Cá - nguyên liệu không thể thiếu trong các món ăn ngày Tết

Cá là nguyên liệu phổ biến và mang nhiều ý nghĩa trong món ăn ngày Tết tại các quốc gia châu Á. Ở Việt Nam, cá thường xuất hiện trong các món như cá kho tộ, cá hấp, hay canh cá. Tùy vùng miền, cách chế biến cá sẽ khác nhau nhưng đều giữ được hương vị đặc trưng của ngày Tết.

Cá hấp (Trung Quốc)

Trong văn hóa Trung Quốc, từ "cá" (魚 - yú) có cách phát âm gần giống từ "dư thừa", mang ý nghĩa giàu có, sung túc. Do vậy, món cá là lựa chọn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết. Người Trung Quốc thường ăn cá vào cuối năm nhưng sẽ để lại phần đầu và đuôi cho đến đầu năm mới, với niềm tin năm mới sẽ khởi đầu và kết thúc trong sự dư dả.

Ngoài ra, người Trung Quốc còn yêu thích các loại cá có tên gọi mang ý nghĩa tốt lành. Chẳng hạn, cá chép (jìyú) nghĩa là "may mắn", hay cá da trơn (níanyú) mang ý nghĩa "năm thặng dư". Cá không chỉ là thức ăn ngon, mà còn gửi gắm hy vọng vào một năm mới đủ đầy, thịnh vượng của người dân nơi đây (Ảnh: cicili).

Các món làm từ cá (Nhật Bản)

Các món ăn từ cá giữ vai trò không thể thiếu trong mâm cỗ truyền thống ngày Tết của người Nhật. Theo quan niệm xưa, thưởng thức các món cá không chỉ cung cấp nguồn năng lượng dồi dào, mà còn giúp tinh thần minh mẫn, sáng suốt hơn trong công việc và cuộc sống.

Gomame (cá cơm khô), Kamaboko (chả cá) và Tai (cá tráp) là 3 món ăn nổi bật trong mâm cỗ năm mới truyền thống của người Nhật. Mỗi món ăn đều mang trong mình ý nghĩa đặc biệt, biểu trưng cho những điều tốt lành trong năm mới.

Gomame (cá cơm khô) trong tiếng Nhật có thể hiểu là "50.000 bông lúa", tượng trưng cho một vụ mùa bội thu, thịnh vượng.

Kamaboko (chả cá) nổi bật với sắc hồng và trắng tươi tắn, đại diện cho mặt trời mọc - biểu tượng may mắn và khởi đầu tươi sáng của đất nước này.

Trong khi đó, Tai (cá tráp) từ lâu đã được xem như biểu trưng của sự may mắn và phú quý, góp phần mang đến những điều tốt lành trong năm mới (Ảnh: Japanese Cooking 101).

Gỏi cá Yu Sheng (Singapore)

Yusheng (gỏi cá) là món gỏi làm từ 27 nguyên liệu gồm các loại rau, củ, cá hồi, kết hợp với nhiều loại nước sốt và gia vị. Người dân Singapore tin rằng, ăn món ăn ngày đầu năm mới sẽ mang lại may mắn và phồn vinh.

Mỗi thành phần của Yusheng đều chứa đựng ý nghĩa mong cầu về một năm mới tốt lành. Trong đó, cá biểu trưng cho sự phồn vinh, cà rốt lại mang ý nghĩa may mắn, củ cải xanh là lời chúc tuổi thọ, còn củ cải trắng biểu trưng cho sự thăng tiến.

Gỏi cá còn có các loại nước sốt, gia vị rất tinh tế. Lạc giã biểu trưng cho vàng bạc. Nước sốt ngũ vị hương tượng trưng cho 5 loại phúc lành, là lời cầu mong cho một năm mới tràn đầy niềm vui và sự may mắn (Ảnh: Food & Wine).

Cá kho (Việt Nam)

Món cá kho là sự kết hợp tinh tế giữa cá trắm đen tươi ngon và các gia vị truyền thống như riềng, gừng, tương Bần, nước cốt chanh.

Đặc biệt, món ăn này được nấu suốt 10-12 tiếng trong nồi đất bằng củi nhãn, tạo nên hương vị thơm lừng, thấm đẫm từng thớ thịt cá. Quá trình kho lâu trên lửa nhỏ giúp cá săn chắc, ngấm đều gia vị, mang lại hương vị đặc trưng không thể lẫn với bất kỳ món cá kho nào khác.

Với sự kết hợp hài hòa của các nguyên liệu tự nhiên và bí quyết gia truyền, cá kho không chỉ là món ăn quen thuộc trong bữa cơm ngày Tết, mà còn tượng trưng cho sự trân trọng truyền thống và nét đẹp văn hóa ẩm thực Việt Nam. (Ảnh: Hà Hiền).

Có thể nói, cá vừa là nguyên liệu chính trong các bữa ăn ngày Tết, vừa là biểu tượng của sự đầy đủ, may mắn và sức khỏe, góp phần làm phong phú thêm văn hóa ẩm thực truyền thống không chỉ tại Việt Nam, mà cả ở các quốc gia châu Á trong dịp năm mới.

Hải Linh