Chiến đấu cơ chủ lực của NATO "hít khói" MiG-31 Nga

MiG-31 Nga hồi sinh mạnh mẽ, chiến đấu cơ NATO "hít khói"

Theo hãng tin Mỹ CNN, 3 máy bay tiêm kích MiG-31 (phiên bản nâng cấp MiG-31BM) của Nga bất ngờ tiến vào gần không phận Estonia và bay qua Vịnh Phần Lan. Chúng được cho là cũng bay ở độ cao cực thấp trên một giàn khoan dầu Ba Lan ở Biển Baltic, cách bờ khoảng 70km, áp sát vùng an ninh đặc biệt của NATO.

Việc MiG-31 xuất hiện đột ngột gần khu vực an ninh đặc biệt dường như đã làm gia tăng căng thẳng đang gia tăng ở Đông Âu.

Sau khi chiến đấu cơ Nga xuất hiện, NATO ngay lập tức báo động, kích hoạt hệ thống Eastern Sentinel, một lực lượng hỗn hợp gồm máy bay chiến đấu và tàu khu trục phòng không ở vùng phòng thủ giữa Bắc Cực và Biển Đen, có nhiệm vụ đánh chặn UAV tầm xa, máy bay và tên lửa tiềm tàng của Nga.

Theo đó, Không quân NATO đã điều động 3 loại tiêm kích tới ngăn chặn: chiến đấu cơ tàng hình F-35A của Không quân Italy, cũng như 2 loại tiêm kích thế hệ 4, gồm JAS-39C Gripen của Không quân Thụy Điển và Typhoon của Không quân Đức.

Tuy  nhiên, máy bay chiến đấu NATO, dù xuất kích khẩn cấp, chúng cũng không thể tìm thấy dấu vết và hoàn toàn không thể đuổi kịp những tiêm kích hạng nặng của Nga, bởi MiG-31, như những "bóng ma", có thể dễ dàng vọt lên Mach 2 (tốc độ âm thanh) và khiến đối thủ chỉ còn biết "hít khói" theo đúng nghĩa đen.

Mặc dù MiG-31 đã ngừng sản xuất từ năm 1994 nhưng trong những năm gần đây những chiếc máy bay chiến đấu cũ này lại được mọi người chú ý. Có nhiều lý do đằng sau quyết định của Nga khi tái khởi động dây chuyền sản xuất.

Trước hết, thân máy bay được làm bằng hợp kim titan nên tuổi thọ theo lý thuyết của nó là không giới hạn, đảm bảo cơ bản cho khả năng tiếp tục hoạt động.

Quan trọng hơn, nó không chỉ là máy bay chiến đấu lớn nhất thế giới mà còn là một trong những máy bay nhanh nhất. Tốc độ tối đa của nó có thể đạt Mach 2,83 (3.000km/h), vượt xa nhiều máy bay thế hệ thứ năm hiện đại, chẳng hạn như F-22 của quân đội Mỹ, khi tốc độ tối đa là Mach 2,25.

MiG-31 trở thành phương tiện lý tưởng để mang tên lửa siêu thanh Kinzhal (Dagger) mới nhất của Nga và gần đây nhất có thể còn "cõng" cả bom lượn có điều khiển FAB-3000 trọng lượng đến 3 tấn.

Để nâng cao hiệu suất của tên lửa siêu thanh Kinzhal hay bom lượn FAB-3000, bản thân phương tiện mang vũ khí cần phải có đủ tốc độ ban đầu. MiG-31 rõ ràng là rất phù hợp do có tốc độ cao và kích thước lớn.

Quân đội Nga thông báo sẽ đưa vào biên chế hơn 130 chiếc MiG-31 được trang bị đặc biệt tên lửa Kinzhal và lô đầu tiên đã chính thức được bàn giao. Phiên bản cải tiến này của MiG-31 không chỉ nâng cao hiệu suất hoạt động, mà còn thể hiện khả năng chiến đấu mạnh mẽ trong cuộc xung đột Nga - Ukraine.

Quân đội Nga đã sử dụng tên lửa Kinzhal, được phóng đi từ máy bay chiến đấu MiG-31K, phá hủy thành công hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot được quân đội Mỹ hỗ trợ ở Ukraine, chứng tỏ vị thế quan trọng của nước này trong chiến tranh hiện đại.

Ưu điểm độc đáo của MiG-31 không chỉ nằm ở kích thước và tốc độ mà còn ở tính linh hoạt và khả năng thích ứng. Là máy bay đánh chặn tầm cao, tốc độ lớn, phiên bản tiêm kích có thể bao phủ không phận rộng trong thời gian ngắn và có khả năng tấn công tốt.

