Nga nâng cấp bầy UAV tập kích Ukraine: "Tàu sân bay trên không" xung trận

Các bầy UAV cảm tử trang bị trí tuệ nhân tạo chiến đấu, có thể tấn công mục tiêu sâu tới 100km bằng UAV “tàu mẹ”, hoặc các UAV có khả năng tự động né tránh hệ thống phòng không, đó là những hướng phát triển thực tế của Nga, chuyên gia quân sự Ukraine Serhiy “Flesh” Beskrestnov cảnh báo.

Ông Beskrestnov cho rằng, Ukraine đã chứng kiến một thực tế: Những công nghệ do Kiev thử nghiệm trước lại được Nga mở rộng và nâng cấp nhanh hơn. Ukraine là bên đi trước trong việc ứng dụng UAV trong chiến đấu, nhưng Nga lại là phía đang nhanh chân hơn với hàng loạt công nghệ mới.

“Trước hết, cần lưu ý rằng thị giác máy, tức khả năng tự động nhận diện và dẫn mục tiêu, vốn được coi là đột phá nay đã trở thành tính năng cơ bản của hầu hết UAV. Không còn gì mới mẻ về kỹ thuật ở lĩnh vực này; đối phương đã tích hợp nó cho cả UAV cánh quạt lẫn UAV cánh cố định", chuyên gia Ukraine nhận định.

Mặt khác, Nga đang cải tiến UAV theo nhiều hướng.

Thứ nhất là tầm hoạt động. Nếu trước đây UAV chỉ hoạt động trong phạm vi 20-30km, thì nay mục tiêu đã nâng lên 50km, và Nga cũng nghiên cứu các hệ thống đạt 70-100km.

Để đạt được điều đó, Nga nghiên cứu công nghệ mới: các nút tiếp sóng và thiết bị vô tuyến thế hệ mới. Bản thân UAV cũng lớn hơn để mang pin dung lượng cao, giúp bay lâu hơn.

Hướng thứ 2 chính là phát triển hệ thống UAV "tàu mẹ" có cơ chế như "tàu sân bay" nhưng ở trên không trung.

Đây là các phương tiện bay, có thể là cánh quạt hoặc cánh cố định, mang theo và phóng UAV con đi xa hơn, đồng thời làm nhiệm vụ tiếp sóng tín hiệu.

Ví dụ, Nga có hệ thống Molniya, trong đó tàu mẹ có thể hoạt động ở khoảng 50km, rồi phóng UAV tấn công FPV tiếp cận mục tiêu cách đó 10-15 km. Những hệ thống này đang phát triển rất nhanh, cho phép Nga mở rộng rõ rệt tầm không kích đối thủ. 

Một hướng khác của Nga là điều khiển UAV qua mạng di động thương mại. Trước kia điều này hầu như không khả thi vì vùng tiền tuyến không có mạng LTE tốc độ cao. Nhưng nay, khi mạng 4G đã phủ sóng tốt hơn ở hậu phương, một số hệ thống có thể được điều khiển qua internet di động bằng modem 4G.

Hướng thứ 4 là hệ thống điều khiển bằng AI đối với UAV. Nga đã tích cực thử nghiệm các hệ thống V2U trong năm qua. Đây là UAV tự hành hoàn toàn, không cần điều khiển từ xa hay GPS, tự định vị và di chuyển dựa trên phân tích địa hình, có khả năng tìm và tấn công mục tiêu độc lập.

Khi UAV AI được phóng dọc theo đường cao tốc để tìm các xe quân sự, AI có thể được huấn luyện để nhận diện chính xác loại mục tiêu này.

Các thuật toán đó thậm chí còn phát hiện vật ngụy trang tốt hơn con người, và có thể được lập trình để tập kích binh sĩ, trang thiết bị, tàu xe, công sự, bất kỳ mục tiêu nào.

Phân tích mã từ những UAV V2U bị bắn rơi cho thấy phần mềm của chúng được Nga cập nhật gần như hàng tuần. Hiện Nga đã có thể phóng đồng thời 7-8 chiếc V2U theo đội hình xếp tầng.

Nếu một chiếc bị mất, những chiếc còn lại sẽ tự động thực hiện thao tác né phòng không, vì thuật toán nhận ra rằng một phần tử trong bầy đã bị bắn hạ.

Hiện tại, các UAV V2U vẫn chưa có kết nối dữ liệu trực tiếp với nhau, nhưng chúng vẫn theo dõi lẫn nhau, đánh giá mối đe dọa, phân tán và tái tập hợp đội hình khi cần.

Một yếu tố quan trọng là Nga có thể chuyển AI chiến đấu này sang các nền tảng khác, kể cả các UAV tầm xa. Ví dụ, một chiếc Shahed được trang bị hệ thống dẫn đường bằng thị giác máy độc lập với vệ tinh sẽ trở nên rất nguy hiểm.