Vì sao Ukraine thường bó tay khi Nga liên tục "độn thổ", bất ngờ đột kích?

Ở chiến trường Nga - Ukraine hiện nay, cả quân đội Nga lẫn Ukraine đều có khả năng tập kích các khu vực hội quân của nhau. Nhưng với sự bao phủ dày đặc bởi máy bay không người lái (UAV), mìn và đạn pháo, rất khó cho bên nào tiến hành một cuộc tấn công cơ giới quy mô lớn.

Những cuộc đột kích cấp đại đội, hay thậm chí là cấp trung đội bộ binh, cũng sẽ phải chịu tổn thất đáng kể.

Theo phân tích của các chuyên gia quân sự, những tổn thất trong quá trình hành quân và cơ động còn lớn hơn nhiều so với thiệt hại khi hai bên trực tiếp giao chiến.

Do đó, cả Nga và Ukraine đều cố gắng tìm cách triển khai lực lượng với tổn thất thấp nhất, và chiến tranh đường hầm là một trong những chiến thuật được quân đội Nga (RFAF) ưa thích sử dụng, tương tự như phương thức "độn thổ" của các Ninja.

"Độn thổ (thuật dùng đất) là kỹ năng phổ biến nhất của Ninja. Bằng cách này, các chiến binh Ninja có thể đột ngột biến mất hay xuất hiện trước mặt hoặc sau lưng đối phương. Thực chất, họ đã đào trước hoặc lợi dụng những chiếc hố (phủ lá lên trên) hoặc đường hầm có sẵn để ẩn nấp".

Cuộc đột kích bằng chiến thuật "độn thổ" đầu tiên của RFAF diễn ra vào tháng 1/2024, khi Lữ đoàn tấn công trinh sát tình nguyện "Cựu chiến binh" triển khai nhiệm vụ ở phía nam thành phố Avdiivka (Donetsk).

Lực lượng Moscow đã bỏ qua khu vực kiên cố "Vườn săn bắn Sa hoàng" của quân đội Ukraine (AFU) bằng cách đột nhập qua đường ống thoát nước đã được lực lượng công binh dọn sạch và bất ngờ xuất hiện phía sau lưng đối phương, qua đó phá vỡ tuyến phòng thủ kiên cố.

Lúc này, chỉ huy AFU ở Avdiivka vội chuyển lực lượng cơ động về tuyến phía nam để ngăn sự sụp đổ, trong khi RFAF ở hướng bắc nhân cơ hội này tiến về phía nam từ đầu cầu "núi xỉ thải" đã chiếm được từ trước đó, cắt đứt thành phố chỉ trong một đòn, và cuối cùng quân đội Nga kiểm soát toàn bộ thành phố sau hơn 10 ngày, giành được chiến thắng quan trọng.

Cuộc đột kích ngầm thứ hai của RFAF diễn ra vào tháng 6/2024. Sau chiến thắng vang dội ở Avdiivka, Lữ đoàn "Cựu chiến binh" lại được Bộ chỉ huy Moscow tin tưởng, điều động đến mặt trận Toretsk. Họ đã dọn sạch các đường ống xuyên qua tuyến phòng thủ đầu tiên mà lực lượng Ukraine không hề biết gì rồi sau đó tiến hành một cuộc đột kích. Do quân Nga bất ngờ xuất hiện ở sau lưng tuyến 1, điểm then chốt (làng Shumi) nhanh chóng bị đổi chủ.

Đồng thời, RFAF tận dụng tình hình để phá vỡ tiền đồn Zalizne, vốn là tuyến phòng thủ thứ hai của AFU ở thành phố, đặt nền móng cho sự tiến triển thuận lợi của các chiến dịch tiếp theo ở hướng này. Nếu không dùng chiến thuật "độn thổ", thật khó để nói RFAF sẽ mất bao lâu để đột phá qua tuyến phòng thủ Toretsk, vốn được ví như “con nhím”, mà Ukraine đã tốn gần 10 năm xây dựng.

