EU tung kế hoạch phòng thủ trị giá 150 tỷ euro

Ủy ban châu Âu đã công bố kế hoạch trị giá 150 tỷ euro nhằm điều chỉnh cấu trúc an ninh của khối. Động thái này diễn ra trong bối cảnh EU tỏ ra lo ngại về mối đe dọa từ Nga cũng như khả năng chính quyền Mỹ giảm dần hoặc rút khỏi các cam kết xuyên Đại Tây Dương.

Người phụ trách đối ngoại EU Kaja Kallas đã giới thiệu Sách trắng về Quốc phòng châu Âu và kế hoạch "Tái vũ trang châu Âu/Sẵn sàng 2030" vào ngày 19/3.

Bà Kallas cho biết các kế hoạch này nhằm giúp các quốc gia châu Âu trở nên vững mạnh hơn trước mọi mối đe dọa, đồng thời hỗ trợ Ukraine và các nước khác ngoài biên giới châu Âu.

"Chúng tôi không làm điều này để tham chiến, mà để chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất, bảo vệ hòa bình tại châu Âu và khẳng định rằng sức mạnh không thể tạo ra lẽ phải", bà phát biểu.

Bà Kallas nhấn mạnh thế giới đang trải qua những biến đổi lớn chưa từng có kể từ năm 1945, và đây là "thời điểm then chốt cho an ninh châu Âu, thời điểm quyết định hành động".

Bà Kallas mô tả nhu cầu tài chính của châu Âu là "khổng lồ," đồng thời chỉ trích việc các nước không ưu tiên quốc phòng trong nhiều thập niên vừa qua. Bà cho biết Sách trắng đề xuất các dự án quy mô lớn trên toàn châu Âu, giúp các nước thành viên bổ sung kho vũ khí và duy trì nguồn cung cho Ukraine.

EU sẽ tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Kiev, bao gồm "ít nhất 2 triệu viên đạn pháo mỗi năm, hệ thống phòng không, máy bay không người lái, cũng như huấn luyện và trang bị cho các lữ đoàn Ukraine, bà Kallas tuyên bố.

Theo một bức thư mà Reuters tiếp cận được, bà Kallas sẽ chính thức đề xuất cung cấp 2 triệu viên đạn pháo cỡ lớn cho Ukraine tại cuộc họp các nhà lãnh đạo châu Âu vào ngày 20/3. Lượng đạn này trị giá 5 tỷ euro và có thể được bàn giao vào năm 2025.

Ủy ban châu Âu sẽ hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine thông qua việc phát triển chung các hệ thống vũ khí mới. "Chúng ta có rất nhiều điều cần học từ kinh nghiệm chiến trường của Ukraine", bà Kallas nói.

Bà cũng cảnh báo rằng nền kinh tế Nga đang hoàn toàn chuyển sang thời chiến, với 40% ngân sách liên bang dành cho quốc phòng. "Đây là một khoản đầu tư dài hạn cho một kế hoạch quân sự dài hạn", bà nhấn mạnh.

Tuy nhiên, bà Kallas khẳng định EU sẽ không can thiệp vào quyền kiểm soát quốc phòng của các nước thành viên. "Các quốc gia thành viên vẫn phải là người cầm lái trong các quyết định quốc phòng. Đây là vấn đề chủ quyền quốc gia", bà cho hay.

Theo Financial Times, quỹ quốc phòng châu Âu sẽ chỉ dành cho các nhà sản xuất vũ khí EU và các công ty thuộc những nước đã ký thỏa thuận quốc phòng với khối. Điều này đồng nghĩa với việc Anh - nơi có ngành công nghiệp quốc phòng tiên tiến nhất châu Âu - cùng Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ có thể bị loại trừ khỏi chương trình trừ khi họ ký kết một thỏa thuận đối tác với EU.

Trong một diễn biến khác, Chủ tịch Hội đồng Cchâu Âu António Costa cho rằng việc tạm dừng chiến sự ở Ukraine chỉ tạo điều kiện cho Nga củng cố lực lượng và tiến hành một cuộc tấn công khác, điều này sẽ là một sai lầm chiến lược.