Đợt nắng nóng dài nhất trong vòng 44 năm qua tiếp diễn như thế nào?

Để tìm hiểu rõ hơn về đợt nắng nóng kỷ lục kéo dài mà miền Bắc, miền Trung đang phải “gồng mình” chống chịu, phóng viên Dân trí đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Đức Hòa – Phó Trưởng phòng Dự báo Hạn vừa, Hạn dài (Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương).

Nhiều người nhận định đây là đợt nắng nóng gay gắt, liên tục và kéo dài nhất kể từ đầu năm 2015. Tính đến ngày 29/5, đợt nắng nóng này đã kéo dài bao nhiêu ngày, thưa ông?

Đây đúng là đợt nắng nóng gay gắt và kéo dài nhất từ đầu năm đến nay ở Trung Bộ. Tính đến ngày hôm nay ở các tỉnh miền Trung nắng nóng diện rộng đã kéo dài liên tục 17 ngày (kể từ ngày 13/5/2015 đến 29/5/2015).

Theo ông nhận định, đây có phải là đợt nắng nóng kỷ lục so với nhiều năm về trước?

Theo thống kê trong chuỗi số liệu cùng thời kỳ tháng 5 từ năm 1971 đến nay tại các tỉnh Trung Bộ, những năm có số ngày nắng nóng nhiều là 1977, 1983 (20-22 ngày), 1987 (22-24 ngày), 1997 (15-17 ngày), 2005 (19-21 ngày). Đáng chú ý những năm trên cũng là những năm xảy ra hiện tượng El Nino và năm nay cũng là năm đang diễn ra El Nino. Như vậy, số ngày nắng nóng trong năm nay tính đến ngày 25/5 đã là 24 ngày và dự kiến sẽ còn tiếp tục kéo dài. Do đó, có thể đưa ra một thông tin rằng, số ngày nắng nóng trong tháng 5 năm nay là nhiều nhất trong chuỗi số liệu từ năm 1971 đến nay (44 năm). 

Tuy nhiên, xét về giá trị nhiệt độ cao nhất, thì trong các ngày nắng nóng vừa qua, giá trị nhiệt độ cao nhất mới đo được là 40.5 độ (ngày 5/5) tại Tương Dương (Nghệ An), trong khi đó giá trị nhiệt độ cao nhất cùng thời kỳ tháng 5 trong lịch sử tại đây là 42.7 độ.

Theo nhận định của chúng tôi, nền nhiệt độ trung trong tháng 6/2015 trên phạm vi toàn quốc sẽ cao hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN) từ 1.0 - 2.0 độ C. Trong đó tại các tỉnh Bắc và Trung Trung Bộ sẽ là những nơi cao nhất so với các khu vực khác. Đợt nắng nóng này chúng tôi nhận định ở Bắc Bộ sẽ kéo dài đến những ngày cuối tháng, sau đó dịu đi khoảng 1-2 ngày và lại bùng phát trở lại vào đầu tháng 6/2015. Trong khi đó tại Miền Trung nắng nóng sẽ vẫn tiếp tục kéo dài ít nhất trong 10 ngày tới và chưa có dấu hiệu suy giảm. Khả năng trong tháng 6/2015 khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ sẽ tiếp tục có số ngày nắng nóng nhiều hơn so với TBNN.

Trong năm 2015, dự báo nước ta sẽ còn phải hứng chịu thêm bao nhiêu đợt nắng nóng tương tự, thưa ông?

Theo nhận định của chúng tôi, đợt nắng nóng này ở Bắc Bộ đỉnh điểm là ngày 29/5, dự báo nhiệt độ phổ biến từ 37-39 độ, một số nơi có khả năng ở mức trên 40 độ. Sau đó khoảng chiều tối và đêm ngày 30/5 có khả năng sẽ xảy ra mưa giông diện rộng trên khu vực Bắc Bộ, nắng nóng sẽ suy giảm trong ngày 31/5. Tuy nhiên nắng nóng sẽ quay trở lại ở các tỉnh phía đông Bắc Bộ, trong đó có khu vực Hà Nội từ ngày 1/6 nhưng mức độ không gay gắt như đợt nắng nóng vừa qua. Dự báo nhiệt độ cao nhất phổ biến từ 35-37 độ, một số nơi ở ngưỡng 38 độ.

Trong khi đó tại miền Trung nắng nóng còn gay gắt trong một, hai ngày tới với nhiệt độ cao nhất phổ biến 37-40 độ, một số nơi ở ngưỡng 41 độ, đặc biệt ở khu vực vùng núi phía tây. Đầu tháng 6/2015 nắng nóng ở miền Trung suy giảm hơn một chút nhưng vẫn duy trì nắng nóng với ngưỡng nhiệt độ phổ biến từ 36-39 độ. Như vậy miền Trung nắng nóng sẽ vẫn tiếp tục kéo dài ít nhất trong 10 ngày tới và chưa có dấu hiệu kết thúc.

Theo nhận định của chúng tôi, nền nhiệt độ trung trong tháng 6/2015 trên phạm vi toàn quốc sẽ cao hơn so với TBNN từ 1.0 - 2.0 độ C, trong đó tại các tỉnh Bắc và Trung Trung Bộ sẽ là những nơi cao nhất so với các khu vực khác. Do vậy, khả năng trong tháng 6/2015 khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ sẽ tiếp tục có số ngày nắng nóng nhiều hơn so với TBNN.

Đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nắng nóng như vậy?

Nguyên nhân của đợt nắng nóng trong những ngày vừa qua là do hoạt động của áp thấp nóng phía tây, có vùng trung tâm ở khu vực Ấn Độ và Myanma. Không riêng gì nước ta mà cả các nước như Ấn độ, Myanma, Thái Lan và một số nước lân cận cũng chịu ảnh hưởng của nắng nóng trong thời gian qua.

Xin cảm ơn ông!

Nguyễn Dương (thực hiện)