Trung Quốc cấp viện trợ đầu tiên cho Afghanistan khi Taliban nắm quyền

Theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), phát biểu tại cuộc họp với người đồng cấp Pakistan, Iran, Tajikistan, Uzbekistan và Turkmenistan ngày 8/9, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho biết, Trung Quốc sẽ cấp khoản viện trợ trị giá 200 triệu Nhân dân tệ (31 triệu USD) cho Afghanistan, trong đó có viện trợ lương thực và vắc xin Covid-19.

Ông Vương cho biết, Trung Quốc sẽ phối hợp với các nước trong khu vực để hỗ trợ Afghanistan tái thiết nền kinh tế và xã hội, cũng như chiến đấu với các nhóm khủng bố, ngăn chặn hoạt động buôn bán ma túy.

Cam kết viện trợ được đưa ra chỉ một ngày sau khi Taliban công bố chính phủ lâm thời ở Afghanistan. Taliban đã cam kết sẽ lập ra một chính phủ toàn diện gồm các thành phần khác nhau ở Afghanistan - một trong những điều kiện để được cộng đồng quốc tế công nhận và có thể giúp Afghanistan tránh được một cuộc khủng hoảng kinh tế và khủng hoảng lương thực. Tuy vậy, nội các lâm thời mà họ công bố toàn nam giới và đều là các thành viên của Taliban hoặc đồng minh thân cận.

Khi được hỏi về phản ứng của Trung Quốc với việc Taliban công bố chính phủ lâm thời ở Afghanistan, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 8/9 nói rằng, Bắc Kinh coi đây là "bước cần thiết" để Afghanistan "khôi phục trật tự, tái thiết sau chiến tranh". Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng kêu gọi Taliban lắng nghe những quan điểm khác nhau ở cả trong nước và quốc tế.

"Trung Quốc coi trọng thông báo của Taliban về việc thành lập chính phủ lâm thời ở Afghanistan. Điều này đặt dấu chấm hết cho tình trạng vô chính phủ suốt 3 tuần ở Afghanistan và là bước cần thiết để khôi phục trật tự, tái thiết sau chiến tranh", ông Uông nói, đồng thời nhấn mạnh Trung Quốc sẵn sàng duy trì liên lạc với chính quyền mới của Afghanistan.

Mặt khác, ông Uông cũng nhắc lại, Trung Quốc kêu gọi Taliban cắt quan hệ với các nhóm khủng bố, đặc biệt là Phong trào Hồi giáo Đông Turkestan - tổ chức mà Trung Quốc cáo buộc đứng sau các vụ tấn công ở Tân Cương.

Trung Quốc là một trong những nước đầu tiên thiết lập liên lạc với Taliban sau khi lực lượng này giành kiểm soát phần lớn Afghanistan và lật đổ chính quyền Afghanistan được phương Tây hậu thuẫn.

Trung Quốc vẫn duy trì đại sứ quán ở Kabul và đại sứ Trung Quốc tại Afghanistan đã gặp gỡ các thành viên cấp cao của Taliban. Tuần trước, trợ lý ngoại trưởng Trung Quốc Wu Jianghao đã có cuộc trao đổi qua điện thoại với Abdul Salam Hanafi, một đại diện của Taliban ở Qatar.

Ở chiều ngược lại, Taliban coi Trung Quốc là một trong những đối tác quan trọng nhất của Afghanistan và hy vọng các khoản đầu tư và hỗ trợ của Trung Quốc sẽ giúp Afghanistan tái thiết đất nước. Tuy vậy, đến nay Bắc Kinh vẫn chưa chính thức công nhận chính quyền do Taliban lập ra. Giới quan sát cho rằng, Bắc Kinh sẽ theo dõi các diễn biến một cách thận trọng và chưa vội vã đưa ra quyết định này.