Gần 1.000 ngày chiến sự thổi bùng cuộc đua robot chiến đấu Nga - Ukraine

Khi Yuriy Shelmuk đồng sáng lập một công ty sản xuất thiết bị gây nhiễu tín hiệu máy bay không người lái vào năm ngoái, ông nhận được rất ít sự quan tâm. Hiện tại, công ty này đã sản xuất 2.500 thiết bị mỗi tháng và có danh sách chờ đặt hàng kéo dài.

Nhu cầu đã tăng vọt sau khi Ukraine phản công bất thành vào mùa hè năm 2023, với việc Nga sử dụng rộng rãi UAV để phát hiện, tấn công mục tiêu của Kiev.

"Các máy bay không người lái giá rẻ, tập trung đã ngăn chặn mọi cuộc tấn công của chúng tôi. Người ta hiểu rằng một nhân tố thay đổi cuộc chơi mới đã xuất hiện", Shelmuk cho biết.

Sau khi chiến sự bùng phát vào năm 2022, hàng trăm công ty sản xuất quốc phòng ở Ukraine đã được thành lập. Cuộc chiến dự kiến sẽ bước sang ngày thứ 1.000 vào hôm 19/11.

Nhiều công ty được lập ra để ứng phó với tình hình chiến trường thay đổi nhanh chóng, bao gồm sự xuất hiện của các thiết bị không người lái, đầu tiên là UAV, sau đó là thiết bị trên bộ (UGV) và thiết bị trên biển (USV). Đi kèm sự xuất hiện của các robot chiến đấu là công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phát triển, cũng như thiết bị chống vũ khí không người lái.

Halyna Yanchenko, một nhà lập pháp Ukraine, cho biết: "Ngành công nghiệp quân sự của Ukraine là ngành đổi mới nhanh nhất trên toàn thế giới hiện nay".

Tuy nhiên, Nga cũng không ngồi yên trước đà tiến của đối thủ. Hồi tháng 9, Nga cho biết sẽ tăng số lượng UAV sản xuất trong năm nay lên gấp 10 lần để đảm bảo chiếm ưu thế trên chiến trường với Ukraine.

Cả Kiev và Moscow đều tăng tốc trong cuộc đua sản xuất những vũ khí giá rẻ, có thể điều khiển từ xa để tấn công mục tiêu đối phương, gồm cả UAV, UGV và USV. Vào tháng 2, quân đội Ukraine đã nói với Reuters việc UAV Nga chiếm ưu thế trên không khiến Kiev khó di chuyển tự do và xây dựng công sự hơn.

Đến mùa hè, khi Nga bắt đầu giành được lãnh thổ từ tay Ukraine với tốc độ nhanh nhất kể từ những ngày đầu của cuộc xung đột, hầu hết các xe quân sự của Moscow đều có mái vòm tác chiến điện tử (EW), chuyên để đánh chặn UAV.

Khi tổn thất gia tăng và tâm lý mệt mỏi vì chiến sự xuất hiện, cả hai bên trong cuộc chiến đều cố gắng thay thế con người bằng máy móc để giảm thiểu thiệt hại về con người.

Reuters dẫn lời các chuyên gia và quan chức trong ngành robot nhận định, tự động hóa sẽ là trọng tâm chính của tác chiến trong năm 2025.

Ostap Flyunt, một sĩ quan của Lữ đoàn cơ giới số 67 của Ukraine, cho biết: "Số lượng lính bộ binh được triển khai trong chiến hào đã giảm đáng kể và có thể chỉ huy chiến đấu trực tuyến từ xa, giúp giảm nguy cơ tử vong của binh lính".

Ukraine hiện có hơn 160 công ty chế tạo UGV. Chúng có thể được sử dụng để cung cấp vật tư tiếp tế, sơ tán người bị thương hoặc mang theo súng máy điều khiển từ xa để tấn công đối thủ.

Nga cũng đã triển khai các robot chiến đấu, thậm chí robot ứng dụng AI ra tiền tuyến với khả năng tự phát hiện và khóa mục tiêu.

Ông Flyunt cho biết điều này ngày càng phổ biến: "Chiến tranh hiện đại là cuộc đối đầu của các công nghệ phát hiện, gây nhiễu và phá hủy từ xa, giúp người điều khiển có thể đưa ra quyết định về các cuộc tấn công từ khoảng cách an toàn".

Herman Smetanin, Bộ trưởng công nghiệp chiến lược giám sát sản xuất vũ khí thời chiến Ukraine, cho biết tác chiến từ xa, bao gồm cả việc sử dụng AI, đang gia tăng.

"Trong tương lai gần, đây sẽ là hướng phát triển chính, cuộc chiến của robot. Nó liên quan đến mạng sống của con người, chúng ta cần bảo vệ họ", ông nhấn mạnh