Vì sao MiG-31K và Kinzhal của Nga khiến phương Tây "thèm muốn"?

Tên lửa đạn đạo siêu vượt âm Kh-47M2 Kinzhal lần đầu tiên được Nga công bố vào năm 2018, gây ấn tượng mạnh với khả năng đạt tốc độ Mach 10 (gấp 10 lần tốc độ âm thanh). Hiện tại, Kinzhal được xem là vũ khí siêu vượt âm phóng từ trên không "độc nhất vô nhị" trên thế giới.

Các chuyên gia quân sự nhận định, Kh-47M2 được phát triển dựa trên nền tảng tên lửa khí động 9M723-1 của hệ thống tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander.

Cả hai loại tên lửa này đều có nguyên lý hoạt động tương tự: sau khi phóng, chúng leo lên độ cao hàng chục km để tận dụng thế năng, tăng tốc độ tới 2.500km/h. Điểm khác biệt chính là nó sử dụng tiêm kích hạng nặng MiG-31K làm bệ phóng, tạo thế năng ban đầu trong quá trình phóng.

Kinzhal không chỉ tàng hình nhờ tốc độ siêu vượt âm tạo ra "kén plasma" trung hòa điện, vô hiệu hóa radar, mà còn mang theo nhiều mồi bẫy, gây khó khăn cho việc phát hiện. Yếu tố duy nhất khiến tên lửa bộc lộ là ma sát với không khí đậm đặc ở tầng thấp, khiến lớp vỏ bay hơi và phát sáng như sao băng. Tuy nhiên, với tốc độ siêu vượt âm, việc phát hiện và đối phó trong vài phút cuối cùng là gần như không thể.

Bản thân máy bay MiG-31K cũng được cải tiến đáng kể để phù hợp với nhiệm vụ đặc biệt này. Vốn là tiêm kích đánh chặn tầm xa ở độ cao lớn, thiết kế của MiG-31 rất phù hợp làm "bệ phóng" cho vũ khí siêu vượt âm, hạn chế tác động tiêu cực của lực cản không khí ở độ cao thấp.

Nhờ khả năng mang tải lớn, bay ở độ cao tới 10km, MiG-31K tạo thế năng đáng kể và đặc biệt là gây khó khăn trong việc xác định vị trí phóng và mục tiêu của Kinzhal.

Các hình ảnh rò rỉ gần đây cho thấy khoang lái của MiG-31K đã được hoán cải với màn hình HUD thế hệ mới tương tự Su-35, vốn được thiết kế cho khả năng đa nhiệm. Điều này cho thấy phiên bản MiG-31K có thể cắt bớt khả năng tác chiến đánh chặn tầm xa để tập trung vào vai trò bệ phóng trên không, hoạt động xa tiền tuyến và ngoài ô phòng không của đối phương.

Kết quả thực chiến của Kinzhal

Thực tế xung đột tại Ukraine đã chứng minh Kh-47M2 là một mục tiêu rất khó đánh chặn đối với hệ thống tên lửa phòng không, cho dù đó là hệ thống được thiết kế chuyên biệt cho nhiệm vụ phòng thủ tên lửa.

Việc Kinzhal khó bị bắn hạ là do các yếu tố kỹ thuật. Hệ thống radar của các hệ thống phòng không nhìn chung chỉ hoạt động hiệu quả với các mục tiêu có tốc độ không quá Mach 3.

Trong khi đó, Kinzhal bay với tốc độ Mach 10, rất khó bị phát hiện và nhận tín hiệu phản hồi. Hơn nữa, Kinzhal bay theo quỹ đạo gần như đạn đạo, liên tục cơ động, khiến việc khóa mục tiêu bằng radar và ngăn chặn theo phương pháp đạn đạo truyền thống là bất khả thi, kể cả phương pháp tích hợp trí tuệ nhân tạo vào vũ khí phòng không.

Phương Tây được lợi gì nếu có bộ đôi "sát thủ" của Nga?

Trước hiệu quả của "bộ đôi" MiG-31K và Kinzhal thể hiện trong thực chiến, tình báo nước ngoài đang tìm mọi cách để sở hữu loại vũ khí đặc biệt này của Nga. Mục đích không chỉ để nghiên cứu phương án đối phó mà còn để tạo ra loại vũ khí tương tự.

Chuyên gia Dmitry Kornev - biên tập viên trang phân tích quân sự Militaryrussia - cho biết, các nước phương Tây cần nghiên cứu chi tiết Kinzhal để hiểu rõ cách thức hoạt động của hệ thống dẫn đường và phát triển biện pháp đối phó.

"Bản thân tên lửa cũng rất đáng quan tâm: Thân, vật liệu và động cơ. Họ cũng quan tâm đến hệ thống dẫn đường, định vị vệ tinh và hệ thống dẫn đường quán tính", ông Kornev nhận định.

Chuyên gia quân sự Yuri Lyamin bổ sung rằng, hệ thống liên lạc và mã hóa bí mật mà MiG-31 sử dụng cũng có thể khiến phương Tây quan tâm. Việc sở hữu vũ khí siêu vượt âm của Nga sẽ giúp rút ngắn đáng kể thời gian phát triển loại vũ khí có tính năng tương tự.