Những giả thuyết nguyên nhân vụ cháy thảm khốc ở Hong Kong

Trong khi các lực lượng Hong Kong đang ráo riết vào cuộc điều tra vụ cháy chung cư, hàng loạt giả thuyết về nguyên nhân của một trong những vụ hỏa hoạn nghiêm trọng nhất tại Hong Kong trong nhiều thập niên qua đã được đưa ra.

Giới chức cho biết họ sẽ điều tra nguyên nhân vụ cháy mức độ 5 - cấp cao nhất về mức đe dọa. Theo con số thống kê mới nhất, vụ cháy cụm chung cư Wang Fuk Court thuộc quận Đại bộ ở Hong Kong hôm 26/11 đã khiến ít nhất 55 người chết, 45 người trong tình trạng nguy kịch và 279 người mất tích. 

Ngọn lửa bùng lên từ hệ thống giàn giáo bằng tre bên ngoài một tòa nhà ở Wang Fuk Court vào chiều 26/11, sau đó lan sang các tòa còn lại trong cụm chung cư 8 tòa. Đây vốn là khu nhà gồm 8 tòa nhà cao 31 tầng với 2.000 căn hộ và là nơi sinh sống của hàng nghìn người.

Thời điểm xảy ra hỏa hoạn, các tòa chung cư đang trải qua quá trình cải tạo nên được bao phủ bởi hệ thống giàn giáo tre và những tấm lưới an toàn.

Giới chức Hong Kong chưa công bố nguyên nhân dẫn đến vụ cháy, nhưng các chuyên gia và người dân cho rằng có thể thảm kịch này là sự kết hợp của nhiều yếu tố.

Nhiều nghi ngờ đổ dồn vào khả năng chống cháy của giàn giáo tre, gió mạnh tại thời điểm cháy và hành vi hút thuốc vô trách nhiệm của công nhân đang tiến hành cải tạo quy mô lớn khu nhà ở Tai Po, bao gồm 8 tòa nhà 31 tầng. Tại thời điểm đó, toàn bộ cụm chung cư được bao phủ bằng giàn giáo và lưới an toàn, vì đang trong đợt cải tạo quy mô lớn được tiến hành từ tháng 7/2024.

Gary Au Gar-hoe, người phát ngôn bộ phận kỹ thuật phòng cháy chữa cháy thuộc Viện Kỹ sư Hong Kong, giải thích rằng các giàn giáo tre có thể bắt lửa ngay cả khi lưới an toàn được phủ vật liệu chống cháy, trong khi nhiệt bức xạ từ ngọn lửa cũng có thể khiến các tòa nhà lân cận bốc cháy.

Ông Au cho biết, hướng dẫn của Sở Xây dựng Hong Kong yêu cầu phủ một lớp hóa chất làm chậm tốc độ cháy lên lưới bao quanh giàn giáo tre. Lớp phủ này sẽ cháy xém khi gặp lửa và khiến ngọn lửa dần bị tắt. Tuy nhiên, trong trường hợp đám cháy quá lớn, vật liệu này vẫn bị thiêu rụi.

"Giàn giáo chỉ có khả năng chống cháy nhất định và không phải là vật liệu không thể cháy", ông nhấn mạnh.

Ông Au còn cho biết thêm nhiệt bức xạ từ đám cháy đóng vai trò lớn trong việc khiến lửa lan nhanh. 

Theo ông, nếu đám cháy lớn lan sang tòa đối diện, nơi có những vật liệu dễ bắt lửa như giấy báo, gỗ và sơn, nó sẽ gây ra mức độ hỏa hoạn như hiện nay. “Nó giống như đặt trong lò nướng. Nhiệt phủ lên toàn bộ bề mặt tường ngoài, khiến đồ đạc trong nhà bén lửa”, kỹ sư Au nói thêm.

Ông cho hay, đám cháy lớn và thiệt hại như thế này còn cho thấy nguyên nhân có thể là do thiếu sót ở một hoặc nhiều khâu khác, như vật liệu an toàn được sử dụng trong giàn giáo, công tác quản lý cháy nổ khi thi công và ý thức của công nhân.

Vụ cháy bắt đầu trước 15h, được nâng mức cảnh báo lên số 4 lúc 15h34 và cuối cùng tăng lên mức 5 vào 18h22. Theo kỹ sư Au, đám cháy bùng phát từ giàn giáo ở tầng thấp của một trong các tòa nhà, sau đó lan lên tầng cao hơn và tấn công những khu dân cư bên trong.

Cũng theo kỹ sư này, ngoài giàn giáo, bên trong tòa nhà còn có các mảnh vụn giấy báo và vật dụng dễ cháy. Và khi những vật dụng này bắt lửa, toàn bộ đám cháy sẽ bùng lên dữ dội. “Lửa cháy lan lên trên, bén vào lưới, rồi cháy thẳng vào các căn hộ”, ông nói.

Ngoài ra, gió mạnh trong ngày 26/11 cũng càng khiến đám cháy lan rộng, khi thổi các tàn lửa sang những tòa nhà lân cận. Hình ảnh hiện trường cho thấy mảnh vỡ đang cháy rơi từ tầng cao xuống đất, một số còn bị gió thổi bay sang giàn giáo của những tòa gần đó.

Trong khi nguyên nhân chính thức vẫn chưa được xác định, nhiều cư dân cho biết đã thấy công nhân hút thuốc tại công trường.

Một người dân địa phương có tên Kenny Tam cho biết, một số cư dân đã than phiền về chất lượng thi công và tình trạng công nhân hút thuốc trong thời gian tiến hành công việc cải tạo ở đây. 

Ông Kwong Pui-lun, cựu Chủ tịch tập đoàn sở hữu cụm chung cư Wang Fuk Court và là cư dân nội khu, cũng từng phàn nàn về vấn đề này. "Tôi luôn thấy công nhân hút thuốc và vứt tàn thuốc khắp nơi", ông cho biết. “Tôi lo điều đó có thể gây cháy”.