Nội bộ Ukraine băn khoăn khi ông Zelensky công bố kế hoạch chiến thắng Nga

Vào ngày 16/10, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã trình bày kế hoạch chiến thắng Nga của Ukraine trước quốc hội nước này, Verkhovna Rada.

Kế hoạch được công bố gồm 5 điểm với 3 phụ lục được phân loại là không được tiết lộ. Ông Zelensky cho biết kế hoạch đã được chia sẻ với các đồng minh phương Tây đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp vũ khí cho Ukraine.

Nội dung của kế hoạch gồm những phần như sau.

Điểm 1: Các nước phương Tây nên mời Ukraine gia nhập NATO ngay lập tức. Điều này sẽ chứng minh ý định rõ ràng là đưa Ukraine vào hệ thống an ninh phương Tây. Theo ông Zelensky, đây cũng là dấu hiệu cho thấy lòng dũng cảm và quyết tâm của phương Tây.

Điểm 2: Tăng cường năng lực phòng thủ của Ukraine bằng cách cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine và cho phép sử dụng chúng chống lại các mục tiêu sâu bên trong nước Nga. Một phụ lục bí mật được đính kèm vào điều khoản này đã được chia sẻ với các đồng minh.

Điểm 3 về biện pháp răn đe. Ông Zelensky kêu gọi các nước phương Tây triển khai lực lượng quân sự phi hạt nhân ở Ukraine sau chiến sự để ngăn chặn Nga tiếp tục tấn công. Điểm này cũng bao gồm một phụ lục bí mật được cung cấp cho các nhà lãnh đạo của Mỹ, Anh và Italy.

Điểm 4 nói về các biện pháp kinh tế. Ông Zelensky lưu ý rằng Ukraine có các mỏ khoáng sản và doanh nghiệp lớn có thể rơi vào tay Nga nếu Ukraine bị đánh bại, vì vậy ông đề xuất thiết lập các thỏa thuận kinh tế với các cường quốc phương Tây để bảo vệ các nguồn tài nguyên này.

Điểm 5 về an ninh. Sau chiến sự, lực lượng của Ukraine sẽ có kinh nghiệm sâu rộng về việc sử dụng vũ khí phương Tây trong một cuộc xung đột toàn diện. Ông Zelensky đề xuất rằng Lực lượng vũ trang Ukraine có thể thay thế lực lượng Mỹ ở châu Âu sau cuộc chiến.

Ông Zelensky cho rằng Ukraine sẽ không phải là mục tiêu duy nhất của Nga ở châu Âu nếu Moscow giành chiến thắng, điều mà Moscow nhiều lần bác bỏ trước đó.

Những băn khoăn

Sau khi nội dung của bản kế hoạch chiến thắng được công bố, nhiều ý kiến trong nội bộ Ukraine đã tỏ ra băn khoăn.

Phản ứng ban đầu từ các chính trị gia Ukraine là bất ngờ vì kế hoạch chiến thắng này về cơ bản là một tập hợp các đề xuất, yêu cầu hướng đến các đồng minh phương Tây thay vì các bước mà Ukraine có thể tự chủ động thực hiện.

Một sĩ quan quân đội ẩn danh bình luận với Kyiv Post: "Nếu ai đó ở phương Tây nói không thì sao? Đúng, phương Tây có lợi nhất khi giúp Ukraine nhưng nếu họ không thể hoặc vì lý do chính trị nội bộ, họ không muốn thì sao? Vậy thì Ukraine sẽ làm thế nào?".

Chính trị gia đối lập Oleksiy Goncharenko, từ Đảng Đoàn kết châu Âu đã nêu ra câu hỏi thứ 2: "Chúng ta đã chuyển hầu hết trách nhiệm sang các đối tác của mình. Nhưng chúng ta đang đặt ra những yêu cầu gì cho chính mình? Mục đích của việc chống tham nhũng, củng cố các thể chế dân chủ là gì? Chúng ta đang đòi hỏi rất nhiều từ các đối tác của mình, nhưng vai trò của chúng ta trong việc này là gì?", ông thắc mắc.

Theo ông, bản kế hoạch này bao gồm những từ ngữ chung chung và "xa rời thực tế".

Một số nhà lập pháp khác cho rằng kế hoạch của ông Zelensky quá mơ hồ và phụ thuộc quá nhiều vào các đối tác quốc tế trong khi bỏ qua các vấn đề trong nước, chẳng hạn như cải cách dân chủ và chống tham nhũng mà họ cho là chìa khóa thành công của Ukraine và yếu tố quan trọng trong việc đạt được tư cách thành viên NATO.

Theo chuyên gia chính trị Yulia Zabelina, kế hoạch của ông Zelensky có thể sẽ không được lòng cả đảng Dân chủ và Cộng hòa ở Mỹ. Bà cho biết, kế hoạch thiếu đi sự cụ thể cần có và dồn trách nhiệm cho phương Tây.

Mặt khác, kế hoạch này dường như cho thấy Ukraine sẽ tiếp tục một cuộc chiến kéo dài với Nga, thay vì sớm khép lại xung đột như điều Mỹ muốn ưu tiên thực hiện. 

"Họ (2 đảng của Mỹ) cũng sẽ thắc mắc vì sao Ukraine muốn có thêm vũ khí mà không tự xử lý các vấn đề nội bộ như huy động tân binh, cải thiện tinh thần chiến đấu…", bà nhận xét.

Tuy nhiên, kế hoạch cũng nhận được những lời khen từ đảng cầm quyền Đầy tớ của Nhân dân của ông Zelensky. Họ cho rằng đây là văn bản chi tiết cung cấp cho các đối tác của Ukraine chiến lược nhằm củng cố lẫn nhau.  

"Nếu không có chiến thắng của chúng ta, nếu không có nền hòa bình thực sự và công bằng cho Ukraine, thế giới sẽ không thể cảm thấy an toàn", nghị sĩ David Arakhamia nhận định.