Đề xuất giải pháp hạn chế lập công ty "ma", giám đốc là xe ôm

Đề nghị bắt buộc công chứng điều lệ doanh nghiệp

Nêu ý kiến thảo luận về dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi), đại biểu Huỳnh Thị Hằng Nga (Trà Vinh) cho rằng việc bắt buộc công chứng điều lệ doanh nghiệp, hồ sơ thành lập doanh nghiệp, thỏa thuận góp vốn trong việc thành lập doanh nghiệp là cần thiết.

Việc này nhằm đảm bảo pháp lý cho các giao dịch quan trọng đối với kinh tế, góp phần đảm bảo an ninh trật tự và an ninh kinh tế. Đồng thời, tránh tình trạng giả mạo chữ ký trong hồ sơ, tài liệu thành lập doanh nghiệp.

Từ đó, theo đại biểu, đề xuất trên sẽ hạn chế khai khống vốn điều lệ, hợp thức hóa các hành vi rửa tiền, mua bán hóa đơn thông qua thành lập khống doanh nghiệp, lạm quyền của người đại diện.

Mặt khác, hạn chế tình trạng thành lập hàng loạt "công ty ma" làm ăn phi pháp. Những "công ty ma" này khi cơ quan chức năng phát hiện, nhiều công ty tổ chức buôn lậu, mua bán hóa đơn giá trị gia tăng, giám đốc là xe ôm, bán bún bò, hàng trăm container vô chủ ở các cảng...

Đại biểu Lã Thanh Tân (Hải Phòng) cũng đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung các trường hợp phải công chứng trong hoạt động của doanh nghiệp.

Đại biểu cho rằng doanh nghiệp có vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế, xã hội, tuy nhiên, các giao dịch dân sự, thỏa thuận hình thành nên doanh nghiệp hay việc mua bán, sáp nhập lại chưa được quy định phải công chứng.

Ông dẫn thực tế thời gian qua cho thấy nhiều trường hợp thành lập, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản đã diễn ra.

Cụ thể, vụ án Vạn Thịnh Phát với hàng loạt hành vi làm giả hồ sơ doanh nghiệp, lập hồ sơ vay vốn khống, thuê người đứng tên cổ phần là một trong những điển hình về tình trạng giả mạo chữ ký trong điều lệ doanh nghiệp, biên bản của hội đồng quản trị, hội đồng thành viên và các văn bản nội bộ doanh nghiệp.

Đại biểu đề nghị bổ sung quy định về các trường hợp thành lập doanh nghiệp, điều lệ doanh nghiệp, các biên bản họp hội đồng quản trị, đại hội cổ đông, hội đồng thành viên trong doanh nghiệp bắt buộc phải công chứng trong dự thảo luật.

Xem xét mô hình văn phòng công chứng

Giải trình tại Quốc hội, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, cách tiếp cận của dự án luật này theo hướng công chứng là dịch vụ công, trước đây nhà nước thực hiện công việc này.

Tuy nhiên, thực hiện chủ trương của Đảng, xã hội hóa một số hoạt động, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, quan điểm và cách tiếp cận và một số điều kiện bắt buộc gắn với dịch vụ công thì không thay đổi. Thống nhất với cách tiếp cận và cũng thống nhất về cơ bản giữa cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan thẩm tra thiết kế một số quy định đi theo mạch này. 

Trong đó, mô hình của tổ chức hành nghề công chứng, năm 2006, chúng ta mở ra hai mô hình. Sau đó khi tổng kết thực hiện nhận thấy không phù hợp.

Phó Thủ tướng cho biết, hiện nay, cả nước có khoảng 3.300 công chứng viên và 1.300 tổ chức hành nghề công chứng. Như vậy, trung bình có 2,5 công chứng viên đối với một tổ chức hành nghề, cơ bản đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, đề nghị Quốc hội cân nhắc thêm thông tin này để xem xét mô hình của văn phòng công chứng.