FIFA, FAM và CAS: Bóng đá Malaysia đứng trước ngã ba đường

Liên quan đến vụ việc 7 cầu thủ nhập tịch không hợp lệ khiến Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) bị Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) xử phạt, Tiến sĩ Mohd Firdaus Abdullah, Phó trưởng Khoa Khoa học Thể thao và Vận động, Đại học Malaya, đã chia sẻ quan điểm trên tờ Stadium Astro. Bài viết phân tích việc FAM nên chấp nhận án phạt của FIFA hay kháng cáo lên Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS); nếu kháng cáo, cần kháng cáo những gì, đồng thời đề xuất các hướng cải tổ để FAM tránh lặp lại sai phạm tương tự trong tương lai.

Nội dung như sau: "Vấn đề tư cách cầu thủ nhập tịch và phán quyết gần đây của Ủy ban Kháng cáo FIFA đang tạo ra làn sóng tranh cãi dữ dội trong giới mộ điệu và chuyên gia bóng đá Malaysia. Tuy nhiên, đằng sau những tranh luận gay gắt, một câu hỏi lớn hơn đang đặt ra cho Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM): Làm thế nào để những quyết định sắp tới định hình danh tiếng, hướng đi và khả năng phục hồi của hệ thống bóng đá quốc gia về lâu dài?

FAM đang đứng trước hai lựa chọn: chấp nhận phán quyết của FIFA hoặc tiếp tục kháng cáo lên CAS. Cả hai con đường đều hợp pháp và hợp lý, nhưng mang theo những hệ quả khác nhau về mặt hành chính, nhận thức và chiến lược phát triển cầu thủ.

Theo các báo cáo từ Reuters và tuyên bố chính thức của FAM được The Star công bố, quyết định của FIFA bao gồm việc đình chỉ cầu thủ và phạt tài chính đối với FAM đã được giữ nguyên. Do đó, vấn đề không chỉ là xem xét lại cơ sở của quyết định, mà còn là tìm ra hướng đi nào sẽ có tác động lâu dài và ổn định nhất đến hệ sinh thái bóng đá quốc gia.

Chấp nhận phán quyết FIFA: Ổn định hành chính, rủi ro nhận thức

Nếu FAM quyết định chấp nhận phán quyết của FIFA, lợi thế rõ ràng là sự ổn định về mặt hành chính có thể được khôi phục nhanh chóng. FAM có thể tập trung vào các cải tiến nội bộ như tinh gọn quy định về xác minh hồ sơ gốc, đào tạo cán bộ liên quan đến đăng ký cầu thủ và thành lập đơn vị tuân thủ tư cách cầu thủ để quản lý việc xác minh hồ sơ dựa trên nguyên tắc chuỗi bằng chứng. Động thái này cũng giúp giảm áp lực truyền thông quốc tế và duy trì mối quan hệ ngoại giao tốt đẹp với FIFA và AFC.

Tuy nhiên, việc chấp nhận quyết định này cũng tiềm ẩn rủi ro về nhận thức. Một bộ phận người hâm mộ có thể coi đây là dấu hiệu của sự yếu kém trong lãnh đạo, hoặc tệ hơn, là sự chấp nhận hoàn toàn sai trái mà không có bất kỳ lời giải thích sâu sắc nào. Quan trọng hơn, đội tuyển quốc gia sẽ tiếp tục phải đối mặt với những hệ lụy từ việc treo giò cầu thủ, ảnh hưởng đến kế hoạch chiến thuật, thứ hạng FIFA và vòng loại giải đấu.

Kháng cáo lên CAS: Tìm kiếm sự công bằng, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng

Lựa chọn thứ hai là kháng cáo lên CAS. Điều quan trọng cần hiểu là việc đưa vụ việc ra CAS không có nghĩa là bác bỏ toàn bộ quyết định của FIFA. Trong vụ việc liên quan đến cầu thủ Byron Castillo ở Ecuador được BBC Sport và The Guardian đưa tin, CAS đã giữ nguyên quyết định cơ bản nhưng xem xét lại hình thức và mức độ xử phạt. Nguyên tắc chủ đạo ở đây là tính tương xứng, tức là sự tương xứng giữa hành vi vi phạm và mức độ hình phạt được áp dụng.

Nếu mục đích của FAM là đánh giá lại thời hạn đình chỉ hoặc mức phạt, chứ không phải bác bỏ toàn bộ vụ kiện, thì CAS là kênh phù hợp. Tuy nhiên, chiến lược này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng: các tài liệu nguồn phải đầy đủ, phải chỉ định các cố vấn pháp lý thể thao quốc tế giàu kinh nghiệm, và phải kiểm soát nội dung truyền thông công khai sao cho rõ ràng rằng mục đích của việc kháng cáo là vì sự công bằng của bản án, chứ không phải chống lại thẩm quyền.

Trong tình huống này, điều phân biệt một quyết định sáng suốt với một quyết định vội vàng chính là mục tiêu rõ ràng. "Trong các môn thể thao danh giá, quyết định không chỉ là thắng hay thua. Mà là những gì được xây dựng sau khi quyết định được đưa ra".

Nếu mục tiêu chính là ổn định tổ chức và khôi phục niềm tin nội bộ, việc chấp nhận phán quyết của FIFA là một động thái thực tế hơn. Nếu mục tiêu là giảm thiểu tác động của án phạt đối với sự phát triển của đội tuyển quốc gia, thì việc đưa vụ việc ra CAS là một chiến lược hợp lý và có nguyên tắc.

Cải cách hệ thống: Yếu tố then chốt

Dù chọn con đường nào, yếu tố quan trọng nhất vẫn là cải cách hệ thống phải được thực hiện. Bóng đá hiện đại phụ thuộc vào tính liêm chính trong quản lý cũng như vào khả năng chiến thuật trên sân cỏ. Việc thành lập các đơn vị tuân thủ, cải thiện tiêu chuẩn tài liệu, và truyền thông minh bạch với người hâm mộ và nhà tài trợ không còn là lựa chọn nữa mà là yêu cầu bắt buộc.

"Cuộc khủng hoảng này có thể thử thách chúng ta, nhưng cách chúng ta tái thiết sẽ quyết định phẩm giá của bóng đá Malaysia".

Cuối cùng, tương lai của bóng đá quốc gia không chỉ được quyết định bởi FIFA hay CAS, mà còn bởi sự khôn ngoan trong việc xây dựng các hành động tiếp theo, lòng dũng cảm để sửa chữa hệ thống và khả năng khôi phục niềm tin của công chúng.

Malaysia đang ở thời điểm quyết định và kết quả này sẽ phản ánh trình độ trưởng thành của bóng đá chúng ta".