Ukraine giải thích lý do Gripen Thụy Điển tối ưu hơn "tia chớp" F-35 Mỹ

Các tiêm kích Gripen của Thụy Điển là lựa chọn tối ưu cho Ukraine, vì ở một số khía cạnh, chúng còn vượt trội hơn cả F-35 của Mỹ. Ukraine từ lâu đã cân nhắc sử dụng loại máy bay của Thụy Điển này cho nhu cầu của mình, theo ông Yurii Ihnat, trưởng bộ phận truyền thông của Không quân Ukraine, phát biểu trong một buổi truyền hình trực tiếp toàn quốc.

“Gripen đã được đưa vào tầm nhìn phát triển đến năm 2035 của chúng tôi; ngay từ những năm 2000, ban lãnh đạo quân đội đã hiểu điều đó. Đây là một quá trình rất phức tạp, và chúng tôi đã rút ngắn nó”, ông nói.

Theo ông Ihnat, các phi công Ukraine đã làm chủ Gripen. Họ đã đến Thụy Điển để tiến hành các chuyến bay làm quen với loại tiêm kích này.

Hơn nữa, loại máy bay này phù hợp với Ukraine không chỉ về mặt huấn luyện phi công mà còn về mặt kinh tế và chiến thuật. Về khía cạnh kinh tế, bản thân máy bay khá rẻ so với các mẫu của Mỹ và chi phí bảo dưỡng cũng thấp.

“Đây là một trong những mẫu rẻ nhất. Nó không quá đắt, đặc biệt là về chi phí bảo trì. Có một chỉ số được gọi là giờ bay. Một giờ bay của Gripen tốn bao nhiêu so với F-35? Sự khác biệt là gấp nhiều lần”, ông Ihnat nói.

Về mặt chiến thuật, Gripen phù hợp vì có thể hoạt động từ các đường băng dã chiến được chuẩn bị ở Ukraine. Loại máy bay này có thể cất hạ cánh không chỉ trên đường băng lát nhựa mà cả trên đường đất.

“Hôm nay chúng tôi có hàng chục sân bay trên khắp đất nước được dùng làm điểm phân tán: Đường băng đất, các đoạn cao tốc nơi máy bay có thể hạ cánh, tiếp nhiên liệu, nạp vũ khí, rồi tiếp tục đi tác chiến. Loại máy bay này, với bánh lớn và càng đáp cao, sẽ giúp chúng tôi xây dựng một lực lượng không quân linh hoạt, vừa để phòng không, vừa để tập kích mục tiêu mặt đất”, ông Ihnat kết luận.

Ngày 22/10, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo rằng Thụy Điển sẽ bán cho Ukraine 120-150 tiêm kích hiện đại Saab JAS 39 Gripen E. Đây là một hợp đồng dài hạn, vì việc sản xuất mẫu này mới chỉ bắt đầu, và theo Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson, những đợt bàn giao đầu tiên có thể diễn ra trong 3 năm nữa.

Theo ông Zelenskyy, Ukraine lựa chọn Gripen vì các tiêm kích của Thụy Điển thuộc nhóm tốt nhất thế giới. Ngoài ra, máy bay này cũng rất phù hợp với cấu trúc và định hướng phát triển của Không quân Ukraine.

Thụy Điển đã bắt đầu huấn luyện phi công Ukraine lái Gripen từ năm 2023. Năm sau đó, quốc hội Thụy Điển phê chuẩn việc chuyển giao Gripen cho Ukraine; tuy nhiên, đến tháng 5/2024, các nước phương Tây dường như đã yêu cầu Stockholm “tạm hoãn” quá trình này. Khi đó, trọng tâm chính vẫn là việc đưa tiêm kích F-16 do Mỹ sản xuất vào biên chế của không quân Ukraine.

JAS 39 Gripen là tiêm kích đa năng thế hệ thứ tư của Thụy Điển do Saab phát triển. Gần 250 chiếc đã được sản xuất, với chi phí dao động từ 30 triệu đến 60 triệu USD tùy theo phiên bản.

Tiêm kích này có thiết kế khí động học kiểu cánh vịt: Các bề mặt điều khiển phía trước tạo lực nâng ở mọi tốc độ, trong khi cánh tam giác bù lại lực nâng âm khi bay ở vận tốc siêu âm. Thiết kế này mang lại khả năng cơ động cao, độ ổn định khi bay siêu âm, cùng hiệu suất cất hạ cánh vượt trội.

Động cơ phản lực cánh quạt kép mạnh mẽ với tỷ lệ luồng phụ cao cho phép đạt tốc độ tối đa 2.130km/h và tăng tốc cất cánh trong 18 giây. Ban đầu, Gripen chỉ có bộ vũ khí giới hạn, nhưng sau này đã được tích hợp khả năng sử dụng hầu hết các loại vũ khí không đối đất và không đối hải của châu Âu và Mỹ, gồm bom, rocket không điều khiển và tên lửa dẫn đường chính xác.