Động cơ mạnh mẽ và hệ thống điện tử hàng không tiên tiến vừa được Nga nâng cấp, giúp nó thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, bao gồm đánh chặn trên không, tuần tra và tấn công các mục tiêu mặt đất.

Thiết kế của MiG-31 cũng tính đến nhu cầu phát triển trong tương lai. Thân máy bay rộng và lực đẩy mạnh mẽ của nó cung cấp đủ không gian và khả năng gắn nhiều hệ thống vũ khí và cảm biến tiên tiến. Với sự tiến bộ của công nghệ, MiG-31 có thể tiếp tục duy trì vị trí quan trọng của mình trong Lực lượng Không quân Nga thông qua việc hiện đại hóa và nâng cấp.

Quay trở lại, cuộc đọ sức với không quân NATO, ở độ cao thấp, phiên bản tiêm kích đánh chặn MiG-31BM có tốc độ tối đa gấp 1,23 lần tốc độ âm thanh, đạt 2,83 Mach ở độ cao lớn và có thể bay hành trình nhanh gấp 2 lần tốc độ âm thanh. Chúng phù hợp với các quốc gia có diện tích lãnh thổ rộng lớn, áp lực phòng không cao và yêu cầu tốc độ đánh chặn cao.

Tốc độ bay tối đa của máy bay chiến đấu tàng hình F-35A của Mỹ chỉ là 1,6 Mach còn với JAS-39 và Typhoon là 2 Mach, nhưng đó chỉ là tốc độ nhất thời trong thời gian ngắn và không được khuyến khích sử dụng.

Với lợi thế về tốc độ, MiG-31 có thể thực hiện các cuộc tập kích tốc độ cao vào lực lượng không quân NATO. Chỉ cần máy bay cảnh báo sớm và radar phòng không Nga có thể phát hiện đường bay của máy bay NATO trước, máy bay chiến đấu MiG-31 có thể nhận lệnh xuất kích, nhanh chóng tiếp cận chiến trường và chiếm giữ độ cao thuận lợi, thực hiện chiến thuật không chiến hiện đại “phát hiện trước, phóng tên lửa nhanh và thoát ly sớm”.

Khi được dẫn đường từ mặt đất, phi công vận hành vũ khí của MiG-31 có thể nhanh chóng phóng tên lửa không đối không tầm xa R-37M tấn công trước, rồi nhanh chóng rút lui khỏi chiến trường, không cho đối phương kịp thời phản ứng và bắn trả.

Ba chiến đấu cơ chủ lực của NATO gặp khó khi đối đầu MiG-31?

Radar trên MiG-31 có tầm phát hiện tới 320km, tạo ra lợi thế lớn hơn so với các máy bay chiến đấu không tàng hình của NATO gồm Typhoon và Rafale (đều có cự ly trinh sát hơn 200km) và JAS (160km) của NATO. Khi kết hợp với cự ly diệt mục tiêu 300km của tên lửa không đối không tầm xa R-37M, chiến đấu cơ Nga có thể tham gia không chiến ngoài tầm nhìn ở cự ly tới 300km.

MiG-31 có thể phối hợp với radar chống tàng hình sóng mét quy mô lớn trên mặt đất, sử dụng lợi thế về tốc độ để đột kích chớp nhoáng, đánh chặn máy bay chiến đấu tàng hình NATO.

Máy bay chiến đấu MiG-31, tên lửa phòng không S-400, radar chống tàng hình, đường truyền dữ liệu và Trung tâm Thông tin Chỉ huy Liên hợp đã tạo thành một hệ thống tác chiến phối hợp chung của hệ thống phòng không quốc gia Nga.

Nhờ vào radar mảng pha thụ động thế hệ mới và tên lửa không đối không R-37M, MiG-31 có thể thực hiện tấn công trực diện tốc độ cao.

Kích thước công kềnh, việc bảo trì phức tạp và chi phí vận hành lớn của MiG-31 không phải là vấn đề lớn đối với Không quân - Vũ trụ Nga. Họ có đội ngũ nhân viên kỹ thuật mặt đất hùng hậu, và quân đội Nga không kỳ vọng MiG-31 sẽ làm các nhiệm vụ tấn công mặt đất hay ném bom hầm trú ẩn.

Trong thời đại của radar mảng pha kỹ thuật số tối tân hiệu suất cao  và tên lửa không đối không tầm xa hoặc siêu xa, máy bay chiến đấu MiG-31, với tầm chiến đấu 1.500km, tốc độ 2 Mach, hệ thống radar đồ sộ và mang tải trọng lớn, rõ ràng có thể làm được rất nhiều điều. Thậm chí chiến đấu cơ tàng hình F-35A cũng phải "hít khói".