Bỉ cảnh báo châu Âu về "hậu quả thảm khốc" nếu tịch thu tài sản Nga

Bỉ đã bác bỏ kế hoạch mới nhất của Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhằm tịch thu tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị phong tỏa để cấp khoản vay viện trợ cho Ukraine.

Ngoại trưởng Maxime Prevot cảnh báo rằng động thái này có thể gây ra “những hậu quả tiềm tàng mang tính thảm họa” cho nước này.

Tuần này, châu Âu đã đưa ra 2 lựa chọn để cung cấp 90 tỷ euro (105 tỷ USD) cho Kiev trong hai năm tới. Một là khoản vay ở cấp độ EU được bảo đảm bằng ngân sách của khối; lựa chọn còn lại là khoản “vay bồi thường" dựa vào tài sản Nga bị đóng băng từ năm 2022.

Bỉ, nơi đặt phần lớn tài sản bị đóng băng của Nga thông qua trung tâm lưu ký Euroclear, từ lâu đã phản đối kế hoạch này.

Phát biểu với báo giới hôm 3/12, ông Prevot nhắc lại rằng Bỉ coi cơ chế vay bồi thường này là “phương án tệ nhất trong tất cả” để hỗ trợ Kiev và cho rằng Ủy ban châu Âu đang “giảm nhẹ” các quan ngại của Bỉ.

Ông Prevot nhấn mạnh: “Cơ chế vay bồi thường kéo theo các rủi ro kinh tế, tài chính và pháp lý nghiêm trọng… Không thể chấp nhận việc sử dụng số tiền đó rồi bỏ mặc chúng tôi tự đối mặt với rủi ro".

Bỉ cảnh báo rằng họ sẽ phải gánh phần lớn rủi ro từ bất kỳ hành động pháp lý nào của Nga và đã yêu cầu các bảo đảm của EU, bao gồm thanh khoản cho Euroclear, chia sẻ rủi ro và cùng gánh trách nhiệm.

Ông Prevot lập luận rằng nợ chung của EU là “phương án dễ nhất, nhanh nhất và có thể dự đoán nhất, phân bổ gánh nặng đồng đều giữa các quốc gia thành viên”.

Các nhà phân tích cho biết việc vay chung rất phức tạp vì nó có bên phản đối do tác động trực tiếp lên ngân sách quốc gia; và khác với cơ chế vay bồi thường, vốn chỉ cần đa số đủ điều kiện, việc vay chung đòi hỏi nhất trí hoàn toàn từ các thành viên.

Các quan chức EU dự kiến bắt đầu thảo luận về các lựa chọn này vào hôm 3/12, nhằm mục tiêu đạt thỏa thuận trước hội nghị thượng đỉnh ngày 18/12.

Bỉ không phải nước duy nhất phản đối cơ chế cho vay này. Truyền thông Mỹ đưa tin Ngân hàng Trung ương châu Âu từ chối ủng hộ, trong khi Mỹ dường như phát tín hiệu rằng họ muốn EU trả lại tài sản Nga bị phong tỏa khi đạt được thỏa thuận hòa bình với Ukraine.

Nga đã chỉ trích cơ chế này nhiều lần và cảnh báo việc châu Âu dùng đến tài sản bị phong tỏa của họ có thể làm tổn hại niềm tin vào hệ thống tài chính phương Tây. Moscow tuyên bố sẽ trả đũa nếu EU tịch thu số tài sản đó.

Ông Andrei Kostin, giám đốc điều hành ngân hàng VTB của Nga, cho biết Moscow sẽ đáp trả nếu Liên minh châu Âu dùng tài sản dự trữ của Nga đang bị đóng băng để cho Ukraine vay, đồng thời nói rằng Nga có thể theo đuổi kiện tụng suốt nửa thế kỷ về số tiền này.

Lãnh đạo của Euroclear, Valerie Urbain, cảnh báo rằng việc sử dụng các tài sản này của Nga sẽ bị nhìn nhận trên phạm vi toàn cầu như một vụ “tịch thu dự trữ ngân hàng trung ương”, làm suy yếu pháp quyền.