Kazakhstan kêu gọi Ukraine ngừng tập kích cảng Nga, Kiev lên tiếng

Kazakhstan hôm 30/11 đã yêu cầu Ukraine ngừng tấn công vào cảng xuất hàng trên Biển Đen của Tập đoàn Đường ống Caspian (CPC), đơn vị xử lý hơn 1% lượng dầu toàn cầu, sau khi một cuộc tập kích bằng USV quy mô lớn khiến hoạt động xuất khẩu bị đình trệ và gây hư hại nghiêm trọng cho cơ sở hạ tầng.

CPC, trong đó có các cổ đông Nga, Kazakhstan và Mỹ, cho biết họ đã ngừng hoạt động sau khi một điểm neo tại cảng của Nga trên Biển Đen bị hư hại đáng kể do một cuộc tấn công bằng xuồng không người lái (USV) của Ukraine.

Ukraine trong năm nay đã tiến hành hàng loạt các đợt không kích nhằm vào các nhà máy lọc dầu và các cảng dầu thô của Nga trong nỗ lực làm suy yếu một trong những nguồn thu quan trọng nhất cho nền kinh tế thời chiến của phía Moscow.

Bộ Ngoại giao Kazakhstan nói rằng các vụ tấn công bằng USV là đợt thứ 3 nhằm vào “một cơ sở hoàn toàn dân sự, hoạt động được bảo đảm bởi các chuẩn mực của luật pháp quốc tế”.

Kazakhstan “bày tỏ phản đối về việc tiếp diễn một cuộc tấn công có chủ đích khác nhằm vào cơ sở hạ tầng trọng yếu của Tập đoàn Đường ống Caspian quốc tế trong vùng nước của cảng Novorossiysk”, thông báo cho hay.

“Chúng tôi coi sự việc này là hành động gây tổn hại tới quan hệ song phương giữa Cộng hòa Kazakhstan và Ukraine, và chúng tôi kỳ vọng phía Ukraine có biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa những vụ việc tương tự trong tương lai", Kazakhstan kêu gọi.

Sau đó, Bộ Ngoại giao Ukraine nói hành động của họ không nhằm vào Kazakhstan hay bất kỳ bên thứ 3 nào mà chỉ nhằm đáp trả chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga vào nước láng giềng.

Ukraine cho rằng các cuộc tập kích vào cơ sở hạ tầng sâu trong lãnh thổ Nga là chính đáng vì họ đang chiến đấu để tồn tại nhằm đối phó với các cuộc tập kích của Moscow vào ngành năng lượng Ukraine trước mùa đông.

CPC chiếm khoảng 80% lượng dầu xuất khẩu của Kazakhstan, một thành viên OPEC+. Nước này đã xuất khẩu khoảng 68,6 triệu tấn dầu vào năm ngoái.

Tập đoàn đưa dầu thô từ các mỏ Tengiz, Karachaganak và Kashagan của Kazakhstan đến cảng Yuzhnaya Ozereevka ở Novorossiysk. Nhà cung cấp chính của CPC là các mỏ ở Kazakhstan, nhưng tập đoàn cũng thu gom dầu từ các nhà sản xuất Nga.

Đường ống dài 1.500km của CPC có các cổ đông gồm Nga, tập đoàn nhà nước KazMunayGas của Kazakhstan, và các đơn vị của Chevron, Lukoil và ExxonMobil.

CPC hôm 29/11 cho biết cuộc tấn công bằng USV của Ukraine vào cảng biển đã “gây hư hại đáng kể” đối với Trạm neo đơn (SPM) số 2, về bản chất là một phao nổi nối với tàu chở dầu để bơm hàng.

“Không thể tiếp tục vận hành SPM-2. Các hoạt động bơm hàng và mọi hoạt động khác đã dừng lại và các tàu chở dầu đã được rút khỏi vùng nước của CPC. Chúng tôi cho rằng cuộc tấn công vào CPC là cuộc tấn công vào lợi ích của các quốc gia thành viên CPC", tập đoàn cho hay.

Nga chỉ trích các cuộc tập kích của Ukraine. Moscow cáo buộc châu Âu đang tiến hành một cuộc chiến hỗn hợp chống lại Nga, bao gồm cả việc dùng các cơ quan tình báo phương Tây hỗ trợ Kiev tập kích cơ sở hạ tầng sâu trong lãnh thổ Nga. Nga cảnh báo rằng các cuộc tập kích này đe dọa tự do hàng hải trong khu vực.