Hà Nội và TPHCM được Quốc hội trao loạt cơ chế đặc thù xây đường sắt đô thị

Sáng 19/2, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TPHCM.

Quốc hội quyết nghị nhiều cơ chế, chính sách đặc biệt cho hai thành phố lớn để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị.

Về huy động và bố trí nguồn vốn đầu tư, Quốc hội đồng ý cho Thủ tướng được quyết định bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn, hằng năm, vốn ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương.

Theo nghị quyết của Quốc hội, số vốn này tối đa là 215.350 tỷ đồng cho thành phố Hà Nội và 209.500 tỷ đồng cho TPHCM trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 và 2031-2035 làm cơ sở quyết định đầu tư và thực hiện đầu tư các dự án. 

Thủ tướng cũng được trao quyền huy động vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vốn vay ưu đãi nước ngoài để thực hiện các dự án và không phải lập đề xuất dự án; áp dụng theo quy định của nhà tài trợ nước ngoài trong trường hợp pháp luật Việt Nam chưa có quy định hoặc đã có quy định nhưng khác với quy định của nhà tài trợ nước ngoài.

Quốc hội quyết nghị HĐND hai thành phố có trách nhiệm cân đối, bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn, hằng năm, vốn ngân sách địa phương làm cơ sở quyết định đầu tư và thực hiện đầu tư các dự án thuộc danh mục từ nguồn ngân sách địa phương, nguồn tăng thu, tiết kiệm chi hàng năm mà không phải theo thứ tự ưu tiên…

Các dự án thuộc danh mục được bố trí vốn qua các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn, mức vốn bố trí mỗi kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn phù hợp với tiến độ thực hiện từng dự án và không giới hạn phần vốn chuyển tiếp của các dự án sang kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn tiếp theo.

Về trình tự, thủ tục đầu tư dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD, Quốc hội quyết định dự án đường sắt đô thị, đường sắt đô thị theo mô hình TOD được thực hiện ngay việc lập, thẩm định, quyết định đầu tư dự án mà không phải thực hiện thủ tục lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư và các thủ tục khác có liên quan.

UBND thành phố được trao quyền tổ chức lập, thẩm định, quyết định đầu tư và quyết định điều chỉnh dự án đường sắt đô thị theo trình tự, thủ tục tương tự dự án nhóm A do địa phương quản lý.

Chính quyền thành phố cũng được quyết định việc phân chia dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD thành các dự án thành phần, tiểu dự án khi quyết định đầu tư. Việc phân chia dự án thành phần, tiểu dự án không phải áp dụng theo quy định của pháp luật về xây dựng.

Trong trường hợp không làm tăng tổng mức đầu tư, UBND thành phố được quyết định gia hạn thời gian thực hiện dự án đường sắt đô thị mà không phải thực hiện thủ tục điều chỉnh dự án, đồng thời được quyết định các công trình đường sắt đô thị (nhà ga, nút giao, cầu, các hạng mục công trình liên quan thuộc dự án đường sắt đô thị) không phải thi tuyển phương án kiến trúc.

Quốc hội cho phép UBND thành phố được quyết định việc áp dụng các hình thức chỉ định thầu đối với việc lựa chọn nhà thầu tư vấn, phi tư vấn, thi công; nhà thầu EPC, chìa khóa trao tay; nhà đầu tư các dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD.

Nghị quyết của Quốc hội lần này cũng quy định một điều riêng về các quy định áp dụng cho TPHCM.

Trong đó, UBND TPHCM được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách thành phố được hưởng theo phân cấp. Trường hợp vượt quá 120%, Quốc hội xem xét, điều chỉnh tăng mức dư nợ vay phù hợp theo nhu cầu thực tế của Thành phố.

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày thông qua.