Thụy Sĩ tìm cách đàm phán thương vụ F-35 với Mỹ, cảnh báo cắt giảm đặt hàng
(Dân trí) - Thụy Sĩ cho biết nước này có thể sẽ cắt giảm đơn đặt hàng tiêm kích F-35 do Mỹ sản xuất sau khi không đạt được thỏa thuận cố định giá trong các cuộc đàm phán với Nhà Trắng.

Máy bay F-35 (Ảnh: Không quân Mỹ).
Bộ Quốc phòng Thụy Sĩ cho biết các nỗ lực đàm phán để chốt giá cố định cho F-35A do Lockheed Martin sản xuất chưa thành công, khiến chi phí dự kiến tăng rất lớn.
Bộ trưởng Quốc phòng Martin Pfister phát biểu rằng nước này có thể đặt mua số lượng F-35 ít hơn so với ban đầu. Các phương án khác gồm xin quốc hội phê duyệt khoản vay bổ sung hoặc trừ chi phí vận hành vào giá mua.
Thụy Sĩ đã ký hợp đồng mua 36 F-35A vào năm 2022, dự kiến bàn giao từ năm 2027 đến 2030. Tuy nhiên, ông Pfister cho biết cần xem xét lại liệu con số này có thực sự cần thiết. Chính phủ Thụy Sĩ khẳng định dù đàm phán chưa thành công, họ vẫn cam kết mua F-35A vì “lợi thế công nghệ vượt trội so với các máy bay khác” và khả năng “bảo vệ Thụy Sĩ trước các mối đe dọa từ trên không”.
Ông Pfister nhấn mạnh nếu không tiếp tục mua F-35, Thụy Sĩ sẽ không có năng lực phòng không cần thiết vào đầu thập niên 2030.
Trước đó, trong đàm phán, Mỹ đã từ bỏ cơ chế giá cố định. Ban đầu, Thụy Sĩ muốn giá mua là cố định của lô F-35 ở mức 7,2 tỷ USD. Tuy nhiên, trong bối cảnh không chốt giá, chi phí sẽ biến động do lạm phát và thuế quan, khiến không thể xác định tổng kinh phí. Chi phí bổ sung có thể vượt 1,6 tỷ USD, mức tăng rất lớn.
Các cuộc đàm phán diễn ra với quan chức cấp cao Nhà Trắng, bao gồm trao đổi giữa ông Pfister và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth. Kết quả là phía Mỹ “không sẵn sàng thay đổi lập trường”. Bộ Quốc phòng Thụy Sĩ được yêu cầu trình các phương án khác trước cuối tháng 11, đồng thời “xem xét lại liệu yêu cầu phòng không hiện tại có còn phù hợp với các tiêu chí đánh giá F-35A ban đầu hay không”.
Thụy Sĩ là quốc gia trung lập, không phải thành viên NATO nhưng được coi là đối tác và đã tăng cường hợp tác với liên minh này kể từ khi xung đột ở Ukraine xảy ra.
Trong khi Thụy Sĩ vẫn cam kết với F-35, một số đồng minh Mỹ không còn chắc chắn. Tuần trước, Tây Ban Nha tuyên bố sẽ không mua F-35 mà tập trung vào máy bay chiến đấu châu Âu.
F-35 được đánh giá là tiêm kích thế hệ 5 hàng đầu, có ưu thế lớn khi được sử dụng rộng rãi trong khối liên minh, giúp các lực lượng dễ phối hợp tác chiến. Chính phủ Thụy Sĩ cũng coi đây là một lý do quan trọng để tiếp tục theo đuổi thương vụ.