Chuyên gia dự đoán kế hoạch B của phương Tây nếu Ukraine phản công thất bại

Ông Sergey Poletaev, đồng sáng lập và Tổng biên tập báo Vatfor, cho rằng những khó khăn trong chiến dịch phản công của Ukraine đang thúc đẩy phương Tây cân nhắc đàm phán một lệnh ngừng bắn ở Ukraine với Nga dù không có cam kết ràng buộc chính trị. Điều này có thể sẽ biến cuộc xung đột thành một hình thức Chiến tranh Lạnh cổ điển.

Phương Tây chắc chắn sẽ dùng sức mạnh để cố gắng áp đặt các cuộc đàm phán, còn Nga sẽ phải cân nhắc thành công và thất bại trên chiến trường để xác định có sẵn sàng tham gia hay không.

Chu kỳ trên chiến trường

Xung đột Ukraine giống con lắc dao động: Một bên ra chiến lược sai lầm, đối phương lợi dụng để giành lợi thế và "ngủ quên" trên chiến thắng. Bên đầu tiên tấn công, khắc phục hậu quả, thành công và lại hưởng thụ thành quả. Chu kỳ đó lặp đi, lặp lại.

Ở giai đoạn đầu tiên, khi Nga rút quân khỏi khu vực quanh Kiev, phương Tây và Ukraine có cơ hội triển khai kế hoạch và giành được thắng lợi tại Kherson và Kharkov. Sau đó, Nga lại khắc phục sai lầm bằng việc huy động, tạo ra tuyến phòng thủ và làm gián đoạn cuộc tấn công của Ukraine.

Không dễ để có thể đánh bại Nga trên chiến trường. Để làm được điều này, nguồn nhân lực sẽ phải tăng gấp 2 hoặc gấp 3. Ngoài ra, Ukraine cũng cần thêm hàng trăm chiến đấu cơ mạnh nhất và hàng loạt vũ khí tối tân.

Tuy nhiên, việc này sẽ cần ít nhất vài tháng với điều kiện Nga không có sự chuẩn bị ứng phó. Thứ hai, phương Tây hiện quan tâm tới việc đảm bảo duy trì sự tồn tại sau mỗi tổn thất của quân đội Ukraine hơn là hành động thù địch như vậy.

Liệu Nga sẽ làm gì trên chiến trường khi nhận thấy các cuộc phản công của Ukraine suy yếu? Bộ Tổng tham mưu Nga dự định cho một cuộc tấn công lớn hay tiếp tục phòng thủ? Muốn tấn công, Nga đã có nguồn dự trữ lớn chưa dùng tới trong các trận chiến mùa hè. Muốn phòng ngự, Nga đã có tuyến phòng thủ được xây dựng chạy  dọc tiền tuyến kể từ mùa thu năm ngoái.

Nga có nên tấn công hay không? Nếu tấn công, mục tiêu hợp lý sẽ là đánh bại lực lượng Ukraine về mặt chiến lược và giúp Moscow áp đặt ý chí của họ trên chính trường. Tuy nhiên để làm được điều này, nguồn dự trữ ban đầu cần được tăng gấp 2-3 lần, điều dường như không thể.

Đặt giả thiết Nga tiếp tục phòng thủ, có thể khẳng định nền công nghiệp quân sự Nga đang phát triển mạnh hơn đối thủ và lực lượng cũng dày hơn. Nếu Ukraine tỏ ra thụ động khi phòng ngự, nếu phương Tây không liên tục tăng cường viện trợ cho quân đội Kiev, kế hoạch tiếp tục phòng ngự của Nga cho đến khi đạt được lợi thế sẽ là tiền đề cho một cuộc tổng tấn công của họ.

Theo ông Poletaev, vì xung đột quân sự ở Ukraine không phải là một cuộc chiến tổng lực nên bên thua cuộc sẽ không phải là bên cạn kiệt sức lực mà là bên mất đi ý chí chiến đấu sớm hơn. Vì vậy, điều quan trọng ở đây là một tầm nhìn rõ ràng về chiến thắng và một chiến lược rõ ràng để đạt được.

Kế hoạch B của phương Tây

Phương Tây đang phải đối mặt với hai lựa chọn: hoặc là tập hợp lại, tăng gấp 2-3 nỗ lực hỗ trợ Ukraine hoặc là lặng lẽ rút lui và không có lựa chọn thứ ba.

"Chiến lược chờ đợi chỉ hiệu quả nếu bạn biết rõ bạn đang chờ đợi điều gì. Nếu không, việc kéo dài thời gian sẽ chỉ giúp cho đối phương có thêm thời gian để tập hợp sức mạnh", ông  Poletaev bình luận.

Để làm được điều này, các đồng minh phương Tây cần gạt bỏ các mâu thuẫn chồng chéo, cần có mục tiêu chung rõ ràng và một khái niệm chiến thắng mới để cùng đấu tranh.

Tuy nhiên, có vẻ như phương Tây không thực sự muốn leo thang mà muốn một cuộc Chiến tranh Lạnh cổ điển. Chính sách cấm vận Nga kéo dài nhiều năm từng là một chiến lược lâu dài tương đối hiệu quả mà họ từng sử dụng trong quá khứ.

Để làm được điều này, phương Tây phải đóng băng xung đột. Đây là cơ sở cho các cuộc đàm phán đang được manh nha. Đòn bẩy của phương Tây có thể là mối đe dọa từ sự can thiệp quân sự trực tiếp hoặc mở ra mặt trận thứ hai.

Các cuộc đàm phán có thể sẽ kéo dài, thậm chí nhiều năm. Cho đến nay, cả Nga và Ukraine đều không cho thấy dấu hiệu nhượng bộ, mặt khác, không ai mong muốn một cuộc chiến tốn kém và dai dẳng. Theo ông Poletaev, thỏa thuận Minsk-3 có thể trở thành một sự thỏa hiệp phù hợp để giúp trì hoãn vấn đề trong một thời gian dài.