"Mạng nhện sát thương" phủ đầy tiền tuyến trong chiến sự Nga - Ukraine

Để đối phó với tác chiến điện tử dày đặc, UAV điều khiển bằng cáp quang đang ngày càng phổ biến ở cả hai phía Nga và Ukraine. Với những sợi cáp kéo dài khắp chiến trường, binh sĩ buộc phải di chuyển thận trọng hơn.

“Anh thấy những cái mạng nhện nhỏ đó, và anh không bao giờ biết, đó là từ UAV cáp quang? Hay là một phần của bẫy nổ", Khyzhak, một đặc nhiệm Ukraine, cho biết. Mìn và bẫy cũng trở thành là những mối đe dọa nổi bật trong cuộc chiến này.

Giai đoạn đầu xung đột, các UAV FPV, loại UAV nhỏ do cả Nga và Ukraine sử dụng, thường mang đầu nổ, phụ thuộc vào kết nối tần số vô tuyến. Tuy nhiên, cả hai bên nhanh chóng tìm ra cách gây nhiễu để vô hiệu hóa chúng.

Đáp lại, Nga và Ukraine bắt đầu phát triển UAV FPV dùng cáp quang, kết nối với người điều khiển bằng các cuộn cáp dài và mảnh. Loại cáp này duy trì liên kết ổn định và khiến UAV chống chịu hiệu quả trước các biện pháp tác chiến điện tử truyền thống.

Nga là bên tiên phong với công nghệ này và việc nó khó bị gây nhiễu đã khiến Moscow giành được ưu thế trên hàng loạt mặt trận trong thời gian qua, khiến Ukraine phải gấp rút học hỏi.

Cách tốt nhất để binh sĩ ngăn chặn UAV cáp quang là bắn hạ chúng, nhưng điều đó đòi hỏi độ chính xác cao, phản ứng nhanh và khá nhiều may mắn.

Sợi cáp quang đem lại lợi thế lớn nhất cho UAV này cũng chính là điểm yếu của chúng: Chúng có thể bị mắc vào địa hình và khiến chuyến bay dừng đột ngột. Và ngay cả khi không bị vướng, các sợi cáp vẫn bị bỏ lại, vắt ngang chiến trường sau mỗi lần sử dụng.

Khyzhak, một binh sĩ của Trung đoàn Biệt kích số 4, cho biết việc nhìn thấy cáp quang ở khắp nơi là rất phổ biến vì số lượng UAV loại này ngày càng nhiều, và dây cáp thường bị mắc trong cây cối hoặc giữa các cánh đồng.

Trung đoàn Biệt kích số 4 đã chia sẻ đoạn video chiến đấu đầu tháng này, cho thấy Khyzhak cùng hai lính đặc nhiệm khác và tài xế của họ suýt trúng một đòn tấn công bằng UAV cáp quang của Nga khi đang chạy xe tốc độ cao trở về căn cứ sau một nhiệm vụ tiền tuyến.

Hình ảnh ghi lại cảnh dây cáp quang vương vãi trên cánh đồng cạnh đường và thậm chí dính cả vào súng của Khyzhak.

Các đoạn video khác từ chiến trường cho thấy dây cáp quang chằng chịt như mạng nhện, đánh dấu rằng đây là "vùng sát thương", ám chỉ khu vực mà UAV được điều động để phong tỏa không phận, ngăn mọi chuyển động từ cả 2 phía vì quá nguy hiểm.

Khyzhak nói những sợi cáp này đặc biệt gây phiền toái trong nhiệm vụ  vào ban đêm, khi đặc nhiệm không thể dùng nhiều ánh sáng. Anh mô tả chúng là một “vấn đề chiến thuật”.

Binh sĩ không phải lúc nào cũng phân biệt được ngay đó chỉ là cáp quang vô hại hay là thứ nguy hiểm hơn nhiều, ví dụ một bẫy nổ. Điều này buộc họ phải cân nhắc kỹ: gọi công binh, phá hủy toàn bộ bằng thuốc nổ, dừng lại, hay tiếp tục tiến lên.

Điều này chắc chắn có thể làm chậm nhiệm vụ, Khyzhak nói, và trở thành mối lo lớn hơn khi lực lượng đặc nhiệm tiến gần tiền tuyến, hoặc khi hoạt động bí mật trong vùng Nga kiểm soát.

Nga và Ukraine đã mở rộng sản xuất UAV cáp quang trong năm qua, và cả hai đều chạy đua phát triển các biến thể có thể bay xa hơn qua chiến tuyến.

Nga đã bắt đầu triển khai UAV cáp quang với tầm hoạt động 50km, vượt xa hầu hết các biến thể đã biết. Độ dài cáp thường giới hạn tầm bay từ 10 đến 25km.

Ở Ukraine, UAV cáp quang đã trở thành mối đe dọa lớn đối với các tuyến tiếp vận quan trọng đến mức binh sĩ đã phủ lưới trên các tuyến đường để bảo vệ phương tiện khỏi các cuộc tấn công, dù không phải lúc nào cũng hiệu quả.

Trong khi đó, ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine đang phát triển các biện pháp đối phó mới để chống lại loại UAV này.