TPHCM đề xuất tuyến đường sắt kết nối sân bay Long Thành - Tân Sơn Nhất

UBND TPHCM vừa trình đề xuất lên Chính phủ phương án đường sắt kết nối sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành.

Theo đó, UBND thành phố đưa ra 4 phương án kết nối dựa trên việc sử dụng các tuyến metro khác nhau trong nội đô, với điểm chung là đều kết nối vào tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. 

Trên cơ sở đánh giá các phương án, UBND TPHCM nhận thấy phương án kết nối thông qua tuyến Metro số 2 (Tham Lương - Bến Thành - Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có điều kiện thuận lợi để triển khai sớm nhất.

Đến nay, đoạn Bến Thành - Tham Lương (khoảng 12km) cơ bản hoàn thành giải phóng mặt bằng, dự kiến khởi công cuối năm nay và hoàn thành trước năm 2032. Hành khách từ sân bay Tân Sơn Nhất có thể được chuyển tiếp đến tuyến Metro Bến Thành - Tham Lương tại ga Bà Quẹo.

Đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm (khoảng 6km) cũng có thể triển khai nhanh do thiết kế đi ngầm, thuận lợi trong công tác giải phóng mặt bằng.

Tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có hướng chạy dọc theo hành lang cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây và Vành đai 3 (chủ yếu là đất trống). Trên địa phận tỉnh Đồng Nai, tuyến đi vào dải phân cách trên tỉnh lộ 25B, thuận lợi cho việc giải phóng mặt bằng.

Theo UBND TPHCM, trục đường sắt này có ưu thế kết nối trung tâm thành phố thông qua ga Bến Thành, nơi kết nối các tuyến metro số 1,2,3 và 4.

Do đó, UBND TPHCM đề xuất tập trung đẩy nhanh phương án kết nối sân bay Tân Sơn Nhất với Long Thành thông qua Metro số 2 và tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. 

Trong báo cáo, UBND TPHCM kiến nghị Thủ tướng giao thành phố chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai triển khai các thủ tục cần thiết như điều chỉnh quy hoạch tỉnh, báo cáo HĐND tỉnh để thống nhất cơ quan chủ quản, cơ quan có thẩm quyền của dự án.

Sau khi các quy hoạch liên quan đến tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành được phê duyệt, TPHCM sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, bổ sung tuyến này vào danh mục dự án được hưởng cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 188/2025/QH15 của Quốc hội.

Về hình thức đầu tư, đối với tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, UBND TPHCM kiến nghị được chủ động nghiên cứu phương án đầu tư, làm việc với nhà đầu tư có năng lực tham gia dự án theo phương thức đối tác công tư để triển khai nhanh và hiệu quả.

Theo báo cáo của UBND TPHCM, một số nhà đầu tư đã quan tâm, đề xuất đầu tư các tuyến đường sắt kết nối sân bay Long Thành - Tân Sơn Nhất.

Đơn cử, Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải (Thaco) đề xuất đầu tư theo hình thức đối tác công tư, loại hợp đồng BT đối với liên tuyến Bến Thành - Thủ Thiêm và Thủ Thiêm - Long Thành. UBND TPHCM có chủ trương giao Thaco xúc tiến nghiên cứu và sớm báo cáo kết quả nghiên cứu để triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, Công ty TNHH Tập đoàn xây dựng Thái Bình Dương (Trung Quốc) cũng đề xuất nghiên cứu hướng kết nối 2 sân bay thông qua tuyến Metro số 6 (đoạn từ ga Bà Quẹo đến ga Phú Hữu) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành theo 3 hình thức gồm: Đầu tư công (tổng thầu EPC); hợp đồng BT; hợp đồng chìa khóa trao tay.

TPHCM đã trao đổi, làm việc với nhà đầu tư để xem xét hợp tác, nghiên cứu một số tuyến metro và các dự án hạ tầng giao thông chiến lược của thành phố.

Dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành đã được Bộ Xây dựng lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi với kết quả nghiên cứu sơ bộ là loại hình đường sắt đô thị, chiều dài khoảng 42km (11,8km qua TPHCM và 30,2km qua Đồng Nai). Tuyến này được thiết kế đường đôi, khổ ray 1.435mm, tốc độ thiết kế 120km/h và gồm 20 ga (16 ga trên cao và 4 ga ngầm).

Căn cứ kết quả dự báo nhu cầu vận tải hành khách giờ cao điểm và nhu cầu trung chuyển hành khách giữa 2 sân bay, UBND TPHCM nhận định thời điểm thích hợp nhất để đầu tư tuyến đường sắt kết nối trực tiếp 2 sân bay là sau năm 2040.

Do đó, việc đầu tư tuyến Thủ Thiêm - Long Thành hiện nay cần được xem xét thông qua kết hợp vận tải của mạng lưới giao thông đô thị, phát triển đô thị theo mô hình TOD dọc tuyến, tăng nhu cầu đi lại và tăng hiệu quả đầu tư.