NATO, Mỹ lên tiếng sau khi Ukraine nộp đơn gia nhập liên minh quân sự

Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan ngày 30/9 cho biết, Mỹ cam kết duy trì chính sách mở cửa với các nước muốn gia nhập NATO. Tuy nhiên, ông Sullivan cho rằng, đây không phải là thời điểm thích hợp để xem xét đơn xin gia nhập liên minh quân sự của Ukraine.

"Giờ đây, quan điểm của chúng tôi là cách tốt nhất để hỗ trợ Ukraine là thông qua hoạt động hỗ trợ trên thực địa và quá trình ở Brussels, Bỉ (nơi NATO đặt trụ sở) có thể được tiến hành vào một thời điểm khác", ông Sullivan nói.

Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói rằng, việc kết nạp Ukraine đòi hỏi sự đồng thuận của tất cả 30 thành viên của khối do Mỹ đứng đầu. Ông Stoltenberg cũng cam kết ủng hộ "kiên định" đối với Ukraine, nhưng khẳng định điều đó không khiến NATO trở thành một bên trong cuộc xung đột với Nga.

Trước đó, vào cùng ngày, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 30/9 thông báo đang thực hiện bước đi mang tính quyết định với việc ký đơn xin nhanh chóng gia nhập NATO.

Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cũng xác nhận Kiev đã nộp đơn chính thức để gia nhập liên minh quân sự NATO. Ông Zelensky cho rằng, Ukraine đã là một đồng minh "trên thực tế" của NATO và đề nghị một thủ tục gia nhập nhanh chóng vào khối liên minh.

Động thái của Kiev diễn ra trong bối cảnh Nga tổ chức lễ sáp nhập 4 khu vực gồm Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson ở miền Đông và miền Nam Ukraine vào Nga. Tổng thống Vladimir Putin và lãnh đạo của 4 khu vực trên đã ký thỏa thuận, mở đường cho quy trình sáp nhập vào Nga.

Trong bài phát biểu hôm qua, Tổng thống Ukraine cáo buộc Nga viết lại lịch sử và vẽ lại biên giới, điều mà ông tuyên bố Kiev sẽ không bao giờ cho phép. Ông Zelensky nói rằng Ukraine vẫn mong muốn cùng tồn tại với Nga "trên cơ sở bình đẳng, trung thực và công bằng". Tuy nhiên, ông từ chối đàm phán với Nga khi Tổng thống Putin vẫn còn tại nhiệm.

Trong khi đó, ông Sullivan cho rằng, các cuộc trưng cầu dân ý được 4 vùng Ukraine tổ chức để sáp nhập vào Nga là không hợp lệ. Ông cũng bác bỏ cáo buộc của Nga trước đó rằng phương Tây đứng sau vụ 2 đường ống khí đốt Dòng chảy phương Bắc bị gặp sự cố rò rỉ hồi đầu tuần này.

Ukraine từ lâu đã theo đuổi mục tiêu gia nhập NATO và Liên minh châu Âu (EU), thậm chí Kiev đã đưa mục tiêu trở thành thành viên NATO vào hiến pháp. 

Khi mở chiến dịch quân sự ở Ukraine từ cuối tháng 2, Nga đã tuyên bố chiến dịch chỉ kết thúc khi Kiev cam kết trung lập, không gia nhập NATO, không cho phép nước ngoài đặt căn cứ, công nhận chủ quyền của hai vùng Donetsk và Lugansk, công nhận bán đảo Crimea thuộc Nga.

Các diễn biến trong thời gian qua cho thấy, việc gia nhập NATO với Ukraine dường như đang gặp khó khăn. Ukraine nhiều lần thừa nhận NATO không muốn kết nạp nước này vào khối. Kiev cũng từng phát đi tín hiệu sẽ dừng mong muốn gia nhập NATO như một nhượng bộ cho việc đàm phán hòa bình với Nga.