Thành tựu và những bài học kinh nghiệm trước Đại hội Đảng XIII

Nếu đánh giá giai đoạn 10 năm của hai nhiệm kỳ vừa qua bằng các số liệu và sự kiện, có thể nhận thấy sự tương phản rõ ràng của những gam mầu sáng - tối, qua đó cũng thấy sáng rõ những bài học kinh nghiệm quý báu...

Những thành tựu nổi bật

Năm 2019 vừa qua là một năm có ý nghĩa quan trọng; nói một cách hình ảnh, đó là "bậc thềm" mà chúng ta phải đi qua để bước vào năm 2020 - năm tiến hành đại hội đảng bộ các cấp, chuẩn bị cho Ðại hội Ðảng toàn quốc lần thứ XIII. Chúng ta đứng trên "bậc thềm" cao thì thành công của Ðại hội Ðảng toàn quốc sẽ càng cao.

Bằng nỗ lực to lớn của toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân, 2019 là một năm ghi dấu thành tích vượt bậc kể từ đầu nhiệm kỳ cả về chính trị, kinh tế, đối ngoại, văn hóa, thể dục thể thao... Về kinh tế, số liệu của Tổng cục Thống kê và của các tổ chức nước ngoài cho thấy chúng ta đều vượt các chỉ tiêu do Quốc hội đề ra.

Ðặc biệt là các chỉ tiêu về mức tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đạt 7,02%, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đạt 2,79%, kim ngạch xuất nhập khẩu vượt 500 tỷ đô-la Mỹ, nợ công, nợ nước ngoài đều nằm dưới ngưỡng an toàn và ngưỡng cho phép của Quốc hội...

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV này, Chính phủ luôn khẳng định rõ mục tiêu "ổn định kinh tế vĩ mô song song với đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế", khác với sự dè dặt trước đây "mục tiêu hàng đầu là ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý".

Không chỉ có các con số mà chất lượng và chiều sâu của tăng trưởng giai đoạn hiện nay có chuyển biến rất rõ nét. Ðóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP, thể hiện sự gia tăng hiệu quả của nền kinh tế) giai đoạn 2016 - 2019 đạt 44,46%, cao hơn nhiều so với mức bình quân 33,58% của giai đoạn 2011 - 2015. Chỉ số hiệu quả sử dụng vốn đầu tư (ICOR) cải thiện dần, bình quân giai đoạn 2016 - 2019 đạt 6,14 so với 6,25 của giai đoạn 2011 - 2015. Năm 2019, Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) xếp năng lực cạnh tranh của Việt Nam tăng 10 bậc trong báo cáo xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu (GCI),...

Trong lời chúc Tết đồng bào, đồng chí và chiến sĩ nhân dịp năm mới Canh Tý 2020, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh năm 2019 vừa qua đã để lại những ấn tượng tốt đẹp và cho chúng ta thêm nhiều bài học quý.

Nhớ lại giai đoạn 5 năm trước, để đạt con số tăng trưởng, chúng ta phải bơm vào nền kinh tế một lượng lớn vốn đầu tư công và vốn tín dụng của hệ thống ngân hàng. Những gì nhận được là con số tăng trưởng cao không như mong muốn, trong khi lạm phát tăng cao, lãi suất ngân hàng ở mức nhiều doanh nghiệp không chịu nổi, nợ xấu của ngân hàng trầm trọng, sản xuất đình đốn, nợ công, nợ nước ngoài tăng cao, khả năng trả nợ yếu kém, chỉ số tín nhiệm quốc gia ở mức thấp...

Riêng nạn tham nhũng, lãng phí gia tăng ở mức nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ gây đổ vỡ cho nền kinh tế. Trầm trọng hơn, có những nhóm người vẽ ra các kịch bản vơ vét tiền Nhà nước (cũng là của nhân dân) hết sức tinh vi, kín kẽ đến mức tưởng chừng không thể bóc gỡ, vì được ẩn mình dưới sự cấu kết mang tính "lợi ích nhóm" giữa những quyền lực chính trị và kinh tế, mà thiếu sự kiểm soát và giám sát có hiệu quả một thời gian dài trong nền kinh tế thị trường.

Muốn phòng, chống tham nhũng phải có cán bộ không tham nhũng

Nhìn lại gần 10 năm từ đầu nhiệm kỳ Ðại hội Ðảng lần thứ XI đến nay đã gần cuối nhiệm kỳ Ðại hội Ðảng XII, rõ ràng nhiệm kỳ này phải gánh vác một nhiệm vụ rất nặng nề là dọn dẹp những chướng ngại vật, những nhân tố cản trở con đường phát triển của quốc gia, cản trở sự lãnh đạo xuyên suốt, toàn diện của Ðảng.

Ðể hoàn thành được nhiệm vụ đó, cần hành động quyết liệt trong việc sắp xếp đúng các vị trí công tác, những "mắt xích" nào yếu phải bị thay thế bằng những nhân tố tích cực hơn trong việc đương đầu và đấu tranh với tham nhũng. Những ai không muốn làm thì đứng sang một bên để người khác làm. Thái độ lừng chừng, viện lý do này khác phải được khắc phục triệt để.

Ðiều này có thể thấy rõ qua hoạt động của các cơ quan Ðảng và chính quyền như Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (ngày 1-2-2013, Bộ Chính trị ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng làm Trưởng ban), Ban Nội chính Trung ương, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra, Kiểm toán, Công an, Kiểm sát, Tòa án,...

Ðó vẫn luôn là bài học về xây dựng, chỉnh đốn Ðảng thông qua công tác cán bộ, như Bác Hồ kính yêu từng viết trong tác phẩm nổi tiếng Sửa đổi lối làm việc: "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém". Ðây là bài học thuộc lòng, nhưng đã có những lúc chúng ta làm chưa đúng; phải thành thật nhận thấy đây là khuyết điểm lớn, trong đó có cả của cá nhân tôi.

