5.000 hỏa lực Nga tập kích, Ukraine nguy cơ "sập nguồn" lưới điện miền Đông

Lưới điện của Ukraine đang đối mặt nguy cơ sụp đổ hoàn toàn tại các tỉnh phía đông khi Nga tăng cường các đợt tấn công vào hạ tầng năng lượng, Washington Post dẫn lời các quan chức và nhà phân tích am hiểu tình hình đưa tin.

Các cuộc tấn công đe dọa cắt đứt các tuyến truyền tải nối miền Tây Ukraine, nơi hiện tạo ra phần lớn điện năng, với miền Đông đất nước, trên thực tế chia đôi lưới điện quốc gia.

Theo Thứ trưởng Năng lượng Ukraine Mykola Kolisnyk, riêng trong tháng 11, Nga đã phóng gần 5.000 UAV và tên lửa, so với khoảng 2.000 đơn vị mỗi tháng vào đầu năm. Chiến dịch bắt đầu từ tháng 10 đã gây ra thiếu hụt điện nghiêm trọng khi nhiệt độ mùa đông giảm xuống.

Tại một số khu vực ở Kiev, người dân hiện phải chịu cảnh mất điện tới 16 giờ mỗi ngày. Doanh nghiệp chủ yếu vận hành bằng máy phát điện.

“Họ tiến hành những đòn tập kích mang tính chiến lược. Ví dụ, vào cuối tháng 11, chúng tôi hứng chịu một cuộc tập kích quy mô lớn vào khâu phát điện ở miền Tây Ukraine. Các đòn đánh được phân bổ vào nhiều loại mục tiêu khác nhau, trạm biến áp, cơ sở phát điện, với nhiều mục đích", ông Kolisnyk nói.

Tần suất không kích gia tăng khiến thời gian sửa chữa bị rút ngắn. Đầu tháng 12, công nhân điện lực đã giảm thời gian cắt điện ở Kiev xuống 2,5 giờ mỗi ngày, nhưng một cuộc tập kích lớn rạng sáng 5/12 lại gây thiệt hại nghiêm trọng cho lưới điện.

“Chúng tôi phản ứng nhanh nhất có thể, nhưng việc này ngày càng khó khăn. Chúng tôi đã mất một phần đáng kể công suất. Trọng tâm hiện nay là tìm thiết bị thay thế ở các nơi khác nhau tại châu Âu để chuyển nhanh về Ukraine. Quan trọng nhất là máy biến áp và máy nén khí”, ông Maxim Timchenko, CEO của DTEK, công ty năng lượng tư nhân lớn nhất Ukraine, cho biết.

Ngoài việc cắt kết nối lưới điện đông - tây, Nga còn “theo đuổi một chiến lược khác nhằm tạo ra các khu vực bị cô lập năng lượng”, một nhà ngoại giao châu Âu nói, tức là ngắt từng khu vực khỏi cả hệ thống phát điện lẫn truyền tải.

Từ tháng 10 đến tháng 12, Nga đã “tiến hành 8 đợt tập kích tên lửa và UAV quy mô lớn vào hạ tầng năng lượng của Ukraine", theo ông Valerii Osadchuk, Trưởng bộ phận truyền thông của Ukrenergo, đơn vị vận hành lưới điện Ukraine. Các đòn đánh “nhắm vào từng cơ sở năng lượng hoặc những khu vực cụ thể diễn ra gần như mỗi ngày".

Tổng thống Volodymyr Zelensky nói hôm 11/12 rằng ông “sẵn sàng” cho một thỏa thuận ngừng bắn về năng lượng, nhưng nói thêm rằng “Mỹ tin rằng chúng ta đã gần đạt được một thỏa thuận", và thỏa thuận này cần được thực thi trước khi đặt nền móng cho lệnh ngừng bắn toàn diện.

Trong khi đó, Nga nhấn mạnh họ muốn đạt được hòa bình lâu dài, không chỉ là một lệnh ngừng bắn. Nga trước đó cho rằng, Ukraine muốn hướng tới một lệnh ngừng bắn để câu giờ nhằm phục hồi năng lực chiến đấu.

Bất chấp khủng hoảng leo thang, lưới điện vẫn đang vận hành. Một quan chức Ukraine am hiểu tình hình cho biết, vào năm 2022, việc sửa chữa lớn trong bối cảnh mất điện toàn diện chỉ mất 2 ngày. Nếu Ukraine có được các vật tư cần thiết và Nga không liên tục tập kích vào cùng một địa điểm, việc khắc phục có thể diễn ra nhanh chóng và sẽ không phải là quá nghiêm trọng.