Mỹ sắp ra tuyên bố quan trọng về cấp vũ khí cho Ukraine

Đại diện thường trực của Mỹ tại NATO, ông Matthew Whitaker, cho biết Washington sẽ đưa ra một tuyên bố quan trọng vào ngày 15/10 về việc cung cấp vũ khí cho Ukraine trong khuôn khổ chương trình đặc biệt của liên minh mang tên PURL, cho phép các nước châu Âu mua vũ khí Mỹ bằng ngân sách riêng của họ.

“Tuyên bố lớn về việc chuyển giao vũ khí cho Ukraine sẽ được công bố vào ngày mai”, ông Whitaker phát biểu tại cuộc họp báo ở Brussels ngày 14/10, đồng thời nhấn mạnh rằng các quốc gia Nam Âu cần thể hiện vai trò tích cực hơn trong việc hỗ trợ quân sự cho Kiev.

Thông qua PURL, các đồng minh sẽ góp quỹ để mua vũ khí, đạn dược và trang thiết bị Mỹ từ kho dự trữ. Cơ chế này có thể cung cấp tổng cộng tới 10 tỷ USD vũ khí cho Ukraine.

Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận sẽ tới Washington vào ngày 17/10 để hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Theo ông Zelensky, các chủ đề chính của chuyến thăm sẽ bao gồm tăng cường năng lực phòng không và tấn công tầm xa, trong đó có khả năng Mỹ chuyển giao tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine.

Tổng thống Trump hôm qua cũng xác nhận người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ một lần nữa yêu cầu Washington cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk trong cuộc gặp song phương diễn ra vào ngày 17/10.

“Tôi biết ông ấy sẽ nói gì. Ông ấy muốn vũ khí. Ông ấy muốn có Tomahawk. Ai cũng muốn có Tomahawk cả. Chúng ta có rất nhiều Tomahawk", chủ nhân Nhà Trắng nói.

Ông nêu rõ, quyết định về việc chuyển giao tên lửa sẽ phụ thuộc vào các cuộc đàm phán tiếp theo, bao gồm cả các tham vấn tiềm năng với Moscow.

Trước đó vài ngày, ông Trump từng tuyên bố Mỹ sẵn sàng cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Kiev nếu xung đột không sớm được giải quyết, đồng thời thừa nhận việc này sẽ là “một bước leo thang mới”.

Với tầm bắn tối đa khoảng 2.500km, Tomahawk có khả năng cho phép Ukraine tập kích vào Moscow và nhiều thành phố khác nằm sâu trong lãnh thổ Nga.

Ông Zelensky cho biết, nếu Mỹ đồng ý cấp Tomahawk, Ukraine không nhất thiết sử dụng tên lửa này, mà chỉ nhằm mục đích răn đe, hoặc chỉ nhắm đến các mục tiêu quân sự.

Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi đầu tháng cảnh báo, việc Mỹ cung cấp Tomahawk cho Ukraine sẽ đánh dấu một “giai đoạn leo thang mới” của cuộc xung đột, đồng thời nhấn mạnh Kiev không thể sử dụng loại vũ khí này nếu không có sự tham gia trực tiếp của quân nhân Mỹ.

Ông Putin cho rằng dù các lô vũ khí này khó có thể thay đổi cục diện chiến trường, nhưng sẽ phá hủy mọi tiến triển ngoại giao gần đây giữa Moscow và Washington.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng bày tỏ lo ngại tương tự, cho rằng không thể tin tưởng Kiev sử dụng vũ khí phương Tây một cách có trách nhiệm. Giới chức Nga nhiều lần cáo buộc Ukraine dùng các hệ thống do phương Tây cung cấp để tập kích mục tiêu dân sự trong lãnh thổ Nga.

Trong khi đó, theo giới quan sát, Washington có thể đồng ý cung cấp Tomahawk cho Ukraine với số lượng tương đối hạn chế không đủ để làm thay đổi cục diện chiến trường hay leo thang căng thẳng.