Tổng thống Ukraine nêu cách thức sẽ quyết định vấn đề nhượng bộ lãnh thổ

“Nga muốn có toàn bộ Donbass, chúng tôi không chấp nhận điều đó. Tôi tin rằng người dân Ukraine sẽ trả lời câu hỏi này. Dù dưới hình thức bầu cử hay trưng cầu dân ý, người dân Ukraine phải được lên tiếng”, Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 11/12 tuyên bố.

Trưng cầu dân ý cho phép công dân trực tiếp quyết định các vấn đề trọng yếu của quốc gia. Nó đòi hỏi điều kiện an toàn và sự tham gia đầy đủ của cử tri, khiến việc tổ chức trở nên không thể trong thời chiến nếu không có các bảo đảm từ bên ngoài.

Bình luận của ông Zelensky được đưa ra trong bối cảnh Mỹ ngày càng gây áp lực nhằm đạt tiến triển trong một kế hoạch hòa bình với Nga do Washington đề xuất.

Moscow đã yêu cầu Ukraine rút lực lượng khỏi vùng Donbass ở miền Đông, bao gồm các phần còn lại của tỉnh Donetsk và Lugansk mà Ukraine vẫn còn kiểm soát.

Tỉnh Lugansk gần như hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của Nga, trong khi lực lượng Ukraine đang giữ khoảng 6.600km² tại tỉnh Donetsk, bao gồm các thành phố then chốt Sloviansk và Kramatorsk. Giao tranh vẫn đang diễn ra quanh Pokrovsk.

Tổng thống Zelensky cho biết Washington đã đưa ra một “tầm nhìn thỏa hiệp” theo đó quân đội Ukraine sẽ rời tỉnh Donetsk và lực lượng Nga sẽ không tiến vào.

“Họ nhìn thấy rằng quân đội Ukraine đang rời lãnh thổ tỉnh Donetsk, và thỏa hiệp dường như là lực lượng Nga sẽ không tiến vào vùng lãnh thổ này”, ông nói.

Tổng thống Ukraine mô tả ý tưởng này như một phần trong nỗ lực liên tục của Mỹ nhằm tìm ra một khuôn khổ được cả Kiev lẫn Moscow chấp nhận.

“Họ đã thảo luận về vấn đề khu kinh tế tự do. Mỹ gọi như vậy, trong khi người Nga gọi đó là khu phi quân sự”, ông Zelensky nói.

Tranh luận về lãnh thổ vẫn là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất trong các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine do Mỹ làm trung gian. Ông Zelensky cho biết còn quá sớm để biết “các tài liệu cuối cùng sẽ trông như thế nào”.

Các đề xuất của Mỹ tiếp tục thay đổi song song với nỗ lực của châu Âu nhằm đưa ra một cách tiếp cận thống nhất, khi Kiev phản đối những điều khoản buộc họ phải nhượng bộ về chủ quyền.

Ngoài vấn đề chủ quyền, Mỹ và Ukraine tiếp tục thảo luận về khía cạnh đảm bảo an ninh trong khuôn khổ kế hoạch hòa bình. Mỹ đã gửi cho Ukraine một dự thảo về các bảo đảm an ninh.

“Chúng tôi đã nhận được một dự thảo từ phía Mỹ về các bảo đảm an ninh. Và cũng giống cách chúng tôi đã làm với kế hoạch 20 điểm và các đề xuất kinh tế, chúng tôi sẽ làm việc với bản dự thảo bảo đảm an ninh của Mỹ theo cách tương tự, bổ sung ý tưởng của chúng tôi và chỉnh sửa dự thảo đã được cung cấp”, ông nói.

Ông Zelensky giải thích Ukraine sẽ bổ sung tầm nhìn của riêng mình vào dự thảo đã nhận từ Mỹ, sau đó tài liệu sẽ được gửi trở lại cho Washington.

“Đây sẽ là cơ sở, vì chúng tôi cần thêm chi tiết. Nhưng tài liệu này thể hiện các quyết định của cả 2 bên, và cả 2 đều hiểu rằng nó phải mang tính ràng buộc pháp lý và mạnh mẽ”, nhà lãnh đạo Ukraine nói thêm.

Theo ông, tài liệu về các bảo đảm an ninh sẽ được trình lên quốc hội Mỹ. Ông nhấn mạnh Ukraine cần những bảo đảm an ninh hiệu quả.