Nghi vấn Nga biết cách bắt bài "vũ khí" tỷ phú Elon Musk cấp cho Ukraine

Financial Times ngày 7/10 dẫn nguồn tin ẩn danh trong chính phủ Ukraine đưa tin, các quân nhân nước này đang gặp khó khăn khi dịch vụ internet vệ tinh của Starlink bị mất tín hiệu trong các khu vực mà Kiev mới giành lại từ lực lượng Nga gần đây.

Một số nguồn tin nói rằng, vấn đề có thể là do công ty SpaceX của tỷ phủ Musk đã chặn sóng ở các khu vực nói trên để đảm bảo binh lính Nga không thể sử dụng công nghệ Starlink. Tuy nhiên, truyền thông Nga lại có cách giải thích khác, khi cho rằng quân đội nước này đã quyết định sử dụng hệ thống gây nhiễu điện tử liên lạc vệ tinh Tirada-2S để bắt bài Starlink.

Không có nhiều thông tin công khai về Tirada-2S. Eurasian Times nói rằng, nó đã được phát triển từ năm 2001, khi Nga muốn sở hữu một hệ thống có thể chặn kết nối vệ tinh với các thiết bị đầu cuối và bộ thu phát trên máy bay.

Các chuyên gia tin rằng, Tirada có 2 biến thể: Hệ thống cố định và thiết bị di động trên khung gầm có bánh xe. Nga từng giới thiệu hệ thống này tại Triển lãm Hàng không Quốc tế MAKS-2013, nhưng từ đó tới nay các thông tin tương đối mơ hồ.

Viện Nghiên cứu Trung ương 46 của Bộ Quốc phòng Liên bang Nga là bên phát triển Tirada-2. Tới năm 2018, Nga đã đặt hàng Nhà máy thiết bị vô tuyến Vladimir cung cấp các tổ hợp Tirada-2S.

Phiên bản tiền nhiệm của Tirada-2S là Tirada-1D - hệ thống do Nga phát triển từ thời Liên Xô. Tuy nhiên, Tirada-2S khác biệt hoàn toàn với Tirada-1D.

Tirada-2S được trang bị công nghệ định vị hướng chuyên biệt để giúp nó tự định vị trên bầu trời sau khi xử lý dữ liệu đến nhằm xác định hệ thống liên lạc của đối phương. Thiết bị này có thể xác định khu vực mà tín hiệu vệ tinh hoạt động rồi gây nhiễu cho bộ thu phát của vệ tinh. Nó không gây tác động phá hủy, nhưng tạo ra một lớp màn dày phủ lên tín hiệu của vệ tinh đối thủ nhằm cắt đứt thông tin liên lạc.

Một quan chức chính phủ Ukraine nói với Financial Times rằng, việc lực lượng Kiev bị đứt tín hiệu với Starlink đã gây ra tình trạng gián đoạn thông tin liên lạc nghiêm trọng. Một nguồn tin khác cho biết, việc thiếu kết nối internet dẫn đến sự gia tăng số lượng cuộc gọi khẩn từ quân đội đến đường dây hỗ trợ.

SpaceX chưa lên tiếng về thông tin hệ thống bị gián đoạn. Trong khi đó, tỷ phú Musk cho hay những tin tức trên chiến trường là tin mật.

Hồi tháng 6, SpaceX cho biết họ đã chuyển 15.000 thiết bị Starlink cho Ukraine từ cuối tháng 2. Thiết bị này cho phép quân đội Ukraine sở hữu một hệ thống thông tin đáng tin cậy và mạnh mẽ. Quân nhân Ukraine sử dụng các hệ thống này để phối hợp các nhiệm vụ phản công hoặc yêu cầu hỗ trợ pháo binh. Trong khi đó, dân thường Ukraine dùng Starlink để giữ liên lạc với thân nhân ở trong và ngoài nước.

Sự đóng góp của ông Musk là quan trọng vì trong tác chiến hiện đại, với các đối thủ mạnh hơn, việc có một mạng lưới vệ tinh thông tin liên lạc mạnh mẽ được xem là "vũ khí" quan trọng.