Chủ tịch Quốc hội nêu lý do hiện không thể bỏ hội đồng nhân dân cấp xã

Sáng 13/2, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

"Hiện nay không thể bỏ HĐND cấp xã"

Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) trình Quốc hội tại kỳ họp lần này, Chính phủ đã rút đề xuất bỏ Hội đồng nhân dân (HĐND) ở các quận, phường, xã ở đô thị trên cả nước.

Phát biểu tại tổ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: "Hiện nay không thể bỏ HĐND cấp xã".

Ông Mẫn cho hay, một số địa phương như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Hải Phòng đã thí điểm không tổ chức HĐND ở quận, huyện, phường. Những nơi có chủ trương thí điểm thì tiếp tục thực hiện, sau đó tổng kết để xem xét có nhân rộng hay không.

Tuy nhiên, ông Mẫn cho biết nếu muốn mở rộng mô hình này, cần phải sửa Hiến pháp.

"Ở địa phương, việc thực hiện quyền làm chủ của nhân dân chính là ở HĐND. Nếu bỏ HĐND thì nhân dân làm chủ ở đâu? Ngoài mặt trận tổ quốc và các đoàn thể thì nhân dân phát huy quyền làm chủ ở đâu?", Chủ tịch Quốc hội nói.

Ông Mẫn cho rằng, ở địa phương, nhân dân là lực lượng thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Thông qua tổ chức HĐND, nhân dân thể hiện quyền làm chủ của mình, giám sát hoạt động của chính quyền.

Về mô hình hoạt động của UBND, Chủ tịch Quốc hội cho biết có ý kiến đề xuất UBND nên hoạt động theo chế độ "thủ trưởng". Tuy nhiên, UBND do HĐND bầu, hoạt động theo chế độ tập thể, chủ tịch UBND quyết định trên cơ sở thảo luận tập thể chứ không phải cá nhân quyết định tất cả.

Có địa phương chưa làm đã kêu khó

Về việc sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương lần này, ông Mẫn khẳng định quan điểm chung là phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho Chính phủ, chính quyền địa phương.

Theo ông, phương châm là Trung ương kiến tạo, Quốc hội giám sát, Chính phủ chỉ đạo, điều hành trực tiếp. Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.

"Quốc hội cũng đã đổi mới tư duy làm luật. Quốc hội giao quyền mạnh hơn cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội vì cơ quan này một tháng có thể họp nhiều phiên để giải quyết công việc, sau đó ủy quyền cho Chính phủ thực hiện", ông Mẫn nói.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho hay, sắp tới Quốc hội sẽ không quản lý danh mục dự án đầu tư công, ngay Chính phủ cũng không quản lý danh mục đầu tư, hạn chế tối đa việc xin - cho.

"Chính từ xin - cho dẫn đến xảy ra một số vụ việc tiêu cực, phải xử lý nhiều cán bộ", ông Mẫn nêu rõ.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, việc giao quyền mạnh cho các bộ, ngành, địa phương để tính chủ động, chịu trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương phải mạnh mẽ hơn.

Theo ông Mẫn, cũng là cùng một luật, cùng một nghị định nhưng có địa phương thực hiện rất tốt, không than khó, trong khi đó có địa phương chưa làm đã kêu khó, không làm được thì đổ lỗi cho luật, nghị định, thông tư.

Các dự án luật đều được Quốc hội bàn rất kỹ mới bấm nút thông qua, nhưng chưa thực hiện đã đề nghị sửa khoản này, khoản nọ, theo ông Mẫn.

Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội khẳng định lại quan điểm sửa Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương lần này là phân cấp, phân quyền mạnh cho Chính phủ, địa phương.

Theo ông Mẫn, Quốc hội sẽ giám sát nghị định, thông tư của Chính phủ, bộ, ngành ban hành có đúng với pháp luật hay không? Còn ở địa phương thì HĐND có chức năng giám sát, quyết định những vấn đề ở địa phương; chức năng giám sát của các HĐND phải mạnh hơn.