Vì sao Phượng Hoàng mạnh thành siêu bão rồi "uốn cong" ra khỏi Biển Đông?

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết lúc 13h ngày 11/11, bão Fung - Wong (tên tiếng Việt là Phượng Hoàng - cơn bão số 14) giảm xuống cấp 11, giật cấp 14 trên vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông. Bão di chuyển theo hướng Bắc với tốc độ khoảng 10km/h.

Dự báo khoảng 13h ngày 12/11, bão đổi hướng Bắc Đông Bắc và suy yếu xuống cấp 10, giật cấp 13 trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông.

Đến khoảng 13h ngày 13/11, bão tiếp tục đổi hướng Đông Bắc, suy yếu thành áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc của Đài Loan.

Do ảnh hưởng của bão, vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông có gió mạnh cấp 7-8, vùng gần tâm bão đi qua mạnh cấp 9-11, giật cấp 14, sóng biển cao 4-6m, vùng gần tâm bão sóng cao 7-9m, biển động dữ dội.

Toàn bộ tàu thuyền hoạt động trong các vùng nguy hiểm nói trên đều có khả năng chịu tác động của dông, lốc, gió mạnh, sóng lớn.

TS. Trương Bá Kiên, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu khí tượng khí hậu (Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu), cho biết thông thường vào giai đoạn cuối mùa bão (tháng 10-11 hàng năm), các xoáy thuận nhiệt đới hình thành trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương hoặc trên Biển Đông có xu hướng di chuyển theo hướng Tây hoặc Tây Tây Nam, sau đó đổ bộ vào các tỉnh Trung Bộ hoặc Nam Trung Bộ.

Đây là thời điểm áp cao cận nhiệt đới Tây Thái Bình Dương (WPSH) dịch xuống phía nam, mở rộng về phía tây và đóng vai trò là "dòng dẫn đường" chính cho bão.

Tuy nhiên, ông Kiên cho biết bão Phượng Hoàng (Fung - Wong) trong những ngày qua lại thể hiện một quỹ đạo di chuyển khác hơn, sau khi đi vào khu vực phía Đông Biển Đông, thay vì tiếp tục hướng Tây, bão lại di chuyển lên phía bắc và uốn cong ra khỏi Biển Đông.

Vị chuyên gia nhận định nguyên nhân chính của hiện tượng này đến từ sự thay đổi trong cấu trúc và cường độ của áp cao cận nhiệt đới.

Theo đó, ở thời điểm bão hoạt động, khối áp cao cận nhiệt đới ở phía Bắc Biển Đông đang trong giai đoạn suy yếu và rút dần về phía Đông, khiến dòng dẫn đường cũng rút theo, do đó bão Phượng Hoàng di chuyển theo dòng dẫn ở rìa tây nam của khối áp cao và từng bước lệch dần về phía bắc.

Theo ông Kiên, khi di chuyển lên vĩ độ cao hơn, bão gặp đới gió Tây mạnh trên cao nên đổi hướng Đông Bắc và đi ra ngoài Biển Đông, gần khu vực Đài Loan - Nhật Bản.

"Diễn biến này không hoàn toàn bất thường, bởi trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương vào thời điểm cuối mùa, vẫn thường xuất hiện một nhánh phụ của các cơn bão có xu hướng cong lên phía bắc, hướng về Đài Loan hoặc Nhật Bản, dù tần suất không cao. Phượng Hoàng chính là một trong những trường hợp như vậy", ông Kiên nêu rõ.

Bên cạnh đó, vị chuyên gia nhận định biến đổi khí hậu toàn cầu đang không chỉ làm tăng cường độ bão do nhiệt độ đại dương ấm lên mà còn làm thay đổi hoàn lưu quy mô lớn và dòng dẫn đường của bão, khiến quỹ đạo di chuyển trở nên phức tạp và khó lường hơn.

Ông Kiên cho biết bão Phượng Hoàng rất ít khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam. Dù quỹ đạo của bão được xem là "lệch pha" so với quy luật nhiều năm, nhưng lại phản ánh đúng xu hướng biến đổi của hoàn lưu khí quyển trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương trong bối cảnh khí hậu đang ấm lên.

Cơ quan khí tượng thủy văn cho biết từ nay đến ngày 10/12, trên Biển Đông khả năng xuất hiện 1-2 bão hoặc áp thấp nhiệt đới và có khả năng ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam.