lộ chính xác địa điểm triển khai ở Ukraine vì lý do an ninh, nhưng nói rằng hệ thống sẽ được bố trí cố định và có thể mở rộng đến các khu vực khác bằng UAV sản xuất trong nước.

Việc triển khai diễn ra trong bối cảnh Nga đã nâng cấp UAV và bom lượn bằng động cơ phản lực, giúp chúng bay nhanh hơn và gây thêm khó khăn cho phòng không Ukraine. Tuy vậy, Atreyd tin tưởng rằng hệ thống của họ vẫn có thể đánh chặn hiệu quả.

Atreyd hiện đã ký hợp đồng với ít nhất một quốc gia thành viên NATO để cung cấp bệ phóng và UAV. Công ty đã mở dây chuyền sản xuất tại Pháp và Ukraine, đồng thời dự kiến mở rộng sang Mỹ trong thời gian tới.