Cuộc đột kích ngầm thứ ba của RFAF diễn ra vào tháng 3 vừa qua. Lực lượng chủ công vẫn là Lữ đoàn "Cựu chiến binh", và lần này là ở Kursk. Họ đã dọn sạch đường ống dẫn khí đốt tự nhiên trong khu vực và tiến hành một cuộc đột kích vào thị trấn Sudzha.

Lần "độn thổ" này có phạm vi rộng hơn, lên tới 15km và lực lượng cũng đông hơn, tổng cộng có 800 tay súng tinh nhuệ, được lựa chọn từ 5 đơn vị.

Vào thời điểm đó, AFU ở Sudzha (Kursk) bị bao vây 3 mặt, tình hình vô cùng bất lợi. Tuy nhiên, khu vực Sudzha có tầm quan trọng chính trị to lớn, và lực lượng Kiev vẫn kiểm soát được một lượng lớn các vị trí then chốt. Việc đánh chiếm lại từng cứ điểm đối với RFAF sẽ không hề dễ dàng.

Kết quả là, một tiểu đoàn tăng cường gồm quân tinh nhuệ của Nga bất ngờ xuất hiện ở trung tâm khu vực Sudzha do Kiev kiểm soát và trở thành đòn cuối cùng đập tan hàng phòng ngự, khiến AFU ở tiền tuyến phải bỏ vị trí và tháo chạy, thậm chí còn mất thị trấn Sudzha mà không có cơ hội phòng thủ.

Lần thứ tư RFAF sử dụng đường ống để đột kích bất ngờ là ở Kupyansk.

Theo truyền hình Ukraine, quân đội Nga đã sử dụng đường ống ngầm để từ Limanpersh, phía đông sông Oskil, âm thầm cơ động đến Radikivka ở bên kia sông, ém quân bí mật, chờ thời cơ đến liền lập tức trồi lên chiếm lĩnh vị trí.

Bằng cách này, RFAF có thể tránh được tổn thất về quân số và có thể nhanh chóng sơ tán lực lượng sau khi qua sông Oskil đến vành đai rừng do quân đội Nga kiểm soát và xâm nhập sâu hơn về phía tuyến đường sắt.

Hơn nữa, RFAF thiết lập các vị trí tại Kupyansk và một số đơn vị UAV FPV đã đến thành phố, thiết lập đầu cầu vững chắc tại đây.

Mặc dù vậy, Bộ Tổng tham mưu Ukraine tuyên bố, thành phố Kupyansk và các khu vực xung quanh vẫn nằm dưới sự kiểm soát của AFU, còn RFAF đang tập hợp quân đội ở vùng ngoại ô phía bắc.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine cũng thừa nhận RFAF thực sự đã xâm nhập qua đường ống, nhưng cho rằng vấn đề không nghiêm trọng.

Do có tổng cộng 4 đường ống ở Kupyansk, trong đó 3 đường ống đã bị hư hại và ngập lụt, đường ống còn lại cuối cùng không đi qua thành phố Kupyansk và hoạt động của đường ống này hiện nằm dưới sự kiểm soát của AFU.

Để trấn an người dân, Bộ Tổng tham mưu Ukraine cũng cho biết các hoạt động phản đột kích đang được tiến hành tại thành phố Kupyansk và các hoạt động tìm kiếm, truy quét cũng đang được thực hiện ở các khu vực xung quanh.

Theo các nhà quan sát quân sự Nga, RFAF đã hoạt động ở phía tây Kupyansk và tin rằng lực lượng Moscow đã chiếm được khoảng 50% thành phố. Dù vậy, vẫn chưa có bằng chứng trực quan nào xác nhận được điều này.

Do đó, hiện cả quân đội Nga và Ukraine đều cho rằng họ có lợi thế, nhưng thực tế là RFAF tung các đơn vị xung kích vào thành phố thông qua đường ống và kết quả cuối cùng, tất nhiên, phải khi Kupyansk thất thủ thì mới có thêm thông tin chi tiết.