Chống tham nhũng không phải đến hôm nay mới xuất hiện trong các văn kiện của Ðảng. Nhìn lại các kỳ Ðại hội từ giai đoạn Ðổi mới, Ðảng ta đã thường xuyên cảnh báo, nêu quyết tâm về việc phòng, chống nguy cơ suy thoái, tham nhũng, tiêu cực. Ngay từ giữa nhiệm kỳ của Ðại hội VII, lúc xã hội mới nảy sinh các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng trong quá trình chuyển đổi cơ chế, Ðảng đã chính thức xác định bốn nguy cơ trước mắt là: tụt hậu xa hơn về kinh tế; chệch hướng XHCN; tham nhũng và các tệ nạn xã hội; âm mưu và hành động "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch.

Ðến Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII, nhiệm vụ chống tham nhũng được ghi dấu bằng nghị quyết của Hội nghị Trung ương 6 (lần 2). Nhiệm kỳ các Ðại hội khóa IX, khóa X đều có sơ kết, tổng kết nhưng hành động còn thiếu kiên quyết, tạo cơ hội cho tiêu cực, tham nhũng phát triển và lây lan.

Nhiệm kỳ Ðại hội khóa XI, tại Hội nghị Trung ương 4, công tác phòng, chống tham nhũng được khơi dậy với quyết tâm lớn nhưng kết quả lại chưa đạt yêu cầu. Niềm tin vào sự lãnh đạo của Ðảng trong các tầng lớp nhân dân bị thách thức nghiêm trọng khi kết thúc Hội nghị Trung ương 6 (khóa XI).

Ðây cũng là lần rất hiếm hoi mà một quyết định của Bộ Chính trị đã không được Trung ương thông qua. Kết quả của Hội nghị Trung ương 6 (khóa XI) đã khiến cho nhiều cán bộ cấp cao trong Ðảng, lực lượng vũ trang và các tầng lớp nhân dân sụt giảm niềm tin vào công cuộc đấu tranh chống tham nhũng, suy thoái của Ðảng.

Không để ai đứng trên tổ chức Ðảng

Ðến hôm nay, có thể nhận thấy công tác phòng, chống tham nhũng ở nhiệm kỳ Ðại hội khóa XII đã có những chuyển biến quan trọng, đem lại nguồn động viên to lớn cho toàn xã hội. Lịch sử của Ðảng ta là "một pho lịch sử bằng vàng", không ai được phép làm dơ bẩn danh dự của Ðảng! Không đảng viên nào được đứng lên trên tổ chức Ðảng!

Cũng nhìn vào những gì đang diễn ra hôm nay mới thấy trách nhiệm, khuyết điểm của nhiệm kỳ Ðại hội khóa XI là không hề nhẹ, nhất là trên hai mặt chỉ đạo phát triển kinh tế và xây dựng Ðảng. Những tổn thất về uy tín chính trị, sự đổ vỡ niềm tin là khó có thể đong đếm được. Tôi thấy cần thiết phải nhắc lại lời dạy của Bác Hồ: "Một dân tộc, một đảng và mỗi con người ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân" (tác phẩm Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân).

Vì vậy, đối với những cán bộ có khuyết điểm mà không biết "tự sửa mình", không có đủ lòng tự trọng để lắng nghe phê bình, tự nguyện rời bỏ vị trí thì tổ chức Ðảng phải kiên quyết loại bỏ.

Hồ Chủ tịch từng nói: "Làm việc nước bây giờ là hy sinh, là phấn đấu, quên lợi riêng mà nghĩ lợi chung. Những ai muốn làm quan cách mạng thì nhất định không nên bầu" (phát biểu tại buổi lễ ra mắt ứng cử viên đại biểu quốc hội năm 1946 tổ chức tại Việt Nam học xá). Ðể đại hội thành công như mong muốn của mỗi chúng ta thì phải có đoàn kết nội bộ. Một trong những điều quan trọng để giữ gìn sự đoàn kết đó là công minh trong đánh giá cán bộ, công bằng trong kỷ luật Ðảng. Nếu nhìn sâu vào một số vụ việc cụ thể thì vẫn còn thấy những câu hỏi về sự công bằng trong xử lý cán bộ. Ðiều đó rất nguy hiểm, là nguyên nhân tiềm ẩn xung đột ngay trong nội bộ, khiến sự đoàn kết không bền vững. Chúng ta đều biết công tác cán bộ làm không tốt thì tự ta lật đổ ta.

Chúng ta đã bước vào năm thứ 90 kể từ khi có Ðảng. Ðại hội Ðảng lần thứ XIII đang đến gần, là đại hội của chuyển giao thế hệ. Không có đại biểu tốt thì không có đại hội tốt mà muốn có đại biểu tốt thì phải từ cấp cơ sở. Chúng ta phải lựa chọn được những cá nhân có bản lĩnh, liêm chính, được nhân dân thừa nhận và như vậy phải có cơ chế lắng nghe ý kiến của nhân dân. Những người làm công tác cán bộ phải "càng ít khuyết điểm thì cách xem xét cán bộ càng đúng" (Hồ Chí Minh, tác phẩm Sửa đổi lối làm việc), như kinh nghiệm ở những nhiệm kỳ vừa qua.

Ðược như vậy, chắc chắn chúng ta sẽ có một Ðại hội thành công, lãnh đạo đưa đất nước tiếp tục tiến lên trên con đường giàu mạnh, phồn vinh, nhân dân được ấm no, hạnh phúc.

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 2 năm 2020

Trương Tấn Sang

Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam

Theo báo Nhân dân