Đại biểu Quốc hội tranh luận về giải pháp để tránh "nỗi đau Yagi"

Hình ảnh về những hậu quả nặng nề của siêu bão Yagi gây ra vừa qua một lần nữa được đại biểu Quốc hội gợi nhắc trong phiên thảo luận ở hội trường Quốc hội về kinh tế - xã hội, sáng 4/11.

Bảo tồn rừng thay vì lấy rừng phát triển kinh tế

Đã hơn một tháng kể từ khi siêu bão Yagi đi qua, song Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Thị Thủy cho biết cơn bão với sức tàn phá nặng nề đã để lại hậu quả lớn cho nhiều tỉnh miền Bắc. Đặc biệt, mưa bão, sạt lở, ngập lụt nghiêm trọng đã cướp đi sinh mạng của hàng trăm đồng bào.

Để chuẩn bị tốt hơn trong việc phòng tránh, ứng phó thiên tai, nữ đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ có các cơ chế đặc cách, đặc thù để bổ sung thêm nguồn lực hỗ trợ cho các địa phương bị ảnh hưởng bởi mưa bão, nhất là các địa phương miền núi.

Bên cạnh đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cũng đề nghị Quốc hội, Chính phủ cho phép áp dụng các trình tự, thủ tục rút gọn để triển khai nguồn lực hỗ trợ đến với bà con, vì trong bối cảnh đặc biệt mà áp dụng quy trình thông thường sẽ rất khó thực hiện.

Quan tâm đến vấn đề quản lý và bảo vệ rừng, đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) cho rằng dù tỷ lệ độ che phủ rừng được nâng lên 42%, nhưng tình trạng rừng bị thiệt hại vẫn tiếp tục xảy ra và có nguy cơ gia tăng.

Ông Tám dẫn số liệu từ năm 2011 đến nay, diện tích rừng thiệt hại ước hơn 22.800ha, trong đó rừng bị cháy khoảng hơn 13.700ha, còn lại do chặt phá trái phép.

Theo ông, rừng còn chịu tác động bởi việc chuyển đổi mục đích sử dụng rừng khi thực hiện các dự án kinh tế - xã hội. Vì thế, đại biểu kiến nghị Chính phủ kiểm soát chặt chẽ dự án phát triển kinh tế - xã hội thuộc diện cần chuyển đổi mục đích sử dụng rừng theo hướng chỉ áp dụng với dự án thật sự cần thiết, quan trọng, phục vụ quốc phòng - an ninh, và phải có kế hoạch trồng rừng hiệu quả trước khi cấp phép lấy rừng.

Bên cạnh đó, ông Tám đề nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành giám sát việc trồng rừng và trồng rừng thay thế, còn Chính phủ cần đánh giá hiệu quả tác dụng của độ che phủ rừng đối với vấn đề đa dạng sinh học, môi trường rừng, tác động phòng chống biến đổi khí hậu, hạn hán, lũ quét sạt lở…

"Cần hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển rừng để bảo tồn rừng, thay vì lấy rừng phát triển kinh tế", ông Tám lưu ý.

Thay đổi sở thích sập gụ, tủ chè bằng gỗ nguyên khối của người Việt

Tranh luận với đại biểu Nguyễn Thị Thủy về giải pháp ứng phó với thiên tai như cơn bão Yagi vừa qua, đại biểu Quốc hội Nguyễn Lân Hiếu (Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) cho rằng còn nhiều bài học cần rút ra để giảm thiểu thiệt hại, đặc biệt mất mát về con người.

Việc đầu tiên, theo đại biểu Lân Hiếu, cần tính toán việc phân phối hàng cứu trợ để tránh tình trạng chỗ cần không có, chỗ lại thừa, thậm chí phải chôn hàng tấn thức ăn vì không kịp phân phát.

Bên cạnh đó, cần ứng dụng công nghệ thông tin trong xác định nhu cầu thực chất về số lượng, thời gian, cách thức đưa hàng cứu trợ đến các địa phương và tới tay người dân. Việc ứng cứu trong thiên tai cũng cần có kế hoạch từ sớm, áp dụng các thành tựu mới về khoa học kỹ thuật trong cứu hộ, cứu nạn.

Một giải pháp khác được đại biểu tỉnh Bình Định đưa ra, liên quan việc phát triển y tế cơ sở, đặc biệt ở vùng miền núi.

Ông Hiếu dẫn chứng Lào Cai là tỉnh chịu nhiều ảnh hưởng của mưa bão nhất, nhưng cũng là địa phương đã có đầu tư lớn cho y tế tuyến huyện trong thời gian vừa qua, có sự kết nối thường xuyên với tuyến Trung ương. Nhờ vậy, nơi đây đã cứu được nhiều nạn nhân của cơn bão Yagi, chỉ những ca thật phức tạp sau khi sơ cứu ổn định mới chuyển về Bệnh viện Việt Đức và Bạch Mai.

"Đây là một mô hình cần nhân rộng để nâng cao sức khỏe của người dân, đồng thời sẵn sàng ứng phó với những thảm họa dù không ai mong muốn nhưng hoàn toàn có thể xảy ra trong tương lai", ông Hiếu nói.

Góp ý thêm về giải pháp trồng rừng như đại biểu Tô Văn Tám nêu, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu nêu thực tế "màu xanh của rừng ở nhiều địa phương chưa bền vững". Theo ông, các cây trồng như keo, bạch đàn hay cao su hiện nay đều có khả năng giữ đất không cao. Hơn nữa, với chu kỳ khai thác ngắn, đại biểu lo ngại "chỉ 3-5 năm đồi núi lại trọc".

Đại biểu cho rằng cần thay đổi cách làm, tham vấn các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước để triển khai một kế hoạch trồng rừng theo từng địa phương, từng địa hình, địa lý khác nhau.

"Nên tăng cường trồng các cây bản địa, những cây lâu năm, nếu vẫn cần phát triển kinh tế xã hội, có thể quy hoạch những vùng trồng cây sản xuất còn phía trên đỉnh núi là những cây lâu năm, bản địa", ông Hiếu góp ý.

Về việc khai thác tài nguyên, đặc biệt những đại dự án ở vùng lõi, vùng sinh quyển, đại biểu Hiếu lưu ý rất cần rà soát kỹ, đánh giá tác động môi trường khách quan.

"Việc khai thác gỗ tự nhiên cần chấm dứt, tuyên truyền thay đổi sở thích sập gụ, tủ chè, bình hứng lộc làm bằng gỗ nguyên khối của người Việt Nam", ông Hiếu nói và đề nghị nghiêm trị các hành vi phá hoại môi trường cho dù là nhỏ nhất, như trồng cây mà vẫn để nguyên bọc, hay cây còn khả năng cứu được lại chặt đi để lấy ngân sách trồng mới...