Loài chim cảnh quen thuộc được pháp luật bảo vệ, người nuôi có thể bị phạt
(Dân trí) - Loài chim cảnh quen thuộc này hiện đã nằm trong danh sách động vật được pháp luật bảo vệ. Người nuôi có thể bị xử phạt nếu không có giấy phép hoặc không chứng minh được nguồn gốc vật nuôi.
Loài chim cảnh được nuôi phổ biến tại Việt Nam
Khướu bạc má (Pterorhinus chinensis) là loài chim cảnh được nhiều người Việt yêu thích nhờ kiểu dáng thanh thoát, dễ nuôi và giọng hót trong trẻo.
Khướu bạc má được nhiều người nuôi chim yêu thích nhờ kiểu dáng đẹp, giọng hót hay (Ảnh: Oscar Ho).
Khướu bạc má là một loài chim thuộc bộ chim Sẻ (Passeriformes). Đây là loài chim sống tại vùng nhiệt đới, được phân bố tại các quốc gia bao gồm Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam.
Tại Việt Nam, khướu bạc má được phân bố rộng khắp từ các tỉnh thành phía Bắc, kéo dài đến các tỉnh thành thuộc khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Khướu bạc má sống trong nhiều môi trường khác nhau, từ rừng rậm, bụi tre, nứa, đến các đồng cỏ và cả khu vực đô thị con người sinh sống. Khướu bạc má có thể được tìm thấy tại đồng bằng đến những vùng núi cao dưới 1.525m.
Đây là loài chim có kích thước trung bình, chiều dài cơ thể khoảng 28cm tính cả đuôi, nặng từ 70 đến 100g.
Phần má trắng tạo nên điểm đặc trưng và tên gọi cho loài chim này (Ảnh: TZ).
Khướu bạc má sở hữu kiểu dáng đẹp với bộ lông màu đen tuyền, đuôi dài, mỏ và chân màu đen, mắt nâu. Điểm đặc trưng của khướu bạc má là phần lông hai bên má màu trắng, giúp tạo nên tên gọi cho loài chim này.
Chim khướu bạc má thường sống theo đàn nhỏ và có tính xã hội rất cao. Chúng sử dụng tiếng hót để giao tiếp với nhau hoặc cảnh báo khi gặp nguy hiểm.
Tiếng hót của loài chim này thường trở nên mạnh mẽ hơn vào mùa sinh sản, thường diễn ra từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm. Chim sẽ làm tổ để đẻ trong những bụi cây rậm rạp, cấu trúc tổ hình chén được làm từ cành cây, lá và cỏ.
Một cá thể khướu bạc má được chụp tại Bạch Mã (Ảnh: VietNamWildlife).
Chim mái thường đẻ từ 3 đến 5 trứng mỗi lứa. Trứng sẽ được bố mẹ thay nhau ấp và nở sau khoảng từ 14 đến 16 ngày. Chim non sau khi nở sẽ đủ lông đủ cánh sau khoảng từ 12 đến 14 ngày.
Đây là loài chim không di cư và có xu hướng sống gần khu vực nơi chúng được sinh ra.
Chế độ ăn của chim khướu bạc má bao gồm côn trùng, quả mọng và các loài động vật không xương sống nhỏ như giun, ốc sên… Loài chim này có khả năng điều chỉnh chế độ ăn để phù hợp với môi trường sống hoặc khi nguồn thức ăn bị khan hiếm.
Tiếng hót của loài chim khướu bạc má (Video: VietNamWildlife).
Loài chim có tên trong Sách Đỏ và được pháp luật bảo vệ
Chim khướu bạc má được nuôi khá phổ biến tại Việt Nam, nhưng ít người biết rằng đây là loài chim có trong Sách Đỏ tại Việt Nam từ năm 2023 và đang được pháp luật bảo vệ.
Mặc dù Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đánh giá quần thể của chim khướu bạc má trên thế giới vẫn ở mức ổn định, tuy nhiên, quần thể của loài chim này tính riêng tại Việt Nam đang trên đà giảm sút.
Chim khướu bạc má được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam từ năm 2023 do số lượng ngoài tự nhiên bị suy giảm (Ảnh: Marc Choisy).
Theo Sách Đỏ Việt Nam, quần thể của loài chim khướu bạc má tại nước ta đã bị suy giảm do thường xuyên bị bẫy để bắt làm chim cảnh, môi trường sống bị thu hẹp và suy thoái.
Ước tính quần thể của loài chim khướu bạc má đã bị suy giảm trên 30% trong vòng 20 năm qua, kích cỡ quần thể ước tính ít hơn 10.000 cá thể và số lượng cá thể trưởng thành trong mỗi tiểu quần thể ít hơn 1.000.
Hiện chim khướu bạc má được xếp vào danh sách các loài động vật “Dễ bị tổn thương” trong Sách Đỏ Việt Nam, là những loài động vật đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cao trong tự nhiên do mất môi trường sống, phá hủy môi trường cư trú hoặc các hoàn cảnh đe dọa khác.
Bên cạnh đó, theo Thông tư 27/2025/TT-BNNMT quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước CITES (Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp) có hiệu lực từ ngày 1/7, chim khướu bạc má được xếp vào nhóm động vật IIB, là nhóm các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm, nhưng có mức độ đe dọa thấp hơn so với nhóm IB (nhóm các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm có nguy cơ bị tuyệt chủng nghiêm trọng).
Các loài động vật thuộc nhóm IIB là các loài có giá trị về khoa học, môi trường, sinh thái, hoặc văn hóa, nhưng vẫn còn tồn tại với số lượng tương đối ổn định trong tự nhiên hoặc có khả năng phục hồi nếu được quản lý tốt.
Kể từ ngày 1/7, người nuôi khướu bạc má không chứng minh được nguồn gốc, không có giấy phép hợp lệ sẽ bị xử phạt hành chính (Ảnh: Ayuwat Jearwattanakanok).
Khác với động vật trong Nhóm IB (cấm hoàn toàn khai thác thương mại), các loài trong Nhóm IIB được phép khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại nhưng phải tuân thủ các điều kiện nghiêm ngặt, bao gồm việc xin giấy phép từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền (như Chi cục Kiểm lâm hoặc Bộ Nông nghiệp và Môi trường).
Các hành vi như săn bắt, nuôi nhốt, vận chuyển, hoặc buôn bán các loài động vật thuộc Nhóm IIB mà không có giấy phép đều bị coi là trái phép và có thể bị xử phạt hành chính, với mức xử phạt có thể lên đến hàng trăm triệu đồng.
Như vậy, kể từ ngày 1/7, khướu bạc má chính thức là loài được pháp luật bảo vệ. Người nuôi không có giấy phép hoặc không chứng minh được nguồn gốc sẽ bị xử phạt. Vì thế, người dân cần cân nhắc kỹ trước khi mua hoặc nuôi loài chim này trong nhà.
