Ông Zelensky hé lộ lý do từ chối ký thỏa thuận khoáng sản với Mỹ

"Tôi đã nói tài liệu này chưa sẵn sàng. Chúng tôi sẽ không ký vào đây. Tôi luôn sẵn sàng đón nhận các bạn đầu tư vào đất nước, vào tài nguyên thiên nhiên của chúng tôi... Nhưng nếu cho đi thứ gì, thì chúng tôi phải được nhận lại cái gì đó", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu với truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ ngày 19/2 về lý do ông từ chối ký thỏa thuận đổi khoáng sản lấy viện trợ của Mỹ.

Ông nhấn mạnh thêm: "Chúng tôi không muốn trở thành trung tâm cung cấp nguyên liệu thô cho bất kỳ châu lục nào".

Trong nỗ lực nhằm thuyết phục chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump duy trì viện trợ, Ukraine đã chủ động đề xuất hợp tác với Mỹ cùng khai thác tài nguyên khoáng sản ở nước này.

Tuần trước, ông Trump tuyên bố ông muốn một thỏa thuận 500 tỷ USD đổi viện trợ của Mỹ lấy khoáng sản của Kiev. Ông nói, giới chức Ukraine về cơ bản đã đồng ý với điều này.

Tuy nhiên, Kiev đã từ chối ký kết vì thỏa thuận đó chưa sẵn sàng để bảo vệ Ukraine và lợi ích của Ukraine. Ông Zelensky cho rằng đề xuất của Washington chưa công bằng bởi vì không bao gồm các cam kết an ninh cho Ukraine. Ông cũng không muốn vội vàng ký thỏa thuận khi chưa cân nhắc kỹ.

Tổng thống Zelensky tuyên bố ông muốn một mối quan hệ đối tác cùng có lợi thay vì chỉ đơn giản là chuyển giao tài nguyên thiên nhiên của Ukraine.

Theo các nguồn tin, ông Trump muốn Mỹ được sở hữu 50% tài nguyên khoáng sản của Ukraine, bao gồm graphite, lithium và uranium, để đổi lấy viện trợ. Tuy nhiên, hiện chưa rõ đây là khoản bù đắp cho các viện trợ trong quá khứ hay còn liên quan đến các viện trợ trong tương lai.

Báo Telegraph của Anh dẫn dự thảo thỏa thuận bị rò rỉ đề ngày 7/2 cho biết, Mỹ đề xuất lập một quỹ đầu tư chung với Ukraine để đảm bảo rằng "các bên thù địch trong cuộc xung đột không được hưởng lợi từ việc tái thiết Ukraine".

Thỏa thuận bao gồm giá trị kinh tế liên quan đến tài nguyên của Ukraine như tài nguyên khoáng sản, dầu khí, cảng và các cơ sở hạ tầng khác.

Mỹ sẽ lấy 50% doanh thu định kỳ mà Ukraine nhận được từ việc khai thác tài nguyên và 50% giá trị tài chính của "tất cả giấy phép mới được cấp cho bên thứ ba" để thu lợi từ tài nguyên trong tương lai.

Quỹ đầu tư "sẽ có quyền độc quyền xây dựng phương pháp, tiêu chí lựa chọn, điều khoản và điều kiện" của mọi giấy phép và dự án trong tương lai.

Sau khi chính quyền của ông Zelensky từ chối ký thỏa thuận, Nhà Trắng đã chỉ trích nhà lãnh đạo Ukraine là "thiển cận" vì đã bỏ lỡ một cơ hội tuyệt vời.