Nghi vấn chiến thuật UAV tầm xa của Ukraine sau vụ nổ bí ẩn tại căn cứ Nga

Các quan chức Ukraine gần đây đã "bóng gió" về những diễn biến mới trong cuộc chiến khốc liệt của nước này với Nga, có thể là một tên lửa tầm xa hoặc một máy bay không người lái sửa đổi tự chế. Nghi vấn về một loại vũ khí mới đã xuất hiện vào sáng 5/12, khi hai vụ nổ bí ẩn tấn công hai căn cứ không quân của Nga.

Cả hai vụ nổ đều xảy ra ở khu vực cách xa tiền tuyến. Video từ mạng xã hội Nga cho thấy một vụ nổ tại căn cứ không quân Engels-2 ở vùng Saratov của Nga. Một vụ khác xảy ra tại căn cứ không quân Dyagilevo gần Ryazan, thành phố chỉ cách Moscow và Điện Kremlin của Tổng thống Vladimir Putin khoảng 240km. Theo truyền thông nhà nước Nga, 3 người tại căn cứ không quân đã thiệt mạng và 5 người bị thương, ngoài ra ít nhất 2 máy bay đã bị hư hại sau vụ việc.

Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc máy bay không người lái Ukraine đã tiến hành các cuộc tấn công vào căn cứ không quân Nga, nhưng hệ thống phòng không Nga đã được triển khai đánh chặn. Bộ Quốc phòng Ukraine không đưa ra bình luận chính thức nào về vụ nổ và chính phủ Ukraine cũng không thừa nhận việc bổ sung máy bay không người lái tấn công tầm xa vào kho vũ khí nước này.

Nguyên nhân chính xác của vụ nổ vẫn chưa được công bố. Tuy nhiên, Ukraine dường như đã tìm cách nhắm mục tiêu vào các máy bay tầm xa Tu-95 và Tu-22M của Nga đang đóng tại các đường băng ở hai căn cứ không quân. Kể từ tháng 10, Nga đã sử dụng những máy bay ném bom chiến lược này để phá hủy cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, khiến hàng triệu người Ukraine sống trong cảnh mất điện, nước và hệ thống sưởi khi mùa đông đến.

Ukraine được cho là đã phát triển máy bay không người lái tấn công với tầm hoạt động lên tới 1.000km. Cuối tháng trước, một quân nhân Ukraine cho biết loại vũ khí này đã được sử dụng để chống lại quân đội Nga. Nếu thông tin trên là chính xác, điều này đồng nghĩa với việc phần lớn lãnh thổ Nga ở châu Âu hiện đã nằm trong tầm tấn công của Ukraine. Theo đó, lợi thế mà Moscow đang có, bao gồm khả năng phóng tên lửa hành trình từ sâu trong lãnh thổ Nga vào các mục tiêu tại Ukraine, đang bị đe dọa.

"Chúng tôi tấn công khi họ yếu và phòng vệ khi họ mạnh", cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Andriy Zagorodnyuk cho biết. Ông mô tả chiến thuật quân sự của Ukraine về cơ bản là chớp lấy "cơ hội".

Nếu cáo buộc của Nga là chính xác, cuộc tấn công kiểu du kích mới nhất vào hai căn cứ không quân cho thấy sự khéo léo về mặt chiến thuật của Ukraine trong trận chiến khốc liệt chống lại Nga, cũng như khả năng gây bất ngờ của lực lượng Ukraine. Vào cuối tháng 10, Ukraine khiến Nga bất ngờ khi tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào cảng Sevastopol ở bán đảo Crimea, nơi đóng quân của Hạm đội Biển Đen Nga. Một số tàu chiến của Nga được cho là đã bị vô hiệu hóa trong cuộc tấn công này.

Nhà sản xuất vũ khí Ukraine Ukroboronprom nhiều lần phát tín hiệu cho thấy họ sắp hoàn thành quá trình chế tạo máy bay không người lái tầm xa mới. Vào tháng 10, Ukroboronprom đã đăng một bài viết trên Facebook, cùng với hình ảnh được cho là một phần cấu trúc của máy bay không người lái có "phạm vi hoạt động 1.000 km và trọng lượng 75kg".

Một tháng sau, vào ngày 24/11, Ukroboronprom đã đăng một bài đăng khác: "Giai đoạn tiếp theo của thử nghiệm máy bay không người lái. Thay mặt Tổng tham mưu trưởng, chúng tôi đã sẵn sàng cho các chuyến bay thử nghiệm dưới tác động của chiến tranh điện tử".

Tuần trước, Natalia Sad, phát ngôn viên của công ty Ukroboronprom, đã nói với truyền hình Ukraine rằng "một số giai đoạn của các cuộc thử nghiệm thành công đã được hoàn thành". "Theo chỉ thị của Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Ukraine, chúng tôi đang chuyển sang giai đoạn thử nghiệm liên quan đến môi trường gây nhiễu chiến tranh điện tử", bà Natalia nói thêm.

Các nhà phân tích hải quân tin rằng Ukraine đã phát triển một loại máy bay không người lái trên biển tinh vi và nguy hiểm. Các bộ phận của máy bay bao gồm một động cơ đã được sửa đổi và một camera điều khiển từ xa, có khả năng phản hồi thông tin trực tiếp về trung tâm chỉ huy kiểm soát, và gắn thêm thuốc nổ ở phía trước. Máy bay không người lái dường như cũng đóng vai trò trong một cuộc tấn công khác của Ukraine vào tháng 8 nhằm vào căn cứ không quân Saky ở Crimea, trong đó 9 máy bay chiến đấu của Nga đã bị phá hủy.

Các quan chức phương Tây cho biết, Kiev không phải lúc nào cũng thông báo cho các đồng minh trước khi tiến hành một số hoạt động quân sự nguy hiểm. Các quan chức này tin rằng, Ukraine cố tình tránh tiết lộ các cuộc tấn công mà phương Tây có thể tìm cách ngăn cản họ thực hiện, vì trước đó Kiev từng phải chịu sức ép và buộc phải từ bỏ một số cuộc tấn công.

Các cuộc tấn công sâu bên trong lãnh thổ Nga là vấn đề đặc biệt nhạy cảm. Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố họ cảnh giác với nguy cơ xung đột quân sự trực tiếp với Nga và lo ngại leo thang hạt nhân.

Cho đến nay, Nhà Trắng đã cung cấp cho Kiev gần 20 tỷ USD viện trợ quân sự và an ninh, nhưng vẫn từ chối cung cấp các loại vũ khí tầm xa cho phép Ukraine tấn công trực tiếp Nga. Trong bối cảnh này, Ukraine đã sử dụng các công nghệ vũ khí do nước này phát triển để sử dụng trong các cuộc tấn công đặc biệt, bao gồm cuộc tấn công vào cây cầu bắc qua eo biển Kerch nối đất liền Nga với bán đảo Crimea.