Fica
DTiNews
Nội vụ & Xã hộiACV cảnh báo thiệt hại khi chần chừ chuyển đường bay sang Long Thành
(Dân trí) - Trong khi Vietnam Airlines đề xuất cơ chế khai thác linh hoạt cặp sân bay Long Thành - Tân Sơn Nhất, ACV vẫn giữ quan điểm các hãng hàng không cần chuyển sang sân bay mới theo lộ trình đã định.
Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vừa phản hồi đề nghị của Vietnam Airlines liên quan đến lộ trình chuyển giao khai thác giữa sân bay Tân Sơn Nhất (TPHCM) và Long Thành (Đồng Nai).
Trong báo cáo gửi Bộ Xây dựng, ACV bày tỏ chia sẻ với khó khăn của Vietnam Airlines và các hãng hàng không trong hoàn cảnh số lượng máy bay bị thiếu hụt do đứt gãy chuỗi cung ứng sửa chữa, bảo dưỡng.
Tuy nhiên, ACV vẫn bảo lưu quan điểm phải có lộ trình cụ thể thay vì để các hãng "khai thác linh hoạt" 2 sân bay.
Lo ngại phân mảnh mạng bay và mất vị thế trung chuyển
Theo thống kê của ACV, lượng hành khách nối chuyến tại sân bay Tân Sơn Nhất năm 2024 lên tới 3,16 triệu khách. Trong đó, các hãng hàng không Việt Nam chiếm đến 95% sản lượng, là lực lượng chủ đạo trong nối chuyến nội địa - quốc tế và quốc tế - nội địa.
Nguồn khách của các hãng nội địa, đặc biệt là Vietnam Airlines, góp phần then chốt hình thành năng lực trung chuyển cho toàn khu vực phía Nam.
Hành khách trung chuyển (nối chuyến) tại sân bay Tân Sơn Nhất (Ảnh: Ngọc Tân).
Do đó, sự tham gia tích cực của các hãng hàng không nội địa tại sân bay Long Thành sẽ quyết định thành công của dự án trong việc đạt sản lượng thiết kế và đạt vị thế trung tâm trung chuyển quốc tế (hub airport).
Bày tỏ thấu hiểu nhu cầu duy trì hoạt động ổn định của Vietnam Airlines trong ngắn hạn, song, ACV cũng khẳng định việc các hãng hàng không nội địa chần chừ chuyển giao khai thác sang Long Thành sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Trước tiên, việc này sẽ làm giảm tốc độ hình thành sản lượng đều đặn cho sân bay Long Thành, ảnh hưởng đến khả năng đạt mục tiêu dự án và hiệu quả đầu tư.
Đồng thời, cơ hội thiết lập vị thế “hub” trung chuyển khu vực của Việt Nam cũng sẽ bị giảm, trong khi các sân bay đối thủ như Suvarnabhumi (Thái Lan), Changi (Singapore) hay Kuala Lumpur (Malaysia) đang mở rộng nhanh các tuyến gom khách từ Việt Nam.
Theo phân tích của tư vấn IAC, việc không tập trung đường bay quốc tế tại Long Thành sẽ dẫn đến phân mảnh mạng bay, khiến hãng bay Việt Nam mất thị phần; sản lượng khách có thể sụt giảm tới 9% trong giai đoạn đầu khai thác, tương đương hơn 2 triệu lượt mỗi năm. Về dài hạn, tăng trưởng sản lượng của sân bay Long Thành có thể bị trễ 8-9 năm.
Sân bay Long Thành dự kiến vận hành vào năm 2026 (Ảnh: Hoàng Bình).
Từ phân tích nêu trên, ACV ủng hộ kiến nghị của Vietnam Airlines về việc cần lộ trình chuyển đổi hợp lý theo đúng quy hoạch, phù hợp với nguồn lực máy bay và điều kiện khai thác.
Tuy nhiên, ACV đồng thời đề nghị xác lập mốc thời gian cụ thể và định hướng chuyển đổi rõ ràng đối với các nhóm đường bay quốc tế, đặc biệt là Đông Bắc Á và Đông Nam Á, nhằm đảm bảo các mục tiêu đặt ra theo chủ trương đầu tư dự án đã được duyệt.
Đề xuất lộ trình phù hợp và cơ chế hỗ trợ hãng bay
Về lộ trình chuyển đường bay từ Tân Sơn Nhất sang Long Thành, ACV đề xuất thực hiện theo 3 giai đoạn để vừa đạt mục tiêu dự án, vừa duy trì hoạt động ổn định của các hãng bay Việt Nam.
Giai đoạn đầu (từ khi khai trương sân bay đến hết lịch bay mùa đông 2026), sân bay Long Thành sẽ tiếp nhận nhóm đường bay tầm xa, gồm các tuyến quốc tế đường dài đi châu Âu, Mỹ, Australia, châu Phi, Trung Đông, Nam Á và Trung Á.
ACV đề xuất lộ trình giảm dần chuyến bay quốc tế tại sân bay Tân Sơn Nhất (Ảnh minh họa: Ngọc Tân).
Sân bay Tân Sơn Nhất tạm thời khai thác tuyến Đông Bắc Á và Đông Nam Á để tạo điều kiện cho hãng bay nội địa điều chỉnh kế hoạch khai thác và đảm bảo hiệu quả vận hành.
Giai đoạn chuyển tiếp (từ lịch bay mùa Hè năm 2027), hầu hết đường bay quốc tế (bao gồm Đông Bắc Á và Đông Nam Á) được chuyển sang Long Thành, trừ các tuyến quốc tế ngắn (dưới 1.000km).
Nhóm đường bay Đông Bắc Á và Đông Nam Á chiếm hơn 70% sản lượng khách quốc tế từ TPHCM, là nguồn khách quan trọng nhất để hình thành năng lực trung chuyển quốc tế của Long Thành.
Trong khi đó, sân bay Tân Sơn Nhất tiếp tục phục vụ các đường bay quốc tế dưới 1.000km như Lào, Campuchia, Thái Lan, một phần Malaysia...
Giai đoạn hoàn thiện (sau năm 2028), khi sân bay Long Thành đạt sản lượng khai thác quốc tế trên 80% công suất thiết kế, các tuyến quốc tế thường lệ sẽ được chuyển về Long Thành. Sân bay Tân Sơn Nhất sẽ khai thác các chuyến bay nội địa và các chuyến quốc tế không thường lệ.
ACV kiến nghị nhà chức trách nghiên cứu, ban hành các cơ chế ưu đãi cụ thể cho các hãng hàng không khi chuyển sang sân bay Long Thành. Đồng thời, các hãng bay cần chủ động chuẩn bị đội máy bay trung và dài hạn, bao gồm cả phương án thuê ướt hoặc thuê khô, nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi mạng bay.
